Ασώτως διασπήρας, τον πατρικόν μου πλούτον,

Έρημος  γέγονα, εν τη χώρα οικήσας των πονηρών πολιτών’

Και τη αλογία ωμοιόθην ανοήτοις κτήνεσι,

Και πάσης γεγύμνωμαι θείας χάριτος’

Διό επιστρέψας βοώ σοι τω ευσπλάχνω και οικτίρμονι πατρί’

Ήμαρτον, δέξαι με μετανοούντα ο Θεός, και ελέησόν με.

                                       ΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΗΣ Γ’ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ, ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ

 

        Η αμαρτία, η αδυναμία του, είναι ότι όντας ανώριμος δεν έχει φτάσει στο να ξέρει ότι η ουσία του Πατρός είναι η ίδια με την ουσία του Υιού.  Δεν ξέρει τούτη τη στιγμή αυτό που λέει παρακάτω ο πατέρας στον πρεσβύτερο υιό, «τα εμά πάντα σα εστί», γι’ αυτό ζητά από  τον πατέρα του να του δώσει «το επιβάλον μέρος της ουσίας», το κομμάτι που του ανήκει.  Αυτός ο χωρισμός που γίνεται μέσα του είναι η αμαρτία του.

        Αυτός ο χωρισμός, ο τεμαχισμός είναι η αμαρτία, το κακό. «Όρος σύντομος του κακού ότι ου κατά φύσιν αλλά κατά μερικήν έλλειψιν του αγαθού έστι» (Άγιος Μάξιμος, Π.Γ. 4 301^Α)

        Ο πατέρας είναι άρχοντας αγάπης.  Δεν ενδιαφέρεται για τον εαυτό του.  Ενδιαφέρεται να σώσει τον άλλο, το παιδί του.  Αυτό βρίσκεται στον σκοπό της ζωής του, είναι καταξίωσι του είναι του. Δεν τον ενδιαφέρει τί θα πει ο κόσμος, αν θα χάσει το κύρος του, αν παρουσιαστεί ως πατέρας αποτυχημένος, με παιδί που αφήνει το σπίτι και φεύγει μακριά.  Η αγάπη του πατέρα πάει πιο μακριά απ΄ότι μπορεί να πάει η κρίσι του κόσμου ή η ανταρσία του γιού του.  Γι’ αυτόν τον λόγο δεν θέλει να του κάμει διδασκαλία με λόγια.  Ξέρε ότι δεν πρόκειται να βγει τίποτε. Δεν πρόκειται να νοιώσει κάτι ο νεώτερος υιός του.

        Τώρα πρέπει να τον αφήσει να περιπλανηθεί, να πάθει, να μάθει, να δει προσωπικά.  Αυτό ξέρει ο πατέρας ότι είναι κάτι θανάσιμα επικίνδυνο, αλλά δεν βλέπει  άλλη λύσι.

        Θα το συντροφεύει πάντοτε με την αγάπη του, που μένει στο σπίτι, αλλά απλώνεται παντού. Γι’ αυτό δεν αμύνεται στενόκαρδα, δεν πιέζει.  Δίνει αγωγή στο παιδί του υποφέροντας μυστικά ολόκληρος, βγαίνει στον σταυρό της αναμονής.

        Το θέμα δεν είναι ο πατέρας να κρατήσει δια της βίας τον υιό κοντά του, αλλά να του δώσει τη δυνατότητα, να του δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, ώστε ο ίδιος μόνος του, να έλθει προς Αυτόν, την πηγή της Ζωής.  Αυτή η κίνηση προς τον Πατέρα ορίζει τον υιό.

Αρχ. Βασιλείου Ιβηρήτου

 

 

 

Η Μεγάλη Σαρακοστή έχει ένα δικό της λειτουργικό βιβλίο, το Τριώδιο.  Το Τριώδιο περιλαμβάνει ύμνους και βιβλικά αναγνώσματα για την κάθε μέρα της περιόδου αυτής που αρχίζει με την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και τελειώνει με τον Εσπερινό του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου. Οι ύμνοι του Τριωδίου συντάχθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους, αφού σταμάτησαν να υπάρχουν κατηχούμενοι (δηλαδή σταμάτησε το βάφτισμα των ενηλίκων και η απαραίτητη προετοιμασία του γι’ αυτό).  Έτσι η έμφαση των ύμνων  δεν είναι στο Βάφτισμα αλλά στη μετάνοια.  Δυστυχώς πάρα πολύ λίγοι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν και καταλαβαίνουν τη μοναδική ομορφιά και το βάθος της υμνολογίας της Μεγάλης Σαρακοστής.  Η άγνοια των ύμνων του Τριωδίου είναι η βασική αιτία που μας κάνει σιγά σιγά να παραμορφώνουμε την κατανόηση, το σκοπό και το νόημα της Μεγάλης Σαρακοστής.  Μια τέτοια παραμόρφωση, που γίνεται σιγά σιγά στη νοοτροπία των χριστιανών, μειώνει τη Μεγάλη Σαρακοστή και την κάνει νομική «υποχρέωση» και σύνολο κανόνων διαιτητικής.  Η αληθινή έμπνευση και η μεγάλη πρόκληση που κρύβει η Μεγάλη Σαρακοστή έχει χαθεί σήμερα και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ανακαλυφτεί παρά μόνο με μια προσεκτική παρακολούθηση των ύμνων του Τριωδίου.

ΤΡΙΩΔΙΟ – το άγνωστο και παραμελημένο βιβλίο! Αν  μόνο γνωρίζαμε την ύπαρξή του, αν μπορούσαμε να το ανακαλύψουμε, θα μας βοηθούσε να αγκαλιάσουμε όχι μόνο το πνεύμα της Μεγάλης Σαρακοστής, αλλά και αυτής της ίδιας της Ορθοδοξίας, την «πασχαλινή» της αντίληψη για τη ζωή, το θάνατο και αιωνιότητα.

Alexander Schmemann

 

Τα τρία φώτα

 Δημιουργήθηκε : 12 Φεβρουαρίου 2021

Συγγραφέας: Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος

Στη ζωή τού κάθε ανθρώπου τού δίνεται η δυνατότητα εμπειρίας και πρόσβασης σε τρία φώτα! Φυσικά συζητάμε για τον κανόνα και το γενικώς ισχύον, χωρίς να αγνοούμε τις εξαιρέσεις (τυφλοί – διανοητικά ανεπαρκείς) οι οποίες εξαιρέσεις δεν αναιρούν ευτυχώς τον γενικό κανόνα.

Ξεκινάμε με την απλή εκφραστική έναρξη αυτής της εμπειρίας, όταν για ένα (νεογέννητο) άνθρωπο λέμε: Είδε το φως της ημέρας… στην Αθήνα, στην Πάτρα, στην Θεσσαλονίκη, στον τόπο γενικά που γεννήθηκε. Όταν στον παρθένο αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών μας εγγράφονται – αποτυπώνονται οι πρώτες εμπειρίες των εντυπώσεων που γεννάει το φως της ημέρας και του ήλιου. Τότε που κάθε άνθρωπος έρχεται «αντιμέτωπος» με το μεγαλείο και την μαγεία της ομορφιάς αυτού του κόσμου.

Η πρώτη λοιπόν εμπειρία του πρώτου φωτός του ήλιου και της ατμόσφαιρας είναι μεγαλειώδες δώρο του Θεού στον άνθρωπο να δει και να βιώσει την ομορφιά, που Εκείνος έφτιαξε για μας. Από ένα πανέμορφο μικρό λουλούδι, μέχρι τις απειράριθμες εικόνες ομορφιάς όλου του φυσικού περιβάλλοντός μας και μέχρι την χαοτική ομορφιά του διαστήματος ή των φώτων της νύχτας και του εωθινού και εσπερινού φωτός, ζει κάθε άνθρωπος σε μια πλημμυρίδα μεγαλείου, από το βίωμα της δυνατότητας να έχει εμπειρική γνώση της ομορφιάς του κόσμου.

Το άλλο φως, το δεύτερο στην εμπειρική σειρά, είναι το φως του μυαλού. Ένα φως εσωτερικό σε άλλη αισθητηριακή βάση, στο μυαλό, που όμως επικάθεται του εξωτερικού φωτός και εν πολλοίς το ερμηνεύει. Με το φως του μυαλού γίνεται αποτύπωση, αποτίμηση και πρόσληψη των εμπειριών που έδωσε το φυσικό φως. Επί πλέον με το φως του μυαλού καθένας διακρίνει την αξία και τις συναρτήσεις των διαφόρων ανθρώπινων θεμάτων, μέρος των οποίων είναι κι’ αυτός ο ίδιος! Με το φως του μυαλού «διαβάζει» τους λόγους των όντων και ανακαλύπτει τις συναρμογές και τις αιτιολογικές συνδέσεις, που δεν φαίνονται παρά μόνον με το φως του μυαλού… που δεν φαίνεται! Από τον ωμό ματεριαλισμό του ματιού πήγαμε στον… spiritual (!) ματεριαλισμό του μυαλού. Οι εγκεφαλικές συνδέσεις και συνάψεις των νευρώνων του εγκεφαλικού φλοιού μας, όσο πιο γρήγορες είναι τόσο πιο περήφανους μας κάνουν. Αυτό το φως καταλήγει καλύτερο απ’ το πρώτο. Ίσως. Είναι καλύτερο όταν καταφέρνει να διαφύγει από τον κίνδυνο της… αυτοθέασης και του αυτοερωτισμού και μαθαίνει να κυττάζει την Δημιουργία (στην εικόνα της αλλά και στους λόγους και νόμους της) με την καρδιακή χαρά του μεγαλείου που κάθε παιδί αισθάνεται και έχει, όταν θαυμάζει τον Πατέρα του.

Το τρίτο φως… είναι αόρατο!

Είναι το φως του προσώπου του Χριστού. Είναι το μέγα μυστήριο του Φωτός της Θεότητας, το οποίο απαντά χωρίς λόγια, και δείχνει χωρίς εικόνες, και διδάσκει αυτονόητα και είναι νους ανόητος και φως αόρατο και γνώση άγνωστη και λόγια που δεν λέγονται και μέθεξη αμέθεκτη και εμπειρία ανέκφραστη… όπως το περιγράφουν αυτοί που ήδη αξιώθηκαν ενός τέτοιου βιώματος. Εμείς είμαστε στο στάδιο να ακούμε την διήγηση αυτού ο οποίος έχει «το στόμα του γεμάτο μέλι». Και κάτι τέτοιο για εκείνον είναι βίωμα και για μας άκουσμα! Η απόσταση (κατανοητό απ’ όλους) χαοτική!!

Το φως αυτό συνδυάζεται αν μη και ταυτίζεται με την Θεότητα και είναι «ατμοσφαιρική» διαστολή και κριτήριο και για ό,τι δεν είναι Θεότητα, που τελικώς είναι σκοτάδι. Όχι απλώς φυσικών συνθηκών αλλά υπαρξιακό σκοτάδι. Σκοτάδι ταραχής, θυμού, απόγνωσης, αυτολατρείας («είμαι όλος δικός μου»), μίσους για ο,τιδήποτε και οποιονδήποτε. Από την κτίση μέχρι τα κτίσματα και τον Κτίστη. Αυτά είναι γεννήματα και καρποί της απομάκρυνσης και της έλλειψης αυτού του Αοράτου Φωτός. Ακόμα και σε/στις προσπάθειες απομίμησης φωτός, η ποιότητα των καρπών φανερώνει την πατρότητα.

Το Αόρατο Φως του Προσώπου του Χριστού, δηλοποιώντας Τον κάτοχό του γεννάει χαρά, ειρήνη, αγάπη και μ’ όλα αυτά ταπείνωση απροσμέτρητη, αφού δεν διανοείται να επιβληθεί ούτε θέλει να κάνει υποχρεωτική την αποδοχή, αλλά… «ζητιανεύει» ελεύθερη κατά πάντα Αγάπη.

Μέσα στο πρώτο φως γεννηθήκαμε, και κατ’ ευθείαν αποχτήσαμε εμπειρία του.

Μέσα στο δεύτερο φως είμαστε, αλλά χρειάζεται να κουραστούμε για να καταλάβουμε.

Μέσα στο τρίτο Φως ελπίζουμε να καταλήξουμε, πλημμυρισμένοι από χαρά, ειρήνη και αγάπη, αφού θάχουμε καταλάβει, ότι αγαπάει και πολύ όποιος του χαρίστηκαν πολλά.

Μπροστά στον θάνατο, το πρώτο φως ακόμα και το δεύτερο είναι αφορμές απέραντης ατέρμονης δοξολογίας και ευχαριστίας προς τον Δωρητή. Το τρίτο Φως είναι ο λόγος και η αφορμή μιας εκ βαθέων επαναλαμβανόμενης προσευχής, αυτής του ψαλμικού λόγου: «Τό Φῶς τοῦ Προσώπου Σου ἐκζητήσω», και εκείνου της προσευχής μετά την μετάληψη: «Ἐν τῷ φωτὶ τῆς δόξης τοῦ Προσώπου Σου πορευσόμεθα εἰς τὸν αἰῶνα». ΑΜΗΝ.

                                                                                       π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 

ΠΗΓΗ:enoriako.info/ΚατηγορίαΚήρυγμα Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος , Χριστιανική ζωή , θεολογία , σχέσεις με τον Θεό , πίστη στον Χριστό , υπερβατικότητα

 

 

       

        Μέσα στην ψυχή, του Παύλου, όμως ένα τραγούδι ακουγόταν πιο πολύ : Ότι είχε διαποτισθεί  απ’ την ακατάληπτη  α γ ά π η  τ ο υ  Χ ρ ι σ τ ο ύ, που όλα τα συγχωρεί.  Το γεγονός ότι ο Κύριος, μετά την Ανάστασί του, πήγε να βρει τους Μαθητάς του, αυτό μπορούσε  κανείς να το περιμένει.  Αλλά το ότι φανερώθηκε σ’ αυτόν, στο «έκτρωμα», στον πιο άσπονδο εχθρό του (Α’ Κορ. ιε, 7) και, ιδιαιτέρως, το ότι ο Θεός, «εκ κοιλίας μητρός του», όλα τα του χρόνια τον περιέβαλλε  με το στοργικό του βλέμμα (Γαλ. α,15), αυτή η τρυφερή αγάπη του Κυρίου, που πρώτος τον αγάπησε και θυσιάστηκε γι’ αυτόν, ήταν κάτι αληθινά συντριπτικό.  Αυτή η αγάπη αποτελεί από τότε τον πυρήνα και τον πολικό αστέρα του κηρύγματός του.

        Αυτό ήταν το Πάσχα του Παύλου, έτσι ένιωσε την Ανάστασι.  Ήταν μία θαυμαστή πάλη ανάμεσα σε Πλάστη και πλάσμα.  Ο Θεός είναι ένας δεινός κυνηγός, που θέλει να έχει για θήραμα τα δυνατώτερα αγρίμια.  Οι χαρακτήρες που παραδίνονται μόνο στον ισχυρότερο, φαίνεται ότι τον ελκύουν πιο πολύ.  Από δω, δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει.  Εδώ, μόνον ένα τρομερό δίλημμα υπάρχει : ¨Η θα παραδοθείς ή θα πεθάνεις από αιμορραγία.  Τα ίδια γεγονότα και η ίδια ψυχική εξέλιξις μπορούσαν, για τον Παύλο, να είχαν οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα.  Το γεγονός ότι  κατέληξαν στην επιστροφή του δεν είχε την αιτία σε μια ιστορική ή εσωτερική κατάστασι.  Είναι το ανεξιχνίαστο μυστήριο, πώς συνδυάζεται η Χάρις με την ελευθερία.  Σε μιά άλλη περίπτωσι, η ανθρώπινη υπερηφάνεια μετέβαλε αυτόν τον αγώνα σε μια βαθιά τραγωδία :

 

Ακαθόριστε ! Κρυμμένε ! Τρομερέ !

Σύ, κυνηγέ, πίσω από τα σύννεφα, ρίχνεις σαν αστραπή

το βλέμμα, περιπαικτικά, που απ΄τα σκοτάδια με θωρεί.

 Έτσι, πέφτω χάμω, λυγίζω, στριφογυρίζω,

βασανισμένος απ’ όλα τα αιώνια μαρτύρια,

κτυπημένος από Σένα, πετρόκαρδε κυνηγέ,,

Άγνωστε σύ, Θεέ!

.     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .     .

Μακριά !

Τότε, έφυγε αυτός

Ο τελευταίος, ο μοναδικός μου σύντροφος,

Ο μεγάλος μου εχθρός,

ο άγνωστός μου,

ο δήμιός  μου – ο Θεός !

                                                                                           (ΝΙΤΣΕ Ζαρατούστρας)

 

        Ο Αυγουστίνος, που είχε πείρα αυτών των πραγμάτων, λέγει για την πάλη του Παύλου και της θείας Χάριτος : «Τον κτυπούσε και τον εθεράπευε, τον θανάτωνε και τον ζωοποιούσε» (percutiens eum et sanans, occidens et vivificans” Oμιλ. 14), όπως η αγία λόγχη, πού, σύμφωνα με μια  ιστορία γεμάτη νόημα, λέγεται ότι θεραπεύει τις πληγές που άνοιξε η ίδια.

JOSEPH HOLZNER