Μια ανακολουθία ανάμεσα στο καθημερινό βίωμα και στο θαύμα. Κατάθλιψη, από την ανεπάρκεια να δημιουργηθεί, να παραχθεί το θαύμα:

         Η κατάθλιψη ως συναισθηματικό γεγονός  δηλώνει την απουσία του προσδοκώμενου, ως υπαρξιακό όμως  γεγονός είναι η απουσία του νέου, το βάλτωμα στα ίδια, ο εγκλωβισμός στο μοιραίο, δίχως καμιά ελπίδα για το μέλλον, και στη μίζερη ενασχόληση με το  επώδυνο παρελθόν. Η υπαρξιακή αγωνία αντίθετα είναι η ρήξη προς τον καθησυχασμό, η άρνηση της κλοπής της ελευθερίας με τη μη αποδοχή των αυτονόητων, η διαρκής αναζήτηση, η αγωνία από τη συνειδητοποίηση της ελευθερίας.

        

   Ο άνθρωπος που πονά καθώς δεν του αρκεί ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος, που πονά καθώς δεν βιώνει τα έθιμα, που δεν καλύπτεται από την επιπόλαια αποδοχή, είναι πιο κοντά στο μοναδικό θαύμα. Το θαύμα το διασώζουν οι αμφισβητίες που αρνούνται να ησυχάσουν και να παραδεχτούν το αδιανόητο: το ότι δηλαδή ο Θεός έγινε άνθρωπος. Και έτσι ψέλνουν και αυτοί, δίχως να το αντιληφθούν : «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον…»

Δημήτρης Καραγιάννης

Μοναχική Εξορία - Χριστούγεννα 2017

Έλα, έλα Εμμανουήλ,

να ελευθερώσεις τον αιχμάλωτο Ισραήλ

όπου θρηνεί στην εξορία

περιμένοντας τον Υιό του Θεού.

Ένας υπέροχος χριστουγεννιάτικος μεσαιωνικός ύμνος, που εκφράζει την ανθρώπινη πραγματικότητα. Μια προσευχή γεμάτη αγωνία ελευθερίας. Μια κραυγή αναφοράς της ανθρώπινης ζωής στον Δημιουργό της ζωής, στην οποία "μπαίνει" κι Αυτός γενόμενος άνθρωπος.

Μπορεί τα Χριστούγεννα για πολλούς να έχουν απομείνει μια άδεια γιορτή, αφού οι άνθρωποι έχουμε απομακρύνει τον Χριστό και δεν θέλουμε να Τον αφήσουμε να είναι το κέντρο ούτε των Χριστουγέννων. Όμως όλα αυτά είναι επιπολαιότητες της εποχής μας ή μάλλον δικές μας, που τελικά χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Ο Χριστός, όπως λένε οι πατέρες, «ἅπαξ γεννηθείς, ἀεί γεννᾶται». Η γέννησή Του δηλαδή είναι ένα διαρκές παρόν. Η σταύρωσή Του είναι ένα διαρκές παρόν. Η ανάστασή Του, ένα διαρκές παρόν. Η ανάληψή Του, ένα διαρκές παρόν.

Σ΄ αυτό το διαρκές παρόν του Χριστού, κάθε άνθρωπος θα βρεθεί αντιμέτωπος και μερικές φορές αντίπαλος. Καθένας μας αιχμάλωτος στην μοναχική του εξορία, μακριά από τη χαρά της παρουσίας του Χριστού, θα θρηνεί και θα παρακαλεί, συνειδητά ή και ανεπίγνωστα, για μια συνάντηση με το παρόν του Χριστού, ζητώντας αλλαγή στα δεδομένα των υπαρξιακών του συνθηκών.

Όταν έχουμε ένα δύσκολο παιδί, έφηβο ή και μεγαλύτερο. Όταν οι μέρες μας φορτίζονται από την ατμόσφαιρα ενός ετοιμοθάνατου συντρόφου ζωής. Όταν μια κρίση κατάθλιψης συνθλίβει τη ζωή μας σαν σε μυλόπετρες. Όταν μια εξοντωτική ασθένεια μας κρατάει "δαγκωμένους" στις ανελέητες αρπάγες της. Όταν ο γάμος μας διαλύεται, πετώντας μας σε μια αίσθηση κενού. Όταν τα οικονομικά μας καταβαραθρώνονται και γεμίζουμε άγχος επιβίωσης. Όταν κάποιο άλλο κατακλυσμικό γεγονός μάς παρασύρει. Όταν...Όταν...Όταν...! Τότε κι εμείς θρηνούμε σαν τον Ισραήλ στην μοναξιά της εξορίας μας, και ζητάμε από τον Υιό του Θεού να εμφανιστεί στη ζωή μας. Άραγε τότε, όταν επικαλούμαστε τον Χριστό, είναι κραυγή απελπισίας ή κραυγή ελπίδας; Ό,τι κι αν είναι, είναι προσπάθεια συνάντησης με το διαρκές παρόν του Χριστού.

Adventus ονομάζουν οι χριστιανοί της Δύσεως την περίοδο την προ των Χριστουγέννων. Adventus σημαίνει ερχομός. Ερχομός, δηλαδή, του Χριστού στην μοναχική εξορία του καθενός μας. Ο Χριστός με την σάρκωσή του έρχεται ανάμεσά μας, και ανοίγει την δυνατότητα καθημερινού ερχομού Του στις ανθρώπινες καρδιές. Η μοναχική εξορία αποκτάει σύντροφο ελευθερίας από τα εσωτερικά δεινά. Εμμανουήλ σημαίνει ο Θεός είναι μαζί μας... αν του το επιτρέψουμε. Ο Χριστός σαρκώθηκε και ήρθε στη γη αυτοπροαίρετα, αν θα έρθει όμως και στην καρδιά μας, αυτό είναι "μυστήριο" που πρέπει να το εξηγήσουμε κι εμείς στον εαυτό μας.

Γιατί προτιμάμε άραγε μια άδεια γιορτή με φολκλόρ και αμπαλάζ ατμόσφαιρας χριστουγεννιάτικης και όχι τον ίδιο τον Χριστό; Γιατί προτιμάμε να μένουμε στη μοναχική μας εξορία και όχι να αφεθούμε «στα θεραπευτικά χέρια της παρουσίας Του»; Επειδή ζούμε στην αυταπάτη ότι είμαστε πλαστουργοί της τύχης μας και λυτρωτές του εαυτού μας. Επειδή έχουμε την ψευδαίσθηση μιας "παντοδυναμίας" που γεννάται από τυχόν περιουσιακά δεδομένα επαρκή και πλεοναστικά, αλλά καμιά φορά και από την αυταρέσκεια της κοινωνικής μας εντιμότητας, ή κάποτε ακόμα και από την ευσέβειά μας.

Αυτή η αίσθηση της αυτάρκειας, απ΄ όπου κι αν πηγάζει, αποτελεί εμπόδιο καθοριστικό που αποτρέπει το ενδεχόμενο να έρθει ο Χριστός στη ζωή μας. Αν μάλιστα, μαζί με την αυτάρκεια αυτή, προκύψουν και κάποιες αμφιβολίες μέσα μας (βάσιμες και αβάσιμες), γίνεται ορατός ο κίνδυνος ν’ αποκλειστούμε τελικά στην μοναχική μας εξορία.

Για άλλους πάλι μπορεί να λειτουργεί ως εμπόδιο και το γεγονός ότι όσα έχουν ακούσει στη ζωή τους για τον Θεό δεν τους λένε απολύτως τίποτα και δεν μπορούν να ξεκινήσουν το παραμικρό μαζί Του, ούτε θέλουν να ξέρουν κάτι γι΄ Αυτόν. Σ΄ αυτό το τελευταίο, εμείς οι Χριστιανοί έχουμε μάλλον μεγάλο μερίδιο ευθύνης...

«Κύριε,

είσαι κρυμμένος πίσω από τόσα αινίγματα

ίσκιους, σκοτεινές παραβολές,

-πώς να Σε βρω;

Όμως είναι στιγμές που Σ΄ αναγνωρίζω:

Μια ξαφνική αφθονία στην καρδιά μου, Σε προδίνει».

 (Τάσος Λειβαδίτης: Συνομιλίες)

Εδώ ο ποιητής, σε τόνο εξομολογητικό και κάπως έμμεσα, μας λέει ότι τα Χριστούγεννα είναι «...μια ξαφνική αφθονία στην καρδιά...». Ο Χριστός με τον ερχομό Του έφερε πράγματι πλησμονή ζωής. Έφερε αφθονία αρετών. Έφερε θεραπεία σε όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω. Όμως τα έφερε...Δεν τα επέβαλε. Ο ερχομός Του είναι πρόταση και δυνατότητα. Αν θα υλοποιηθεί και θα γίνει πραγματικότητα, αυτό εξαρτάται από εμάς.

Ο ψαλμός 29, στον στίχο 6, γράφει ότι ο άνθρωπος πολλές φορές: «το βράδυ κοιμάται μες στα δάκρυα, μα το πρωί μέσα στην αγαλλίαση ξυπνάει». Αυτή την αγαλλίαση έφερε ο Χριστός. Σ’ εμάς μένει προτεινόμενη η δυνατότητα επιλογής ή του βραδινού ή του πρωινού.

Ας κοιτάξουμε λοιπόν μπροστά, πέρα απ΄ τα παροδικά φώτα των Χριστουγέννων, για να αρχίσουμε (ή να ξαναρχίσουμε) να βαδίζουμε προς την πλήρη ανατολή του αιωνίου φωτός, του Χριστού. Αμήν.

Καλά Χριστούγεννα. Καλές Γιορτές

Με αγάπη και ευχές

Ο εφημέριός Σας

π. Θεοδόσιος

ΠΗΓΗ: enoriako.info/Κατηγορία: Μενού / Εορταστικά

"Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού, υιού Δαυίδ, υιού Αβραάμ. Αβραάμ εγένησε τον Ισαάκ, Ισαάκ δε εγέννησε  τον Ιακώβ ..."

Και συνεχίζει μέχρι τον Ιωσήφ "τον άνδρα της Μαρίας, εξ ης εγεννήθη Ιησούς ο λεγόμενος Χριστός". Έχουμε ακούσει ή διαβάσει πάμπολλες φορές αυτή τη γενεαλογία του Ιησού. Ίσως έχουμε εντύπωση ότι αυτό το ανάγνωσμα έχει ενδιαφέρον καθαρά ιστορικό και αποδεικτικό. Τί το πνευματικό μπορεί να μας αποφέρει αυτός ο κατάλογος των ονομάτων; Αλλά κάθε ένα από αυτά τα ονόματα αυτά έχει μια σημασία αν θυμηθούμε την ιστορία αυτού ή αυτής που το έφερε. Αυτό που έχει αξία να καταλάβουμε είναι ότι ανάμεσα στους προγόνους του Χριστού δεν υπήρχαν  μόνον άγιοι και δίκαιοι. Ανάμεσά τους υπήρξαν και αμαρτωλοί, αιμομίκτες, πόρνες, φονείς, μια ξένη : τα ονόματα του Ιούδα, της Θάμαρ, του Δαυίδ, της Ρουθ είναι φορτισμένα με πνευματική σημασία. Ο Ιησούς θέλησε να συνδεθεί, ως άνθρωπος, με "όλο αυτό", με "όλους αυτούς". Θέλησε να ανοίξει τον δρόμο Του μέσα από τις αμαρτίες και τα εγκλήματα των ανθρώπων. Και έτσι έπαιρνε επάνω Του την ιστορία καθενός από μας και με τον τρόπο αυτό την υπερέβαινε. Διότι καθένας μας έχει και κάποια από τα χαρακτηριστικά των προγόνων του Ιησού, εκείνων που κινήθηκαν μακριά από την αγιότητα. Μέσα μας βρίσκονται, ζωντανές ή εν υπνώσει, οι αμαρτίες των Πατριαρχών και των απογόνων τους.  Πρέπει λοιπόν ο Ιησούς να γεννηθεί μέσα μας. Πρέπει να νικήσουμε και να ξεπεράσουμε μέσα στον ίδιο τον εαυτό μας  τα σφάλματα που αντιπροσωπεύουν κάποια ονόματα από τη γενεαλογία του Ιησού. Πρέπει να βιώσουμε αυτή τη γενεαλογία, να αποκτήσουμε προσωπικά την εμπειρία της, ώστε μέσα από τις πτώσεις και τις ανορθώσεις μας να καταλήξουμε στον Ιωσήφ και τη Μαρία. Δεν είναι ανάγκη να αμαρτήσουμε  επίτηδες για να ταυτιστούμε καλύτερα με τη γενεαλογία του Κυρίου, αλλά να αναγνωρίσουμε στις αμαρτίες που εμείς διαπράττουμε κάποια στοιχεία αυτής της γενεαλογίας και να ενωθούμε εν πνεύματι με τον σταδιακό εξαγνισμό που προετοίμασε τη Γέννηση του Ιησού.  Έτσι η γενεαλογία του Χριστού θα γίνει αναπόστατο τμήμα και της δικής μας ζωής.  

Lev Gillet, ενός μοναχού της Ανατολής, "ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΧΡΙΣΤΟΣ" Εκδόσεις ΑΚΡΙΤΑΣ

Όταν λέμε "πρόσωπο", δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε το ακριβές περιεχόμενό του. Περιμένουμε την έσχατη ημέρα για να καταλάβουμε τί είναι ή ποιός είναι πρόσωπο. Μπορούμε ίσως να πούμε τί δεν είναι πρόσωπο. Κατ' αρχάς μη συγχέουμε το πρόσωπο με την προσωπικότητα. Το πρόσωπο είναι οντολογική κατηγορία και όχι ψυχολογική, Αναφέρεται σ' αυτό που με συνιστά ως ύπαρξη, στον τρόπο της υπάρξεώς μου, και όχι σε κάποια στοιχεία του χαρακτήρα  ή της συμπεριφοράς μου. Πρόσωπο είναι αυτό που δεν ορίζεται από την κοινή ανθρώπινη φύση. όλοι είμαστε άνθρωποι πράγμα που μας κάνει να μοιραζόμαστε κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Όλοι πρέπει να τρώμε, να κοιμόμαστε. Όλοι έχουμε κάποια κοινά σωματικά χαρακτηριστικά, αυτά που χαρακτηρίζουν την κοινή ανθρώπινη φύση. Ταυτόχρονα όμως κάθε άνθρωπος διαισθάνεται ότι είναι μιά μοναδική και ανεπανάληπτη ύπαρξη. Και προσπαθεί να βρεί τί είναι αυτό που τον διαφοροποιεί  από τους άλλους ανθρώπους. Η πρώτη αίσθηση διαφοροποίησης που έχει ο άνθρωπος  είναι αυτή  που αποκτά από τον διάλογο με τους άλλους ανθρώπους. Αν φτάσει να συνειδητοποιήσει  την έννοια του "εσύ, γίνεται          "εγώ'".  Χωρίς την παρουσία του "εσύ" δεν μπορεί   να έχει την αίσθηση του "εγώ".  Να λοιπόν μιά πρώτη αντίληψη ή μιά αίσθηση του τί είναι πρόσωπο: είναι η παρουσία του άλλου. Αν προχωρήοουμε λίγο περισσότερο, θα δούμε ότι σε κάποιες στιγμές του ο άνθρωπος συνδέεται ιδιαίτερα με κάποια πρόσωπα. Στην αρχή μπορεί να είναι η μητέρα του, ο πατέρας του, τα αδέλφια του. Μετά μπορεί να είναι οι σχέσεις φιλίας ή η ερωτική σχέση μ' ένα άλλο πρόσωπο. Τέτοιες σχέσεις του επιτρέπουν να έχει συνείδηση της ιδιαιτερότητάς του, αλλά πάντα εν αναφορά. ΟΙ Άγιοι μας μιλούν για μια δυνατή σχέση, όταν ο άνθρωπος  φτάσει  να έχει συνείδηση της παρουσίας του Θεού, του προσώπου του Θεού. Και μέσα σ' αυτή τη σχέση  αναδύεται η έσχατη πλέον αντίληψη του ανθρώπινου προσώπου, η ολοκληρωμένη αντίληψη του προσώπου. Αλλά αυτό δεν μπορεί να διατυπωθεί.

Δημήτρης Μαυρόπουλος

        Ποιά είναι η διαφορά της αγάπης ως μυστηρίου, από την αγάπη ως καλή πράξη;

      

  Έχει να κάνει με το υπαρξιακό περιεχόμενο της πράξης. Όταν κάνεις φιλανθρωπία, την κάνεις πάντα με αναφορά στην ευχαριστιακή σου κοινότητα και πάντα σε σχέση με έναν προσωπικό διάλογο με τον Χριστό. Δεν την κάνεις από αλτρουϊσμό τη φιλανθρωπία, για να βελτιώσεις απλώς την κατάσταση του συνανθρώπου σου. Η φιλανθρωπία αλλάζει πρίν απ' όλα τη δική σου κατάσταση. Έχει να κάνει με μία κένωση του ανθρώπου προς τον λεγόμενο αδελφό του. Γι' αυτό η φιλανθρωπία δεν είναι τόσο πράξη όσο είναι στάση ζωής. Άσχετα βέβαια ότι μέχρι να γίνη στάση ζωής χρειάζεται μιά άσκηση, χάριν της οποίας η αγάπη μπορεί να ασκείται με επιμέρους πράξεις φιλανθρωπίας.

        Θα πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι τα μυστήρια της Εκκλησίας κατ' ουσίαν είναι ... ένα : το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Αν μάλιστα προσέξουμε τη μυστική ευχή του επισκόπου λίγο πρίν μας καλέσει να κοινωνήσουμε "των αχράντων μυστηρίων", όπως λέμε, αυτό το ενα μυστήριο εκφέρεται σε πληθυντικό αριθμό : ¨Σοί παρακατηθέμεθα την ζωήν ημών άπασαν, και την ελπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε, και παρακαλούμεν, και δεόμεθα, και ικετεύομεν, καταξίωσον ημάς μεταλαβείν των επουρανίων σου και φρικτών μυστηρίων, ταύτης της ιεράς και πνευματικής Τραπέζης..." Έτσι καταλαβαίνουμε και την επισήμαμση του Νικολάου Καβάσιλα, ότι η Εκκλησία "σημαίνεται εν τοις μυστηρίοις". Το πιθανότερον λοιπον είναι να ονομάσθηκαν μυστήρια διάφορες αγιαστικές πράξεις που ήταν άμεσα συνδεδεμένς με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.

Δημήτρης Μαυρόπουλος,ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ, Εκδόσεις Δόμος.

. . . ή μένεις στο Όρος, και αφομοιώνεσαι απ' αυτό, ή φεύγεις.

       

Υπάρχει μιά βαθιά σοφία που φανερώνεται στο πως είναι διοργανωμένη η ζωή,  πώς έχει διαμορφωθεί ο όλος χώρος. Το καθετί είναι κατάληξι εμπειρίας αιώνων και χιλιετιών.

        Βρίσκεσαι σ' ένα ελεύθερο και αληθινό πανεπιστήμιο' πανεπιστήμιο της ερήμου. 

       Δεν καλλιεργείς μιά ικανότητά σου, ένα τάλαντό σου, μιά ορισμένη ώρα της ζωής σου. Αξιοποιείς όλο τον εαυτό σου σ' όλο τον χρόνο σου.

        Κλίμα άλλης αγωγής. Ελευθερία άλλου κόσμου, σε τούτο τον κόσμο ζώντας. άσκησι της ψυχής και του σώματος: στον ναό, με τις ακολουθίες' στο κελί, με τον κανόνα και τη μελέτη' στο διακόνημα, στη βιβλιοθήκη, στα εργαστήρια, στα περιβόλια, στα δάση στη θάλασσα.

         Εξαγιασμός όλων των δυνατοτήτων που έχει ο άνθρωπος. Χριστοποίησις και λόγωσις όλων των αισθήσεων του ανθρώπου. Να γίνης όλος μιά αίσθησι.

        Και όλα αυτά, όχι σε ένα φυσιοκρατικό κόσμο και χώρο, με προοπτική χρονική, ενδοκοσμική, που αρχίζουν και τελειώνουν στον παρόντα, που προωθούνται και κατορθώνονται με μόνες τις ανθρώπινες δυνάμεις.

        Αλλά τί άλλο;

       Η άσκησι στην υπομονή και στην ταπείνωσι σε κάνουν κοινωνό της θείας βοηθείας και χάριτος.

        Ζής καρτερικά τη δοκιμασία της Γεσθημανής οου μαζί με τον Κύριο και Υιό της Παρθένου, που έπαθε  ημίν υπολιμπάνων υπογραμμόν. Ακολουθείς τα ίχνη Αυτού ο οποίος ζήτησε από τον Πατέρα Του τρίς αυτό τον λόγον ειπών: "Πάτερ, ει δυνατόν, παρελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο' πλήν ουχ ως εγώ θέλω, αλλ' ως σύ". Γίνεται το θέλημά Του στη ζωή σου.

        Σαν τον σπόρο, πεθαίνεις στη γη την καλή και αγαθή της Εκκλησίας, και αυτή αυτομάτως καρποφορεί: βλαστάνει μιά άλλη ζωή, ήρεμη και παντοδύναμη, χαρισμένη άνωθεν. Αυτής θάνατος ουκέτι κυριεύει.

        Νοιώθεις κάτι νέο, ασύλληπτο, απερίγραπτο, να σκηνώνη μέσα σου. Αντανακλά γύρω σου. Είναι γεμάτη η ύλη θεία χάρι.

        Μιά στοργή  θεουργική σε περιβάλλει. Μιά χαρά βλυστάνει μέσα σου. Ένα φώς πηγάζει από την καρδιά σου. Όλα τα θνητά ενδύονται με χάρι αθανασίας και φθαρτά με αφθαρσία.

        Και δεν ξέρεις πώς έγινε όλο αυτό. Γιατί σου δόθηκε αυτή η χαρά δωρεάν. Και αυτό δεν παρέρχεται. Όσο μένεις αυξάνει. Έρχεται από μακριά και σε πάει μακριά.

Αρχιμ. Βασιλείου Ιβηρήτου,"ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ"  έκδοσις Ι.Μ.Ιβήρων 2003

         

        

     

 

         Χιλιετίες ολόκληρες σ' αυτόν τον τόπο έζησε ένας κόσμος με πνευματική ευαισθησία και αναζήτησι. Ένας κόσμος που σεβόταν τον Θεό. Τον προβλημάτιζε το μυστήριο. Από τον Όμηρο, που την "Ελλάδα πεπαίδευκε", κατά τον Πλάτωνα, βλέπομε πώς διασταυρώνεται η ζωή του κόσμου με τούς θεούς. 

        Η ζωή των ηρώων είναι γεμάτη από θείες επεμβάσεις, οπτασίες και ενισχύσεις.  Και η γη της Ελλάδος είναι γεμάτη από ναούς. Την Αθήνα βρήκε ο Απόστολος Παύλος ¨κατείδωλον", γεμάτη βωμούς και σεβάσματα.  Και τους Αθηναίους θεώρησε "ως δεισιδαιμονεστέρους" (ως τους πιο θεοφοβούμενους) από όσους είχε γνωρίσει.

        Αυτός ο σεβόμενος τον Θεό κόσμος δέχτηκε το κήρυγμα για τον άγνωστο Θεό. Και προχωρούμε στην καινή κτίσι. Φτάνομε στο "όπως αν εξ ελληνικών ωφελούντο λόγων" του Μεγάλου Βασιλείου. Και συνεχίζεται η ιστορία. "Οι Έλληνες σοφίαν ζητούσι"' και τη  βρίσκουν στη σαρκωθείσα του Θεού Σοφία. Αφιερώνονται σ' αυτήν. Κτίζουν τον ναό της του Θεού Σοφίας με τους κίονες και τα μάρμαρα των παλαιών τους ναών. Και διατυπώνουν το μυστήριο της θεολογίας με τους όρους που λάξευσαν οι προγενέστεροι Έλληνες. Και μιλούν σήμερα για μια ελληνικότητα της Ορθοδόξου θεολογίας (π. Γεώργιος Φλωρόσκι). 

        Και βαφτίζεται ο λαός μας στη νέα χάρι' "την νέαν αμφιέννυται αφθαρσίαν του Πνεύματος".

        Έχομε τούς μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς  Διδασκάλους, "τα μεγάλα στοιχεία ώσπερ την κτίσιν συνιστώντα" ' και τον απλό λαό, που αποκτά και ζωογονείται από την ίδια αγιότητα.

        Στη φιλοσοφία και στην καθημερινή ζωή προχωρεί η ευλογία της Εκκλησίας.  Όλος ο λαϊκός πολιτισμός, το δημοτικό τραγούδι, τα ήθη και τα έθιμα του λαού σχετίζονται με τις αρχαίες καταβολές του (σώζουν το μέτρο και την αδρότητα του κλασσικού) και αγιάζονται καθαιρόμενα με το πνεύμα της Χάριτος.

        Γι' αυτό, είναι επόμενο, μόλις περιφρονήσαμε την Ορθόδοξη Εκκλησία (χάχωμε την οργανική μας σχέσι μ' αυτήν), παθαίνομε παραισθήσεις, παραπαίομε, χάνομε τον έλεγχο του εαυτού μας, αυτοκαταστρεφόμαστε. Πετάμε τα αρχαία από τα σχολεία σαν άχρηστα (και τί θεωρούμε χρήσιμο;). Ευτελίζομε και εκφυλίζομε το είναι μας, κουτσουρεύοντας χωρίς αιδώ τον νεοελληνικό πολιτισμό και την ιστορία μας με κοντόθωρες ερμηνείες αναποδείκτων ιδεολογιών.

        Τότε πράγματι δεν έχομε ανάγκη από κανέναν εχθρό.

Αρχιμ. Βασιλείου  Ιβηρίτου,"ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ" Εκδοσις Ι>Μ> Ιβήρων 2003

     

  

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί. Όντας έξω από τον κόσμο, βρισκόμαστε κάπως στην καρδιά του κόσμου. Όντας μακριά από τον κόσμο, δεχόμαστε τους ανθρώπους απ΄όλο τον κόσμο, που έρχονται να ανοίξουν την καρδιά τους, το άγνωστο βάθος τους, σε κάποιον που ζει στην έρημο και προσπαθεί να ανήκει στον Θεό και σε Όλους τους αγνώστους αδελφούς του.

        Έτσι γνωρίζομε τον πόνο τον βαθύ και τον ήσυχο λόγο της εξομολογήσεως του πληγωμένου και ταλαιπωρημένου σημερινού ανθρώπου.

        Στο Άγιον Όρος με έναν ιδιαίτερο τρόπο ζουν οι παλιοί Άγιοι, και ακούγεται ο πόνος και ο κλαυθμός της ανθρωπότητος.

        Ξέρομε ότι δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες δοκιμές' γι αυτό, σας μιλάμε για πράγματα σίγουρα και δοκιμασμένα' για την Ορθόδοξη Εκκλησία, που είναι ο ίδιος ο Θεάνθρωπος.

        Δεν λέμε απόψεις δικές μας, ούτε διατυπώνομε  γνώμες ατομικές ("Λογισμοί θνητών πάντες και επισφαλείς αι επίνοιαι αυτών").

        Δεν θεωρούμε κανέναν άλλο κυριότερο αίτιο, ούτε κτυπάμε κανέναν περισσότερο από τον εαυτό μας. Δεν χωρίζεται ο εαυτός μας, ούτε η σωτηρία μας, από τον άλλον αδελφό μας.

        Σας λέμε τον λόγο τον σωτήριο της μετανοίας: Μπορούμε να ζήσωμε. Μπορούμε να μην πάρωμε διαζύγιο από την Χάρι και την όντως ζωή. Τότε οι δοκιμασίες και οι κίνδυνοι όλων των ειδών και των επιπέδων που μας απειλούν έσωθεν και έξωθεν θα μεταβληθούν σε ευλογίες, σε δυνάμεις δημιουργικές. Θα είμαστε ευγνώμονες στους εχθρούς μας, τους οποιουσδήποτε, που μας εξήγειραν σε εγρήγορσι και νήψι, και μας ώθησαν να αξιοποιήσωμε για τον εαυτό μας και για όλο τον κόσμο τα αδαπάνητα κοιτάσματα της πνευματικής ενέργειας που κρύβει το υπέδαφος της Παραδόσεώς μας.

Αρχιμ. Βασίλειος Ιβηρίτης, "ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ" Ι.Μ.ΙΒΗΡΩΝ 2003

        Ο Άγιος λοιπόν -είτε έχει αναγνωριστεί από την Εκκλησία ως Άγιος είτε δεν έχει αναγνωριστεί- βρίσκεται σε άλλη προοπτική.  Ξεπερνώ λοιπόν τις εκφράσεις "σε άλλη κατάσταση", "σε μέση κατάσταση" _-χωρίς να σημαίνει ότι τις απορρίπτω ως λάθος- και βάζω στη θέση τους την έκφραση "σε άλλη προοπτική". Ποια είναι αυτή η προοπτική; Όλοι γεννιόμαστε με προοπτική να πεθάνουμε.  Ο Άγιος κατορθώνει να ξεπεράσει αυτήν την προοπτική της φύσεώς του, της φυσικής γεννήσεως, και βρίσκεται στην προοπτική της ζωής. Ο Άγιος γεννιέται μέσα σε μια αγιότητα για να ζει. Και αυτό είναι που λέμε "ζω εν Χριστώ". 

        Για να το καταλάβουμε αυτό ίσως ακόμα καλύτερα, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι κάθε φορά που τελείται το μυστήριο της Ευχαριστίας, επομένως κάθε έσχατη ημέρα που είναι παρούσα, κάθε στιγμή που πραγματοποιείται αυτό που ονομάζουμε Βασιλεία του Θεού, Δευτέρα Παρουσία, όλοι όσοι είμαστε συναγμένοι γύρω από το τραπέζι αυτό είμαστε επίσης άγιοι. Η διαφορά μας με τους επώνυμους Αγίους της Εκκλησίας μας είναι ότι σε μας χαρίζεται, μας δωρίζεται, μας προσφέρεται σε αυτήν τη Σύναξη, Και μετά την χάνουμε και πάμε να την ξαναβρούμε.  Είμαστε σ' έναν τραγικό διάλογο μ' αυτήν την αγιότητα.  Ενώ ο Άγιος βρίσκεται οιονεί εις το διηνεκές μέσα σε αυτήν την αγιότητα.  Και αυτή είναι η διαφορά μας.

      

  . . . όταν μιλάμε για τους Αγίους, μπορεί για παιδαγωγικούς λόγους να μιλήσουμε για τις αρετές τους, να μιλήσουμε για τις ασκήσεις τους, να μιλήσουμε για τα βασανιστήρια τους, για την αγάπη τους, για όλα αυτά.  Αλλά όλα είναι μικρά σημεία της ζωής τους.  Είναι Άγιοι γιατί παραιτήθηκαν.  Ο πρώτος άγιος που μαρτυρείται στην Εκκλησία μας είναι ακριβώς ο άγιος της παραιτήσεως, της πλήρους παραδόσεως. Στις τελευταίες στιγμές της ζωής του παραδίδεται σε αυτόν που βρίσκεται δίπλα του σταυρωμένος. Είναι ο ληστής.  Αυτός είναι ο πρώτος άγιος της Εκκλησίας μας.  Παραιτείται.  Παραδίνεται,και γι' αυτό βρίσκεται μέσα στους κόλπους του του Χριστού.  Και είδατε τι λέει ο Χριστός: "σήμερα μετ' εμού έση εν τω παραδείσω". Δηλαδή σε οδηγώ στον Πατέρα μου. 

Δημήτρης Μαυρόπουλος, "ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ" Εκδόσεις  Δόμος.

        Για τους ασκητές, η απομάκρυνση της φιλαυτίας εξευγενίζει τον τρόπο με τον οποίον ο άνθρωπος σκέφτεται, επιθυμεί και αγωνίζεται, επιτρέποντας έναν αξιόλογο στόχο να τοποθετεί μπροστά  από κάθε μία από τις δυνάμεις της ψυχής. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει ότι "με την νοημοσύνη οφείλουμε να κινητοποιηθούμε για να υπερνικήσουμε την άγνοιά μας και να επιδιώξουμε τον ένα και μοναδικό Θεό μέσω της πνευματικής γνώσης. Μέσω της επιθυμίας -με ένα πάθος φιλαυτίας που έχει εξαγνιστεί- οφείλουμε να αφεθούμε στην έλξη προς τον ένα Θεό. Και με μία πύρινη δύναμη (το θυμικό) διαχωρισμένη από κάθε τυραννική τάση, οφείλουμε να αγωνιστούμε να φτάσουμε το Θεό. Από αυτές τις τρεις δυνάμεις της ψυχής έχουμε χρέος να δημιουργήσουμε τη θεία και μακαρία αγάπη, εξ εξαιτίας της οποίας υπάρχουν. Έτσι η καταπολέμηση της φιλαυτίας δεν είναι μια αρνητική πράξη, αλλά μία θετική μεταμόρφωση ολοκλήρου του ανθρώπου, που πλέον στοχεύει στο ύψιστο αγαθό, στο Θεό που είναι αγάπη. Όταν όλες οι δυνάμεις της ψυχής λειτουργούν σύμφωνα με τη φύση, τότε ο άνθρωπος είναι ικανός να δει και να ερμηνεύσει την πραγματικότητα όπως πραγματικά είναι.

Όπως ο γέροντας Παϊσιος το θέτει σε μια επιστολή:

"Εάν μπορούσαμε να βγαίναμε από τον εαυτό μας (από την αγάπη του εαυτού μας), θα βγαίναμε και από την έλξη της γης και τότε πια θα βλέπαμε όλα τα πράγματα στην πραγματικότητα με το θεϊκό μάτι, καθαρά και βαθιά". Όταν η φιλαυτία είναι απούσα, γίνεται εύκολο να κατακτηθούν τα πάθη, γιατί "το παραμικρό ίχνος ή μορφή κακίας δεν δύναται να υπάρξει". Στη θέση του μετατοπιζόμενου κενού της φιλαυτίας, ο νέος εν Χριστώ άνθρωπος "γίνεται πλήρης εκείνης της αγαθότητος, η οποία είναι σταθερή και μόνιμη και παραμένει πάντα η ίδια.

Αλεξίου Ιερομονάχου Καρακαλλινού "ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ", Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ

        Η σπαρακτική ιστορία της ανθρώπινης φιλαυτίας είναι η τραγωδία του σπόρου που δεν γίνεται ποτέ τι πανύψηλο δένδρο που φέρει καρπούς, "ώστε ελθείν τα πετεινά του ουρανού και κατασκηνούν εν τοις κλαδοις αυτού". Αντί να μεγαλώνει μέσα σε μιά ολοένα και διερυνόμενη σφαίρα αγάπης, η οποία τελικά περικλείει όλη την ανθρωπότητα, όπως η αγάπη του χριστού αγκάλιασε τον κόσμο επάνω στι Σταυρό, η ψυχή, διαστρεβλωμένη από τη φιλαυτία, συρρικνώνεται, μετασχηματισμένη σε μία αξιολύπητη μπάλα ορέξεων, πλεονεξίας και απομόνωσης. Όλο το θαυμάσιο δυναμικό με το οποίο ο άνθρωπος έχει προικοδοτηθεί πνίγεται και διαστρεβλώνεται καθώς κατευθύνεται προς έναν ανάξιο στόχο, αφήνοντας με αυτόν τον τρόπο τον άνθρωπο παγιδευμένο στο πολύ μικρό, πνιγερό και εντελώς  υποκειμενικό κόσμο του σώματός του.

        

        Για να υπερνικήσει κανείς αυτή την ανώμαλη κατάσταση, οι Πατέρες συμβουλεύουν να πολεμούμε τη φιλαυτία με τη λογική σκέψη και τη σώφρονα δράση. Αντί να σκεφτόμαστε πώς μπορούμε να μένουμε στην ηδονή και να αποφεύγουμε τον πόνο, ο Άγιος Μάξιμος προτείνει την ανάταση των σκέψεων σε μία πνευματική γνώση του Δημιουργού. Αλλάζοντας το αντικείμενο της στοργής, ο πιστός μπορεί να αντικαταστήσει τη φιλαυτία που προσηλώνεται στο σώμα με την πνευματική φιλαυτία, που συγκεντρώνεται στην καλλιέργεια των αρετών και κατά συνέπεια στη λατρεία του Θεού. Από μια  συμπεριφορική προοπτική, αυτή νέα εστίαση της προσοχής φανερώνεται με την άσκηση της εγκράτειας αντί της παράδοσης στις επιθυμίες. Από μια γνωστική όψη, καθοδηγείται από μια βαθιά ριζωμένη πίστη στο Θεό. Ομόφωνα, η πίστη, η αγάπη και η εγκράτεια προκαλούν μία αλλαγή, που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για φιλαυτία στην ανθρώπινη ψυχή.

Αλεξίου Ιερομονάχου Καρακαλλινού, "ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ" Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ

        Ο άνθρωπος δημιουργείται "διά το εράν". Είναι ερωτικός ο λόγος της δημιουργίας του ανθρώπου. Κατά τον άγιο Μάξιμο, ο άνθρωπος είναι η φανέρωση της σχέσης κτιστού και ακτίστου. Και αυτή τη δυναμική ο Μάξιμος την ονομάζει θείον έρωτα.  Από μεν τον δημιουργό υπάρχει όλη η δύναμη των ενεργειών του, η εμφύσηση της πνοής. Πρέπει να απαντήσει και ο άνθρωπος με αυτή τη δύναμη του εράν προς τον δημιουργό του,

        Αυτή λοιπόν η σχέση του ανθρώπου (της τέταρτης φύσης) με τον Θεό (με την πρώτη φύση), συνιστά το πραγματικό "είναι" του ανθρώπου. Αυτός ο άνθρωπος που έχει  σχέση με τον δημιουργό του, υπάρχει. Εάν διακόψει αυτή τη σχέση με τον δημιουργό του δεν υπάρχει. Το ξαναλέω αυτό γιατί είναι λεπτό σημείο. Όσο το κτιστόν βρίσκεται σε σχέση με τον δημιουργό του, ή, για να μιλήσουμε με πιό σχολαστικές έννοιες, όσο το κτιστόν βρίσκεται σε σχέση με το άκτιστον, το κτιστόν υπάρχει. Όταν διακόψει αυτή τη σχέση, το κτιστόν δεν υπάρχει. Εδώ όμως πρέπει να κάνω μιά ερμηνία του όρου "υπάρχειν". Το μεν κτιστόν ως υλική φύση μπορεί να υπάρχει ανεξαρτήτως σχέσεως. Η υλική φύση δεν έχει βούληση. Δεν μπορεί να θέλει να υπάρχει ή να θέλει να μήν υπάρχει. Μόνον ο άνθρωπος έχει βούληση, έχει ελευθερία. Και η ελευθερία του φτάνει ως την άρνηση της ίδιας του της ύπαρξης. Μπορεί να πει "δεν θέλω να υπάρχω", ή -πράγμα που είναι το ίδιο- "δεν θέλω να έχω σχέση με το άκτιστο". 'Οπως  όμως η υλική φύση υπάρχει ανεξαρτήτως βουλήσεως (είτε θέλει, είτε δεν θέλει να υπάρχει), έτσι και ο άνθρωπος μπορεί να υπάρχει ανεξαρτήτως της σχέσης του με το άκτιστο (είτε θέλει δηλαδή, είτε δεν θέλει να υπάρχει), αλλά η ύπαρξή του αυτή υφίσταται πλέον με τον τρόπο ύπαρξης της υλικής φύσης. Δηλαδή ο άνθρωπος που δεν θέλει τη σχέση του με τον Θεό υπάρχει ως διάσταση κτιστότητος.

Ο άνθρωπος που θέλει τη σχέση με τον Θεό υπάρχει ως διάσταση αγάπης, ως διάσταση σχέσεως. Στους  Πατέρες "ζωή" ονομάζεται το αγαπάν και θάνατος η απουσία του αγαπάν.

Δημήτρης Μαυρόπουλος

..Η ίδια η λέξη "μετάνοια" δηλώνει αλλαγή του νοός, δηλαδή άλλον τρόπο νοήσεως. Να φτάσω σε έναν μετά-νου. Η μετάνοια είναι αλλαγή του νοός, δηλαδή αλλαγή του τρόπου νοήσεως. Για να φτάσω σε μιά αλλαγή του τρόπου νοήσεως, πρέπει να έχω αίσθηση ότι ο τρόπος με τον οποίο νοώ είναι τρόπος νοσηρός και όχι υγιής. Δηλαδή  πρέπει να έχω μία αίσθηση των λαθών. Και δεν μπορώ βέβαια να έχω αίσθηση κάποιων πραγμάτων, χωρίς να τα αναγνωρίζω.

...Όταν λέω αναγνώριση δεν εννοώ να παραδεχτώ το λάθος μου, αλλά εννοώ να "διαβάσω" το λάθος μου, να το αναγνωρίσω, να μπορώ να το περιγράφω και να το κατανοώ ως λάθος. Αυτό σημαίνει αναγνώριση.

...Η μετάνοια είναι συνεχής προσπάθεια, που αποβλέπει όμως σε τέλος : στη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε το πρόσωπο του Νυμφίου όταν μας αποκαλυφθεί και να υπάρξουμε ως εγχριστωμένοι άνθρωποι.

Δημήτρης Μαυρόπουλος

...ο άγιος , ή αν θέλετε ο άνθρωπος, θέλει και γνωρίζει τον Πατέρα, ή μάλλον θέλει και γνωρίζεται υπό του Πατρός, θέλει και αποδέχεται το άδειασμα του Πατέρα δια του Υιού σε αυτόν και απαντά σε αυτό το "θέλω" του Πατρός ...

Η δωρεά αυτή προσκτάται από τον άνθρωπο μόνο δια της ελευθερίας. Αλλά ο άνθρωπος, στην αδυναμία του να υπάρξει ελεύθερος, αναζητά άλλες λύσεις. Και βρίσκει ως απάντηση αυτής της αδυναμίας του τη δικανική αντιμετώπιση της σωτηρίας. Θέλει μεν να του χαριστεί η σωτηρία του, αλλά κάτι να έχει θυσιάσει κι αυτός. Να έχει θυσιάσει την ελευθερία, τη χαρά, και πολλά άλλα. Κι έτσι η σωτηρία του βασίζεται σ' ένα είδος ανταποδόσεως.

...η παρουσία των Αγίων μέσα στην ιστορία, δεν είναι θέμα απλώς τιμής μερικών προσώπων, μερικών καλών και αγαθών και εναρέτων προσώπων, είναι ζήτημα δικαιώσεως της ανθρώπινης ιστορίας. Η ανθρώπινη ιστορία είναι δικαιωμένη, επειδή υπάρχει το σώμα των Αγίων, ξεκινώντας από την Παναγία και περνώντας στους άλλους Αγίους.

Δημήτρης Μαυρόπουλος

Προσευχή Ισαάκ του Σύρου

        Αξίωσέ με Κύριε να σε γνωρίσω και να σε αγαπήσω, όχι διανοητικά από τη φυσική ή επίκτητη ευφυϊα μου, αλλά αξίωσέ με, εκείνης της γνώσεως που «κλέβει» την όλη μας ύπαρξη από τα αισθητά και την προσηλώνει στην ανέκφραστη θέα του προσώπου Σου.

        Αξίωσέ με να ελευθερωθώ από την αυτοθέαση των επιθυμιών μου και της φαντασίας μου και να θεωρώ Εσένα Κύριε Σταυρωμένο, πράγμα που όντως θα με ελευθερώσει από την υποδούλωση στις κατ’ ενέργειαν  αμαρτίες και σκέψεις.

        Αύξησε μέσα μου την αγάπη για Σένα, ώστε να τρέχω «πίσω από τον έρωτά Σου» ελευθερούμενος από τις εντυπώσεις τούτου του κόσμου.

        Δώσε μου να καταλάβω το μέγεθος της ταπεινώσεώς Σου! Πώς έζησες στον κόσμο, ως άνθρωπος που έγινες εκ των αιμάτων της Παναγίας Παρθένου, ώστε ενθυμούμενος πάντοτε την ταπείνωσή Σου, να δέχομαι ευχαρίστως την ευτέλεια της φύσεώς μου.

       Με δύο τρόπους ανέρχεται κανείς στον Σταυρό. Ο ένας με την Σταύρωση του σώματος, ο δεύτερος με υπερφυσική εμπειρία. Δεν υποτάσσεται ο νους στο Θεό, αν προηγουμένως  δεν υποταγεί σ’ αυτόν το σώμα. Όποιος υποτάσσει τον εαυτόν του στο Θεό, υποτάσσονται σ’ αυτόν σχεδόν τα πάντα.

        Σ’  όποιον όντως γνώρισε τον εαυτό του, σ’  αυτόν δίδεται από τον Θεό η γνώση των πάντων.  Όταν η ταπείνωση βασιλεύει  στην ύπαρξή σου, τότε υποτάσσεται σε σένα η ψυχή σου και μαζί της υποτάσσονται τα πάντα, διότι από την ταπείνωση γεννιέται στην ψυχή του η ειρήνη -δώρο του Θεού.

        Όσον δεν υπάρχει ταπείνωση βρίσκεται κανείς σε ταραχή από τα πάθη κι από τις συνθήκες του βίου του.  Πράγματι, Θεέ μου, αν δεν ταπεινωθούμε μόνοι μας, δεν παύεις να προσπαθείς, αγαπώντας μας, να μας ταπεινώσεις!  Η πραγματική ταπείνωση είναι γέννημα της σοφίας του Θεού.  Και η σοφία γεννιέται από τους πειρασμούς.

        Συ, Χριστέ μου, με την φλόγα της επιθυμίας του προσώπου Σου, «απόστρεψον»  την προσοχή μας από αυτόν τον κόσμο μέχρις ότου συνειδητοποιήσουμε ακριβώς την αξία του και παύσουμε να δεχόμαστε τις σκιές σαν αλήθεια! Ανακαίνισέ μας και φύτευσε στην διάνοιά μας την μελέτη του θανάτου, ώστε να καταλάβουμε γιατί ήρθαμε στον κόσμο και πώς θα φύγουμε, καθώς και πώς θα ολοκληρώσουμε το έργο του αγιασμού μας, στο οποίο μας κάλεσες σε τούτη τη ζωή.  Και δώσε να ελπίζουμε στα μεγάλα και θαυμαστά που μας επιφυλάσσει η αγάπη Σου, όταν θα είμαστε μαζί Σου στην Δευτέρα  Σου Παρουσία, τα οποία τώρα υπονοιαζόμαστε με την πίστη στα μυστήρια που μας έδωσες.  Αμήν

ΠΗΓΗ: enotiako.info

  Η προσευχή του μήνα

Κύριε

Συγχώρησέ με για την... ανάπηρη προσευχή μου. Είμαι σαν νήπιο που αρχίζει ξαφνικά να συνειδητοποιεί ότι τελικά θέλει περισσότερο μία απάντηση στο αίτημα της προσευχής του, απ’ όσο θέλει Εσένα τον ίδιο!!

Το καταλαβαίνω και συμφωνώ στο να μην απαντάς σε... τηλεγραφήματα! Βοήθησέ με σε παρακαλώ, να μάθω να προσεύχομαι θερμά και να επιμένω. Αντικατάστησε, σε ικετεύω, την δική μου απελπισία με την δική Σου φανερή παρουσία. Μην μ’ αφήνεις να κάνω την προσευχή καταφύγιο μονάχα στις ώρες δυσκολίας, γιατί εύκολα ξεχνώ και εγκαταλείπω την προσευχή, όταν όλα πάνε καλά!

Σε παρακαλώ σύντριψε τον εγωισμό μου (όσο το αντέχω Κύριε...)! Μάθε με να Σ’ εμπιστεύομαι απολύτως και προστάτευσέ  με από κάθε μορφής πειρασμό, γιατί είμαι ένα «φθινοπωρινό φύλλο»!

Όπως είπες στον πατέρα μας τον προφήτη Ιερεμία: «Κάλεσέ με και θα σου απαντήσω, θα σου αναγγείλω μεγάλα πράγματα που δεν τα γνωρίζεις ούτε μπορείς να τα γνωρίσεις». Γι’ αυτό, Κύριε και Θεέ μου, Σε καλώ και Σε παρακαλώ:

Να με μάθεις να προσεύχομαι·

Να με στηρίξεις να αυξάνω στην προσευχή·

Να μου δείξεις το έλεός Σου·

Να μου φανερώσεις «Σεαυτόν γνωστώς»·

Να κατανοήσεις την αναίδειά μου και να μου δώσεις να συνειδητοποιήσω βαθειά, ότι όλα είναι στο "Χέρι" Σου δώρημα ἄνωθεν καταβαίνον.

ΑΜΗΝ

ΠΗΓΗ:enoriako.info

       

Βρισκόμαστε στην αυλή ενός ναού. Θεωρούμε τον ναό, τον βλέπουμε, τον έχουμε απέναντί μας.  Δεν είμαστε μέσα στον ναό. Η αυλή εικονολογεί κάτι, παραπέμπει σε κάτι. Το πρώτο στο οποίο παραπέμπει -αν δεν έχουμε μπει ποτέ μέσα στο ναό- είναι μια θέαση ενυπάρχουσας ελπίδας.  Η στάση μας προς τον ναό υποδηλώνει μια κίνηση προς αυτόν. Επίσης υποδηλώνει μια πρώτη απόφασή μας ότι πάμε προς την ελπίδα της ζωής.  Δηλαδή μια γνώση του ότι εδώ που βρισκόμαστε είμαστε μόνοι μας. Κάτι συμβαίνει, κάτι πρέπει να αλλάξει.  Θα έλεγα ότι είναι μια κίνηση, περίπου όπως μας την περιγράφουν τα ευαγγέλια, προς το Θαβώρ.  Ανεβαίνοντας οι μαθητές προς το Θαβώρ, δεν ξέρουν τί θα συναντήσουν.  Εμπιστεύονται απλώς τον Διδάσκαλο και τον ακολουθούν.  Και θα συναντήσουν την έκπληξη του Θαβώρ.

        Όμως στην αυλή ενός ναού μπορεί να βρίσκεται και κάποιος που έχει βγει από την εκκλησία.  Επομένως, η αυλή μπορεί επίσης να εικονολογεί την εμφάνεια της ψηλαφήσεως της σωτηρίας.  Την σωτηρία  αυτή την έχουμε ψηλαφήσει εντός του ναού.  Έχουμε ψηλαφήσει αυτό που ονομάζουμε ειρηναία κατάσταση, και υπάρχει μια κίνηση εκ του ναού, όπως ακριβώς μια κίνηση των μαθητών από την κορυφή του Θαβώρ προς την ιστορία, προς τον κόσμο.  Ας τα πάρουμε τώρα ένα ένα αυτά τα δύο.

        Το πρώτο είναι μια θέαση προς το καινούργιο, προς το καινόν. Μια τέτοια θέαση -αν η αυλή εικονολογεί τη θέαση προς το καινούργιο- προϋποθέτει την επίγνωση του μη σώου, του φθαρτού.  Δεν μπορείς  να έχεις ελπίδα σωτηρίας, αν δεν έχεις μια αίσθηση ότι αυτό που είσαι δεν είναι σώο, δεν είναι ακέραιο, δεν είναι υγιές.  Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε  και άλλους όρους: τον όρο «θάνατο».    Έχεις μια επίγνωση θανάτου. Ή τον όρο «μεσότοιχον της έχθρας».  (Σ’ ένα από τα εξαιρετικά θεοτοκία των εσπερινών, τα λεγόμενα δογματικά θεοτοκία, η Παναγία καλείται Δέσποινα η οποία γκρέμισε  το μεσότοιχον της έχθρας, και έβαλε στη θέση του μεσότοιχου την ειρήνη –«αύτη το μεσότοιχον της έχθρας καθελούσα, ειρήνην αντεισήξε και το βασίλειον ηνέωξε».)  Θα μπορούσαμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «αταξία» : έχουμε μια αίσθηση αταξίας και ελπίζουμε σε μία τάξη, μία αρμονία. Όλα αυτά παραπέμπουν σε αυτό που λέμε σωτηρία.

        Και εδώ θα εξηγήσω πώς, η δική μας τουλάχιστον παράδοση, αντελήφθη τον όρο σωτηρία.  Η σωτηρία προέρχεται από το ρήμα  σώζειν, ή καλύτερα από το ουσιαστικό σώος.  Σώος είναι αυτός που είναι ακέραιος.  Δηλαδή σωτηρία είναι να βρούμε την κατά φύσιν πραγματικότητα του όντος, αυτό που πραγματικά είναι το όν. Αυτό σημαίνει ότι αυτό που εμφανίζεται ως ον είναι όχι σώο, είναι ασθενές και πρέπει να σωθεί, να θεραπευτεί.  Έργο της Εκκλησίας είναι να θεραπεύσει τον άνθρωπο, να τον κάνει σώο, να τον κάνει ακέραιο, να τον κάνει υγιή.  Αυτό, όπως είπαμε, το επιτυγχάνει η Εκκλησία μόνο με αυτό που είναι. Γιατί είναι  Εκκλησία.  Όχι με ότι κάνει, ούτε με ότι λέει.  Μόνο με αυτό που είναι.

Δημήτρης Μαυρόπουλος, ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ, Εκδόσεις Δόμος

Μάλιστα το θέμα της «αειπαρθενίας» συνδέεται άμεσα με το θέμα της «παναγότητάς» της, γι’ αυτό λέμε «Παναγία» τη Θεοτόκο και όχι απλώς «Αγία».

Γιατί ο Λόγος του Πατρός πρέπει να σαρκωθεί από μια παρθένο κόρη; Διότι πρέπει να έρθει στην ιστορία ένας άλλος τρόπος γέννησης. Ο πρώτος τρόπος γέννησης, εκ της συναφείας ανδρός και γυναικός, γεννάει τον άνθρωπο της φύσεως που εμπεριέχει τη φθορά*. Αυτός είναι ο τρόπος γέννησης που γνωρίζει η ανθρώπινη ιστορία. Ο Λόγος του Θεού θα έρθει και θα σαρκωθεί μέσα από έναν άλλον τρόπο γέννησης, εντελώς νέο. Αυτός ο τρόπος γέννησης είναι όχι εκ της συναφείας ανδρός και γυναικός, αλλά εκ της σχέσεως κτιστού και ακτίστου. Έτσι η Παναγία, ενώ είναι γυναίκα και γεννάει όπως όλες οι γυναίκες, ξεπερνάει την έννοια του φύλου και γίνεται τρόπον τινά «άφυλη». Γίνεται «η άνθρωπος», όπως λέει ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (η άνθρωπος, με θηλυκό άρθρο). Γι’ αυτό μπορεί να εκπροσωπεί  σύμπαν το ανθρώπινο γένος. Αυτή τη γέννηση «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της παρθένου», την επαναλαμβάνει ο καθένας μας. Τη θέση της παρθένου Μαρίας, την παίρνει η παρθένος νύμφη Εκκλησία. Την πρώτη φορά γεννιόμαστε από τη συνάφεια ανδρός και γυναικός. Και γεννιόμαστε με προοπτική τον θάνατο. Από τη στιγμή της συλλήψεώς μας έχει αρχίσει ο θάνατός μας. Η προοπτική της υπάρξεώς μας είναι προοπτική θανάτου. Τη δεύτερη φορά, που θα γεννηθούμε μέσα από την ευχαριστιακή κοινότητα, γεννιόμαστε «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της παρθένου». Είναι μια άλλη, μια άνωθεν γέννηση.

*Φθορά σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι υποδουλωμένος στον τρόπο νοήσεως του κτιστού. Δεν μπορεί μα νοήσει το άκτιστο, και να έρθει σε σχέση με το άκτιστο. Αυτή η αδυναμία αίρεται διά της σαρκώσεως του Λόγου.

Δημήτρης Μαυρόπουλος, ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ, Εκδόσεις Δόμος

Δυό λόγια τώρα και περί της αειπαρθενίας της Θεοτόκου, μιάς και είναι ένα θέμα που έχει θιγεί και θίγεται από όλες τις αιρετικές ομάδες.  Η Παναγία, διά της συλλήψεως και της κυήσεως, ουσιαστικά ενθεώνεται. Αυτό που παίρνει μέσα της δεν είναι απλώς μια «δύναμις»,  του Θεού, είναι όλη η θεότητα. Έτσι η Θεοτότος γίνεται άτρεπτη  στην κατάσταση της πτώσεως. Δεν μπορεί να έρθει σε συνάφεια με άνδρα και να πάει πίσω να επαναλάβει τον πρώτο τρόπο γέννησης. Έφερε στην ιστορία τον νέο τρόπο γέννησης. Είναι ίσως βλάσφημο αυτό που θα πω, αλλά θα το πω για να σας δείξω τί εννοώ.  Η Παναγία, αν ήταν να γεννήσει μετά τον Χριστό και άλλο παιδί, θα το γεννούσε εν παρθενία.  Η κατάστασή της η φυσική, η ύπαρξή της η φυσική αλλοιώνεται. Οι Πατέρες μιλάνε για τη λεγομένη «καλήν αλλοίωσιν».  Θα μπορούσαμε κι από τους βίους των Αγίων να χρησιμοποιήσουμε πολλά παραδείγματα, που δείχνουν πως όταν φθάνουν σ’ αυτή την αλλοίωση, δεν επιστρέφουν πίσω. Όχι γιατί δεν θέλουν, ούτε γιατί δεν μπορούν, αλλά γιατί είναι μια συνέπεια αυτού που έζησαν και αυτού  που έγιναν. Βρίσκονται σε μια άλλη κατάσταση υπάρξεως. Αλλάζει η κατάσταση υπάρξεως του ανθρώπου. Και αυτό σημαίνει το ευαγγελικό, ότι στη Βασιλεία  των ουρανών δεν υπάρχει γάμος.  Δεν θέλει το ευαγγέλιο να αναιρέσει τη σχέση του θήλεως και του άρρενος -μια σχέση που μέσα στην ιστορία υπάρχει βέβαια ως ρήξη (η οποία ρήξη όμως αναιρείται από τον Χριστό, κατά τον άγιο Μάξιμο). Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο άρσεν και θήλυ για να φανερώσουν κοινωνία  προσώπων, εμφυτεύοντας τη δύναμη της επιθυμίας που γεννάει τον πόθο ώστε να φανερωθεί η αγάπη. Αυτός όμως ο διάλογος ανδρός και γυναικός εκτυλίσσεται μέσα στην ιστορία της πτώσεως με όρους θανάτου, ακόμα κι όταν εμφανίζεται ως ζωή. Και αυτή  ακριβώς η ιστορία της πτώσεως αναιρείται από έναν άλλον άνδρα και μια άλλη γυναίκα που έχουν εντελώς μιάν άλλη σχέση. Η μία είναι η Μαρία, ο άλλος είναι ο Εμμανουήλ.  Η μία είναι η Εκκλησία, ο άλλος είναι ο Νυμφίος Χριστός. Θέλω να πω ότι το «αειπάρθενον» της Παναγίας και η «παναγιότητά»  της δεν πηγάζουν απλώς από κάποια ευαγγελικά ή πατερικά χωρία. Πηγάζουν από την αντίληψη που έχουμε περί του τί σημαίνει ενθέωσις του ανθρώπου. Ενθέωσις ανθρώπου σημαίνει νέος τρόπος βιοτής, νέος τρόπος υπάρξεως. Θα  μπορούσαμε να τον ονομάσουμε «ο κατά φύσιν» τρόπος υπάρξεως, εάν «κατά φύσιν» τρόπος υπάρξεως είναι η συνεχής σχέση μας με τις άκτιστες δυνάμεις της θεότητας. Αυτή είναι η κατάσταση της ενθεώσεως. Γι’ αυτό η Παναγία είναι αειπάρθενος, και γι’ αυτό οι Πατέρες και τα τροπάριά μας μιλάνε περί του «αειπαρθένου» της Παναγίας.

 . . . θέλω να υπογραμμίσω ότι εκπροσωπεί τη μητέρα πάντων. Εκπροσωπεί ένα νέο τρόπο γεννήσεως. Αγαπώ τη μάνα μου γιατί μ’ έφερε στη ζωή, αλλά αγαπώ περισσότερο μια άλλη μάνα , γιατί με οδηγεί στην αιώνια ζωή.  Η Παναγία είναι μάνα μου, γιατί με προσάγει στον υιό της, στον Χριστό, σε μια άλλη ζωή.

Δημήτρης Μαυρόπουλος, ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ, Εκδόσεις Δόμος.