«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΆΤΙΚΕΣ ΕΥΧΈΣ»

Κάθε αγνωστικιστής ή άθεος που σαν παιδί γιόρτασε τα Χριστούγεννα, διατηρεί μέσα στο νου του, είτε του αρέσει είτε όχι, την ικανότητα να συνδυάζει συνειρμικά δυο ιδέες τις οποίες η υπόλοιπη Ανθρωπότητα θεωρεί εντελώς ξένες μεταξύ τους: την ιδέα ενός μωρού και την ιδέα μιας άγνωστης δύναμης που βαστάζει τα αστέρια. Ο νους και η φαντασία του εξακολουθούν να συνδυάζουν αυτές τις δυο ιδέες, ακόμη κι όταν η στεγνή λογική του δεν βλέπει για ποιο λόγο να κάνει ένα τέτοιο συνειρμό. Η εικόνα μιας μητέρας που κρατάει στην αγκαλιά της ένα μωρό, θα τον παραπέμπει πάντοτε σε κάποιον σωτήρα και θα συνδυάζει το τρομερό όνομα του Θεού με το έλεος και τη γλυκύτητα. Ας το προσέξουμε: αυτές οι δυο ιδέες δεν είναι από τη φύση τους, αυτονόητα και αναπόφευκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Ούτε ο αρχαίος Έλληνας, ούτε ο Κινέζος, ούτε ο Αριστοτέλης, ούτε ο Κομφούκιος κάνουν ένα τέτοιο συνδυασμό. Όπως δεν συνδυάζονται υποχρεωτικά οι έννοιες βαρύτητα και γατάκι, έτσι δεν συνδυάζονται κατ’ ανάγκην οι έννοιες Θεός και μωράκι. Τις συνέδεσαν μέσα στο νου μας τα Χριστούγεννα επειδή είμαστε Χριστιανοί, επειδή είμαστε ψυχολογικά Χριστιανοί, έστω και αν δεν είμαστε θεολογικά Χριστιανοί. Κοντολογίς, αυτός ο συνδυασμός μετασχημάτισε καθοριστικά την ανθρώπινη φύση. Διότι υπάρχει πραγματικά μια διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο που το γνωρίζει αυτό και σε εκείνον που δεν το γνωρίζει. Αυτή η διαφορά δεν είναι απαραιτήτως διαφορά ηθικού βάρους. Ένας Μουσουλμάνος ή ένας Εβραίος μπορεί κάλλιστα να έχουν μεγαλύτερη ηθική ακεραιότητα από ένα Χριστιανό. Είναι όμως μια διαφορά, η οποία αφορά στο απλό και ξεκάθαρο γεγονός της διασταύρωσης δυο διαφορετικών ακτίνων φωτός, στο συνδυασμό δυο διαφορετικών άστρων στο δικό μας ζωδιακό χάρτη. Πρόκειται για τον συνδυασμό της παντοδυναμίας με την αδυναμία, ή της θεότητας με την παιδικότητα, ο οποίος αποτελεί στ’ αλήθεια την κατακλείδα της χριστιανικής πίστης και τίποτα, ούτε καν οι εκατομμύρια επαναλήψεις, δεν μπόρεσαν να τον μετατρέψουν σε βαρετή κοινοτοπία. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο να μιλάμε για ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του Χριστιανισμού. Η Βηθλεέμ είναι ο τόπος στον οποίο συναντιόνται τα άκρα.

ΠΗΓΗ : enoriako.info/Γκ. Κ. Τσέστερτον, «Ο Αιώνιος Άνθρωπος (1925)»

 

Χριστούγεννα

Δόξα Θεώ ! Δόξα Θεώ !

Θεόν ανυμνούσιν αγγέλων τα πλήθη΄

αγάπης αντηχεί φωνή, 

Σωτήρ του κόσμου εγεννήθη

αγάλλονται οι ουρανοί.

Δόξα Θεώ !  Δόξα Θεώ !

Των μάγων τα δώρα χρυσός και κασσία

ξενίζει φάτνη τον Θεόν.

Αγάλλου, άχραντε Μαρία,

σκιρτήσατε λαοί Σιών.

Δόξα Θεώ !  Δόξα Θεώ !

Η χάρις εξ ύψους τω κόσμω εδόθη,

χαράς πληρούται όλη γη,

δεσμών ο Άδης ελυτρώθη,

ηνοίχθη της ζωής πηγή.

                                                   Αλ. Κατακουζηνός 

 Κυριακή Προ των Χριστουγέννων - 19/12/2021

ΠΗΓΗ: enoriako.info/Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος , πίστη στον Χριστό , Κυριακή προ των Χριστουγέννων , σωτηρία

Συγγραφέας: Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος

 

Εμμανουήλ	-	Γιοσουά
Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός	-	ο Θεός είναι σωτηρία

Στον 19ο αιώνα ήταν διάσημος και γνωστός ένας Γάλλος ακροβάτης, ο Charles Blondin (1824-1897), που δραστηριοποιούταν στην Αμερική. Το όνομά του ήταν από κάποια στιγμή και μετά... επιθετικός προσδιορισμός της ικανότητας και των δυνατοτήτων. Ακόμα και τον Αβραάμ Λίνκολν τον παρονόμαζαν Blondin εξ αιτίας της δυνατότητας του να διαπερνά θανατηφόρα εμπόδια και δυσκολίες.

Αυτός λοιπόν, κάποια στιγμή, τόλμησε να διασχίσει τους καταρράκτες του Νιαγάρα περπατώντας πάνω σε ένα σχοινί! Τα κατάφερε άψογα. Κάτω από τα πόδια του το φονικό νερό της ταραχής των καταρρακτών και η μορφολογία του εδάφους απειλούσαν να τον εξαφανίσουν, αν αποτύγχανε να διαβεί και να περάσει και έπεφτε μέσα σε ‘κείνον τον χαλασμό. Φυσικά οι άνθρωποι τον επεφήμησαν, τον θαύμασαν, και τον ρώτησαν, πως τα κατάφερε! Τότε εκείνος τους αποκάλυψε το μυστικό.

- Είχα καρφώσει το βλέμμα μου σ’ ένα φωτεινό αστέρι, τους είπε, που είχα κρεμάσει στην αντίπερα όχθη! Σ’ όλη την διαδρομή καθόλου δεν το άφησα από τα μάτια μου και έτσι δεν μπόρεσε να με επηρεάσει η θέα του μεγάλου καταρράκτη και η ζάλη που προκαλούσε ο θόρυβος.

Η ανθρώπινη ζωή πολλές φορές μετατρέπεται και είναι, ένας ορμητικός Νιαγάρας, που με τις κατεβασιές και τους καταρράκτες της απειλεί να παρασύρει και να συντρίψει κάθε τι που θα βρεθεί μέσα στα ορμητικά νερά της. Και η ζωή είναι μία πολυτάραχη συνθήκη με θέλγητρα, παγίδες, πειρασμούς, διωγμούς, ψέματα («τα πιο μεγάλα ψέματα, στα πιο αθώα βλέμματα») που έλκουν, συλλαμβάνουν, προτείνουν, διώκουν, παραπληροφορούν τον καθένα μας. Κι εμάς, εννοείται, τους χριστιανούς.

Μόνος του κανείς δεν μπορεί να την διαβεί επιτυχώς. Η ανθρώπινη ζωή είναι αλυσίδα της οποίας κάθε κρίκος έχει προϋπόθεση της ύπαρξής του τον προηγούμενο και είναι η αιτία της ύπαρξης του επόμενου κρίκου. Στο Ευαγγέλιο που διαβάσαμε σήμερα ακούσαμε μία τέτοια ανθρώπινη αλυσίδα. Το μεγαλειώδες και παρηγορητικό είναι ότι ο Χριστός ήρθε και μπήκε κρίκος μέσα στην ανθρώπινη αλυσίδα. Αυτή Του η έλευση και ενσάρκωση και συνανάμειξη με τους ανθρώπους προαναγγέλθηκε από τον προφήτη Ησαΐα με τον προσδιορισμό για τον ερχόμενο, ότι είναι ο Εμμανουήλ! Δηλαδή: ο Θεός είναι μαζί μας!

Η μοναξιά και πολύ περισσότερο η ερημιά γεννούν ανασφάλεια και φόβους. Όταν είμαι μόνος στην οποιαδήποτε προσπάθεια και κόπο, βιώνω την αγωνία της αδυναμίας! Την αίσθηση της ανεπάρκειας. Τον φόβο της αποτυχίας. Ο Χριστός αφού ήρθε μαζί μας γενόμενος άνθρωπος υπομνημάτισε τον λόγο του προφήτη Ησαΐα (ότι αυτός είναι Εμμανουήλ) με την επισήμανση: «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Χωρίς εμένα δεν θα μπορέσετε να κάνετε τίποτα.

Τι εννοείς Χριστέ μου; Κάμποσοι άθεοι κάνουν ένα σωρό πράγματα. Η εξειδίκευση επιτηδειότητας σε κάτι (όπως π.χ. στα ζώα), δεν είναι αυτό για το οποίο μιλάει ο Χριστός, όσον αφορά εμάς τους ανθρώπους!

Χωρίς τον Χριστό μπορούμε να καταφέρουμε πολλά, αλλά δεν θα καταφέρουμε να αγαπήσουμε, να λευτερωθούμε από την ζήλεια και τον φθόνο, να γεμίσουμε ειρήνη, να στήσουμε σχέσεις ευτυχίας και χαράς, να αισθανθούμε πληρότητα. Και αυτά αποκτιούνται όχι με μία τυπική σχέση αλλά με μία σχέση-αυτοπαράδοση και στα δύσκολα και στα εύκολα! Όχι μόνο στους περιπάτους στη λίμνη Γεννησαρέτ αλλά και στη δυσκολία του στάβλου και της φάτνης και στην προθανάτια αγωνία του Σταυρού. Η Ανάσταση έρχεται στο τέλος της διαδρομής. Τον γνωρίζουμε στις συνθήκες της καθημερινότητας μας, όταν θα έχουμε περπατήσει μαζί Του επί μακρόν!

«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» όχι όπως το αλεξίπτωτο του αεροπόρου, που ξέρει ότι το έχει μαζί του, αλλά ελπίζει να μην το χρειαστεί!! (C.S. Lewis).

«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως φως στο δρόμο και τον τρόπο της ζωής μας.

«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως κριτήριο επιλογών στα διλήμματα, ως ζυγαριά της αξίας των θεμάτων της ζωής.

 «Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως παρακλητική προσευχή μας.

Ο προφήτης Ησαΐας, προεφήτευσε τον Εμμανουήλ ως συνθήκη ύπαρξης και παρουσίας για μας και η Μαρία με τον Ιωσήφ, Αυτόν που ήρθε ανάμεσά μας και ενσαρκώθηκε και μπήκε στην αλυσίδα του ανθρώπινου γονιδιώματος, τον ονόμασαν Γιοσουά-Ιησούν, δηλαδή «ο Θεός είναι σωτηρία». Είναι αυτό που κατόπιν ο απ. Παύλος θα λέει στους Εβραίους και σε όλους εμάς: «Αποβλέποντας στον Ιησούν, τον αρχηγό και τελειωτή της πίστεως»( Εβρ. 12, 21).

Αποβλέπω σημαίνει κοιτάζω με θαυμασμό, έχω σε υπόληψη, θαυμάζω. Αυτήν την τοποθέτηση και στάση μάς προτείνει ο Απ. Παύλος γι’ Αυτόν που είναι αρχηγός των πιστευόντων και τελείωση-ολοκλήρωση-σωτηρία των πιστευόντων! Μας λέει δηλαδή να κάνουμε την διαδρομή της ζωής μας όπως ο Blondin στον Νιαγάρα και πριν από Αυτόν οι μάγοι της Ανατολής! Να έχουμε ένα Αστέρι «οδηγό των βημάτων» μας, για να διαπεράσουμε τις δυσκολίες χωρίς να... πνιγούμε! Να κρατάμε το βλέμμα της ύπαρξής μας προσηλωμένο σ’ αυτό το Αστέρι που σώζει, που διαφυλάσσει και αρτιώνει όσους το αποδέχονται και το κάνουν στοχοθέσιο της πορείας της ζωής τους.

Στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, στην Αποκάλυψη του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, ο Χριστός είναι: «Ὁ ἀστήρ ὁ λαμπρός καί ὀρθινός» συγχρόνως είναι και ο αποσπερίτης. Η ανθρώπινη ζωή αρχίζει με το φως του λαμπρού ορθινού αστέρα και καταλήγει (πρέπει να καταλήγει) με την γαλήνια ομορφιά του εσπερινού φωτός του Αποσπερίτη Χριστού. Ο ορθινός Αστέρας φωτίζει ωριμάζει σώζει. Και ο Εσπερινός υποδέχεται στη χαρά του Κυρίου μας.

Εμμανουήλ και Γιοσουά είναι η ελπίδα μας, να ‘ναι μαζί μας ο Θεός και να αρτιωθούμε με την σωτηρία που μας προσφέρει ο Χριστός. Αμήν.

Με αγάπη και ευχές

για καλά Χριστούγεννα

Ο εφημέριός σας

π. Θεοδόσιος

 

 ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ

Μέσα απ' τον ασημένιο διάκοσμο,

Τα δέντρα τα ολοστόλιστα,

Που φέρουν τ' όνομά Σου,

Τα "ρεβεγιόν", με νόημα από καιρό αλλαγμένο,

Τα δώρα με την βέβαιη ανταπόδοση,

Και των θεολόγων και σοφών

Τις βαθυστόχαστες, τόσο συχνά δυσνόητες

Τις διατριβές, περί τη σάρκωσή Σου,

Όπως και μέσα απ' τη  φτιαχτή χαρά

Που μας πρεσάρουνε στο νου

Τα τερατώδη μήντια της ενημέρωσής μας

Με πανηγύρια πληκτικά, χιλιοξαναπαιγμένα,

Εχάσαμε της Γέννας Σου το γεγονός,

Της φάτνης Σου την ήρεμη αγωνία,

Που την πραϋνουν άγγελοι, με ύμνους θεϊκούς,

Κι όπου ποιμένες αγραυλούν, με θάμπος στη ματιά τους

Όντας οι πρώτοι μάρτυρες, σ' ένα μυστήριο νέο!

Βέβαια, στις ήσυχες της αυτοκριτικής μας τις στιγμές, 

Το βλέπουμε Χριστέ,

Δυνάμεις έξω απ' εμάς, μα με την ανοχή μας,

Στο θόρυβο μας οδηγούν, ν' ακυρωθεί το θαύμα:

Το θαύμα της αγάπης Σου,

Απ' όπου γεννηθήκαμε,

Και που στην εξορία μας,

Όπως το υποσχέθηκες, ήρθες να μας θυμίσεις ...

Γι' αυτό, και φέτος, στης Γέννησής Σου τη γιορτή,

Διώξε μακριά το μάταιο,

Και κάνε μας το θαύμα Σου, αυτό ν' αποζητούμε.

                                       Ημερολόγιο ενός Ταξιτζή

 Πώς ανανεώνεις αυτό που θεωρείται οικείο, τόσο οικείο που δεν χρειάζεται σκέψη ;

Προσπάθησε να φτιάξεις έναν κόσμο όπου αυτά τα πράγματα μπορούν να ιδωθούν χωρίς προϊδεασμούς, έναν κόσμο όπου η καινότητα (strangeness) της χριστιανικής ιστορίας αντιμετωπίζεται ως αυτό που είναι, και όχι ως μέρος μιας οικείας  συμπεριφορικής ιδιοτροπίας που ονομάζεται θρησκεία.

ROWAN WILLIAMS

 

Θυμάμαι τον καιρό της νεότητας μου, όταν πηγαίνοντας στην Εκκλησία μέσα στο χρυσαφένιο πρωινό φως, δοκίμαζα μιά αιφνίδια εισβολή, ένα άγγιγμα από μιά μυστηριώδη μακαριότητα. Και όλη η ζωή μου, βαθιά μέσα μου, υπήρξε μιά αναζήτηση αυτής της επαφής, αυτής της μακαριότητας.  Να την αισθανόμουν ξανά!  Τα υπόλοιπα είναι όλα σχετικά, υποχρεωτική εργασία.  Πρέπει να φοβόμαστε τον σχετικισμό.  Επειδή όμως υπάρχει ένα απόλυτο, τα πάντα στο φως του γίνονται σχετικά.  Αν υπάρχει Θεός, δεν χρειάζονται οι αρχές μου -αρκεί ο Θεός.  Αν δεν  υπάρχει, τότε οι αρχές (principles)  δεν μας σώζουν από τίποτε, ούτε δημιουργούν τίποτε.

"ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ", "The Journals of Father Alexander Schmemann"

 ...η βιολογική και φυσική ύπαρξή μας δεν είναι σημαντική για κανέναν - ούτε καν για εμας τους ίδιους-  και η  ύπαρξή μας αποκτά σημαία  μέσα από  εκείνο για το οποίο ζούμε και για το οποίο είμαστε έτοιμοι να  πεθάνουμε...

Anthony Bloom

    Τρίτη, 26 Νοεμβρίου, 1974

        Σήμερα το πρωί, μετά τον Όρθρο, είχα μια μακριά συζήτηση με τον Ν.. ένα νεαρό φοιτητή, σχετικά  με τη φιλία του μ' ένα μεγαλύτερο φοιτητή. Τί θα μπορούσε κάποιος να πει γι' αυτό το αιώνιο πρόβλημα; Πώς μπορείς να προφυλαχθείς από το συναίσθημα, τον συναισθηματισμό;  Απ' αυτές τις "φιλίες" που ευδοκιμούν κάτω από τη γλοιώδη κάλυψη της θρησκευτικής ρητορείας και του αισθησιασμού, όπου ήδη μπορεί ν' ανιχνευτεί ο ίλιγγος που προηγείται της πτώσης;  Να τρομοκρατήσεις τους ανθρώπους με την κόλαση; Να παραπέμψεις στον Απόστολο Παύλο;  Αυτό δεν είναι ζήτημα "ηθικής".  Δεν τα γράφω αυτά για να δικαιώσω τις "ειδικές φιλίες".  Ξέρω πως χρειάζεται ν' αντισταθούμε  σ' αυτές, αλλά όχι με την ηθική, ή με μια χονδροειδή απαγόρευση..  Το να εμπνεύσεις την αγνότητα, την πνευματική πειθαρχεία, την εσωτερική ελευθερία, αποτελεί νίκη πάνω σ' όλους τους πειρασμούς. 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ

The journals of Father Alexander Schmemann 1973-1983. St. Vladimir's Press N.Y. 2000

...η χάρη:  η απρογραμμάτιστη, αυθόρμητη και αιφνίδια εισβολή της θεϊκής χαράς στις εγωκεντρικές ζωές μας.

...μόλις αρχίσουμε, να καταλαβαίνουμε αυτό το κεντρικό μήνυμα, όλες οι άλλες λεπτομέρειες της χριστιανικής διδασκαλίας μπαίνουν στη σωστή προοπτική:  η φύση της μετάνοιας ως δώρο και απαίτηση, η δυνατότητα μεταμορφώσεως του υλικού κόσμου, ο αναλλοίωτος χαρακτήρας του Θεού ως κάτι που αναπόφευκτα συνυπάρχει με την ελευθερία Του να συμμετέχει στην εντελώς διαφορετική ζωή των κτιστών όντων, το αδιαχώριστο γνώσης και αγάπης στον Θεό κτλ.

Δεν θα σταματήσω να επαναλαμβάνω ότι η αφηρημένη γλώσσα της θεολογίας, οι εννοιολογικές περιπλοκές και οι φαινομενικές αντιφάσεις, είναι το  αποτέλεσμα της αναζήτησης για μια γλώσσα που θα εκφράσει κατάλληλα μια νέα αίσθηση για το τί είναι δυνατό.  Όσο περισσότερο ασχολούμαστε με τις περιπλοκές , τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε να χάσουμε αυτή την αίσθηση του δυνατού. Δεν μπορούμε  να την ανανεώσουμε απλά προσπαθώντας. Μπορούμε όμως να μπούμε στον δρόμο της εκ νέου ανακάλυψής της, αφήνοντας κατά καιρούς τη φαντασία μας ελεύθερη.

ROWAN WILLIAMS 

 

... εκπροσωπεί τη μητέρα πάντων.  Εκπροσωπεί ένα νέο τρόπο γεννήσεως.  Αγαπώ τη μάνα μου γιατί μ' έφερε στη ζωή, αλλά αγαπώ περισσότερο μια άλλη μάνα, γιατί με οδηγεί στον υιό της, στον Χριστό, σε μια άλλη ζωή,

Δημήτρης Μαυρόπουλος

 

Έτσι περνάμε στο τρίτο σημαντικό θέμα.  Όταν τελικά απελευθερωθούμε από την κατοχή, αυτό που απλώνεται μπροστά μας είναι μια ατέλειωτη πορεία μέσα στο φώς και τη χαρά.  Επιτέλους ανοιγόμαστε δραστικά στην εν πολοίς χαμένη δυνατότητα της πραγματικά αφίλαυτης απόλαυσης –τόσο ζωντανό και ατόφιο είναι αυτό που μπορούμε να βιώσουμε.  Το όραμα ενός καινούργιου κόσμου προϋποθέτει ότι τόσο εγώ  όσο και το περιβάλλον μου θα αποκτήσουν ένα βάθος αδιανόητο έως τώρα.  Οι άνθρωποι και ο κόσμος στον οποίο  ζουν, γίνονται άξιοι να τους δοθεί απεριόριστος χρόνος’ και αυτός ο απεριόριστος χρόνος είναι εγγυημένος.  Αυτό που συναντάμε τώρα είναι η ενότητα όλων όσων είναι τριγύρω μας με την αστείρευτη ρίζα ή έδαφος του θείου…

…Η συνάντησή μας με την πλήρη αλήθεια και την ανεπιφύλακτη  αγάπη που συνεπάγεται η συνάντησή με τον Θεό,  έχει αποτέλεσμα να κάνει τα πάντα «περισσότερο αληθινά», περισσότερο άξια της αγάπης και της αγαλλίασής μας. Αντίστροφα, η φυγή απ’ αυτήν συνάντηση, επειδή φοβόμαστε το κόστος της, θα μας οδηγήσει αναγκαστικά πίσω στην ανία και τη φυλακή του εαυτού μας –πίσω στο κατεχόμενο έδαφος ενός εαυτού που ανησυχεί υπερβολικά για την υπεράσπιση των ορίων του, τόσο που αδυνατεί να διανοηθεί τη χαρά…

…αυτό που περιγράφεται με τόση δύναμη και φρεσκάδα είναι απλά η χάρη:   η απρογραμμάτιστη, αυθόρμητη και αιφνίδια εισβολή της θεϊκής χαράς στις εγωκεντρικές ζωές μας

…μόλις  αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε αυτό το κεντρικό μήνυμα, όλες οι άλλες λεπτομέρειες της χριστιανικής  διδασκαλίας μπαίνουν στη σωστή προοπτική:  η φύση της μετάνοιας ως δώρο και απαίτηση, η δυνατότητα  μεταμόρφωσης του υλικού κόσμου, ο αναλλοίωτος χαρακτήρας του Θεού ως κάτι που αναπόφευκτα συνυπάρχει με τη ελευθερία Του να συμμετέχει στην εντελώς  διαφορετική ζωή των κτιστών όντων, το αδιαχώριστο γνώσης και αγάπης στον Θεό κτλ

ROWAN WILLIAMS, The Lion’s World: A journey into the heart of Narnia,  Ο ΚΟΣΜΟΣ ΟΥ ΛΙΟΝΤΑΡΙΟΥ Οδοιπορικό στην καρδιά της Νάρνια, Εκδόσεις ΙΩΝΑΣ 2020

Ο ΡΟΟΥΑΝ ΓΟΥΙΛΙΑΜΣ στα τέλη του 2002 έγινε Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι. Αναγνωρίζεται διεθνώς ως εξαίρετος θεολόγος συγγραφέας και δάσκαλος. Αλλά και ως επιτυχημένος ποιητής και μεταφραστής.  Στα ενδιαφέροντά του συγκαταλέγονται η μουσική, η φανταστική λογοτεχνία και οι γλώσσες. Στα τέλη του 2012, μετά από δέκα χρόνια αρχιεπισκοπίας, παραιτήθηκε για να μεταβεί στον καινούργιο του ρόλο ως διευτθντής (Master) του Magdalene College στο Κέμπριτζ.

 

Επαναπροσδιορισμός της «υπερβατικότητας»

 Η λέξη στη συνήθη χρήση της φέρνει στο νου εικόνες απόστασης: το υπερβατικό είναι  κάτι  ανέφικτα μακρινό, έξω από την εμβέλεια της αντίληψής μας.

…αυτό που έχει σημασία δεν είναι η απόσταση αλλά η διαφορά’ όχι μια απροσμέτρητη διάσταση, αλλά μια αστείρευτη  καινότητα (strangeness) – και η άρνηση  αυτή η καινότητα να αιχμαλωτιστεί.

…αυτό εκφράζεται με όρους εξέγερσης, η χαρούμενη ανατροπή μιας αυτάρκους τάξης στο όνομα μιας αχώρητης αλήθειας.  Υπερβατικότητα είναι η μανικότητα της χαράς.  Η αλήθεια του Θεού γίνεται μια επανάσταση ενάντια σ’ αυτό που έχουμε φτιάξει ως εαυτό.

…σε όλους μας έχει δοθεί η ευκαιρία μιας γοητευτικής περιπέτειας στην οποία καλούμαστε να γίνουμε επαναστάτες.   Το κακό προβάλλει ως η ύστατη δύναμη αντίδρασης.  Καλούμαστε να δούμε τους εαυτούς μας σαν να ζούμε «υπό κατοχή» και μας επιστρατεύουν να ενταχθούμε σ’ ένα κίνημα αντίστασης.  Η αναγνώριση της υπερβατικότητας γίνεται η γνώση ότι υπάρχει ζωή πέρα από την μονοτονία του «σοβιετικού» κόσμου των περιορισμένων δυνατοτήτων και των προκαθορισμένων υποχρεώσεων.

Καλά μέχρι εδώ.  Άλλωστε, είναι απολαυστικό να θεωρούμε τους εαυτούς μας όχι μόνο θύματα καταπίεσης, αλλά και δραστήριους επαναστάτες εναντίον της. Τα προβλήματα εμφανίζονται με το δεύτερο σημαντικό θέμα [που προβάλλει…

… Εμείς είμαστε οι δυνάμεις κατοχής.  Εμείς έχουμε αιχμαλωτίσει τους εαυτούς μα…

Έτσι, προτού συγχαρούμε  τους εαυτούς μας που καταταχθήκαμε στα επαναστατικά στρατεύματα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι αυτό ενάντια στο οποίο επαναστατούμε, είναι αυτό που έχουμε επιλέξει –και ακόμη επιλέγουμε.  Καλούμαστε σε μια επανάσταση ενάντια σ’ αυτό που επίμονα νομίζαμε ότι θέλαμε και αυτό που επίμονα νομίζαμε ότι ήμασταν. Θα μπορέσουμε να κρατήσουμε όρθια την επανάστασή μας μόνο αν αποκτήσουμε μια ρωμαλέα, νέα αίσθηση του ποιοι μπορούμε να γίνουμε. Μια τέτοια αίσθηση δεν μπορεί να προέλθει από τη φαντασία μας και την αυτό-εξέτασή μας. Βέβαια, είναι καλό να εξετάζουμε τον εαυτό μας, αλλά αυτό μας ανοίγει νέες πόρτες μόνο εάν ξέρουμε τι είναι αυτό που θα μπορούσε  να είναι διαφορετικό.  Για να το μάθουμε  αυτό, πρέπει να εμπλακούμε σε μια συζήτηση με έναν πολύ επικίνδυνο Ξένο.  Το πώς θα τον εμπιστευθούμε, παρόλα αυτά, είναι μια μεγάλη ιστορία, οι λεπτομέρειες της οποίας διαφέρουν πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σίγουρα, πάντως, έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι ενώπιόν του μπορούμε  με ασφάλεια (δεν είναι ακριβώς η κατάλληλη λέξη) να αντιμετωπίσουμε την αναλήθειά μας, γιατί αυτός ο ξένος δεν θα μας καταδικάσει ούτε θα φύγει.  Μόλις  καταλάβουμε αυτό αρχίζουμε να αισθανόμαστε τι σημαίνει ή με τι μοιάζει η απαλλαγή μας από την κατάσταση «κατοχής».

  …Όταν απελευθερωθούμε από την κατοχή, αυτό που απλώνεται μπροστά μας είναι μια ατελείωτη πορεία μέσα στο φως και τη χαρά.  Επιτέλους, ανοιγόμαστε δραστικά στην εν πολλοίς χαμένη δυνατότητα της πραγματικά αφίλαυτης απόλαυσης- τόσο ζωντανό και ατόφιο είναι αυτό που μπορούμε να βιώσουμε…                                                                                          (θα συνεχιστεί)

ROWAN WILLIAMS, The Lion’s World. A  journey into the  heart of Narnia, London 2012 «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΙΟΝΤΑΡΓΙΟΥ, Οδοιπορικό στην καρδιά της Νάρνια» Εκδόσεις ΙΩΝΑΣ 2020

 

Στην Φρυγία, ακούστηκε  για πρώτη φορά ο λόγος για την χριστιανική ελευθερία. Αυτή την εποχή, γεννιόταν στην Φρυγία το παιδί μιας δούλης, ι Επίκτητος.   Ο εκ γενετής χωλός, ο άνθρωπος αυτός με το αδύνατο κορμί,  ο απελεύθερος, είχε ψυχή με ασυγκράτητη   ορμή για την ελευθερία.  Μετά την εξορία των φιλοσόφων απ’ τη Ρώμη, επί Δομιτιανού, μάζεψε στην Νικόπολι, όπου πέρασε τον τελευταίο του χειμώνα ο Παύλος, το άνθος της ρωμαϊκής νεολαίας,  και την καθοδήγησε  για το πώς  θα μπορούσαν να κρατήσουν την ελευθερία της ψυχής τους μέσα στην αυλή του αυτοκράτορος και στις συγκρούσεις της υπαλληλικής ζωής. Μόνο  όταν την συγκρίνει με το στωϊκό κήρυγμα για την ελευθερία, μπορεί να μετρήσει κανείς την υπεροχή της διδασκαλίας του Παύλου πάνω στο ίδιο θέμα.  Η ιδέα του Επικτήτου για την ελευθερία είναι «ένας ύμνος στην αυτοκυριαρχία του ανθρώπου», που καταφεύγει στον εσωτερικό κόσμο με κάποια φαινομενική ελευθερία, όπου συζητεί κι’ απορρίπτει με διαλεκτική οξύνοια κάθε τι που είναι περιορισμός, δέσμευσις  και τύχη, και όμως, παρ’ όλα αυτά δεν μπορεί να  ελευθερωθεί απ’ την διάσπασι και το σχίσμα, που επικρατεί στην σκέψι του και στην θέλησί του, και παραμένει ο αιχμάλωτος του ίδιου του εαυτού του!  Αντιθέτως, το κήρυγμα του Αποστόλου για την ελευθερία είναι «ένας ύμνος στην αυτοκυριαρχία του Θεού», που μας δημιούργησε ένα αντικειμενικό, αιώνιο βασίλειο ελευθερίας «εν Χριστώ».  Επομένως ο Παύλος  με τον Χριστό, μετέχει σ’ έναν  ανώτερο κόσμο, που του δίνει τη δύναμι χωρίς επιφυλάξεις, ν’ αναγνωρίζει την πίεσι των εξωτερικών περιστάσεων που τον προορίζουν, και, μολαταύτα, να κατορθώνει να τις υπερνικά εντελώς.  Η χριστιανική ελευθερία, που διδάσκει ο Παύλος, κατευθύνει τον άνθρωπο σε μία ανήκουστη δραστηριότητα, και τον τοποθετεί σε μια υγιά αντίθεσι μεταξύ των τυφλών δυνάμεων της  μοίρας, του αιώνος τούτου, και των δυνάμεων του μέλλοντος.  Το κήρυγμα του Επικτήτου για την ελευθερία καταλήγει στην, από κόπωσι, υποταγή του ανθρώπου, που βασίζεται μόνο στον εαυτό του κι είναι αιχμάλωτος του εγώ του. Η βασική διαφορά, κατά ον Παύλο, βρίσκεται στο γεγονός ότι το να γίνεις ελεύθερος επιτυγχάνεται με το ν’ αγκαλιάσεις την ελευθερία που έχει κερδίσει ο Χριστός’    κατά τον Επίκτητο, η ελευθερία επιτυγχάνεται σαν μια βασανιστική αυτοαπελευθέρωσις με τη γνώσι, την διόρθωσι σφαλερών αντιλήψεων, με το τεχνητό κλείσιμο των ματιών μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα.  Η χριστιανική ελευθερία είναι απελευθέρωσις απ’ το εγώ και σύνδεσις με τον Θεό (religio), η αυτόνομη ελευθερία της Στοάς και του μοντέρνου ανθρώπου είναι υποδούλωσις στο ίδιο αυτοκυρίαρχο, και όμως τόσο δυστυχισμένο, αυταρχικό, πλανερό εγώ.     

JOSEPH HOLZNER “ΠΑΥΛΟΣ” Εκδ. ΔΑΜΑΣΚΟΣ                                         

 

. . .  θα προσπαθήσω να κάνω μια σύνοψη.  Είπα πως η μόνη δυνατότητα σωτηρίας είναι να είμαστε μέλη του λαού του Θεού.  Επιτρέψτε μου αυτήν την απολυτότητα.  Δεν υπάρχει άλλος τρόπος σωτηρίας.  Και εννοείται πως  μιλάμε για σωτηρία υπαρκτική, σωτηρία της φύσεως, σωτηρία της υπάρξεως, και δεν μιλάμε για σωτηρία ηθική, που είναι θέμα άλλης τάξεως και δεν ξέρω πόσο μας ενδιαφέρει. Θα μπορούσε ενδεχομένως να μας ενδιαφέρει αν ο  σκοπός μας ήταν να περάσουμε τη ζωή μας ειρηνικά και όμορφα και να πεθάνουμε ειρηνικά και όμορφα.  Εάν όμως ζητάμε αυτή τη σωτηρία της υπάρξεως, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την ένταξή μας μέσα στην Εκκλησία.  Αυτή η φράση του αγίου  Κυπριανού, «extra Ecclesiam nulla salus» (εκτός Εκκλησίας ουδεμία σωτηρία), έχει σκανδαλίσει πάρα πολλούς, ιδίως ανθρώπους των φώτων, της διανόησης, ανθρώπους φιλελεύθερους και καλλιεργημένους, όπως τους αποκαλούμε.  Και όμως αυτή είναι η πραγματικότητα.  Από  μια άποψη οι άνθρωποι είναι δικαιολογημένοι να μην μπορούν και να μη θέλουν να δεχθούν αυτή την πραγματικότητα, γιατί στη Δύση η Εκκλησία έχει έναν  εντελώς άλλο χαρακτήρα.  Και δεν είναι μόνο στη Δύση που έχει άλλο χαρακτήρα. Γιατί όσο και αν προσπαθούμε κι εμείς να εννοήσουμε την  Εκκλησία ως σώμα Χριστού και τον εαυτό μας ως μέλος αυτού  του σώματος, δεν μας είναι εύκολο. Ίσως  διανοητικά, με το μυαλό μας, μπορούμε να κάνουμε τις αναγκαίες αφαιρέσεις και να πούμε δεν είναι αυτό η Εκκλησία, είναι το άλλο.  Αλλά στην πραγματικότητα και στην καθημερινότητα του βίου μας αντιμετωπίζουμε την Εκκλησία ως μια ετερότητα : η Εκκλησία και εγώ’ η Εκκλησία και εμείς.  Αυτή είναι η μεγάλη μας αδυναμία, λόγω και της αλλοιώσεως της διδασκαλίας των Πατέρων που έγινε στους τελευταίους αιώνες.  Χρειάζεται πολλή δουλειά και, θα τολμούσα να πω, χρειάζεται ένα πολύ μεγάλο άλμα για να φτάσουμε  να καταλάβουμε ότι είμαστε μέλη του λαού του Θεού, μέλη του σώματος του Χριστού, μέλη του σώματος της Εκκλησίας.

Δημήτρης Μαυρόπουλος, «ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ»

 

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ματθ. Δ’ 18-23)

Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ

«Δεύτε οπίσω μου»

        Ο ιστορικός Ιώσηπος, σύγχρονος του Ιησού, δυσκολευόμενος να εισχωρήσει στο μυστήριο της θείας φυσιογνωμίας και να ερμηνεύσει  τις ενέργειες του Διδασκάλου της Τιβεριάδος, τον χαρακτηρίζει ως «παραδόξων έργων ποιητήν».

        Ασφαλώς δε «παράδοξα έργα» θα εφαίνοντο στον ιστορικό όχι μόνον τα  θαύματα, αλλά και όλες οι άλλες ενέργειες και πράξεις του Ραββί.  Γιατί, μήπως η σημερινή ενέργεια της εκλογής των στενών συνεργατών δεν φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του παραδόξου και θαυμαστού;

        Παράδοξος ο τόπος. Παραδοξώτερος ο τρόπος. Θαυμαστό και παράδοξο το αποτέλεσμα της προσκλήσεως.

 

         Από πιο τόπο κάνει την επιλογή των οπαδών Του; Πού αναζητεί τούς άξιους επιτελείς, με  τους  οποίους θα καταστρώσει τα μεγαλεπήβολα σχέδια της παγκοσμίου αναμορφώσεως;

         Ασφαλώς κάποιο πνευματικό ίδρυμα θα πρέπει να του προμηθεύσει τους αντάξιους συνεργάτες.  Από καμμιά αριστοκρατική οικογένεια με τίτλους και ισχύ και περγαμηνές θα εκλέξει τους στενούς οπαδούς Του.

        Αλλά όχι. Τίποτε από αυτά. Ο «παραδόξων έργων ποιητής» απευθύνεται σήμερα σε τέσσερις ανίδεους ψαράδες, που  μοναδική τους ως τώρα ασχολία είχαν το ψάρεμα.. Τα φτωχά, λοιπόν, ακρογιάλια της Τιβεριάδος είναι ο τόπος, από τον οποίο αλιεύει τους οπαδούς του ο Ιησούς.  Και προστάζει να τον ακολουθήσουν τέσσερις καϊξήδες, που εκείνη τη στιγμή μπάλωναν τα σάπια και τρύπια από την πολύχρονη χρήσι δίχτυα τους.

        Είναι φανερό, πως ο Διδάσκαλος δεν ενδιαφέρει για το από που, αλλά για το ποιός θάναι ο προσκαλούμενος. Και δεν προσέχει στην τριμμέμη εξωτερική περιβολή, αλλά παρατηρεί στο ποιόν και στην ύφανσι του ψυχικού χιτώνος.

        Ξέρει, πως τα πολύτιμα μαργαριτάρια ανασύρονται συνήθως από κάποιο περιφρονημένο θαλάσσιο βυθό.  Και δεν αγνοεί, πως στα στενά σοκάκια αναπτύσσονται πολλές φορές οι πλατειές καρδιές.  Κι’ από τα ταπεινά υπόγεια αναπηδούν τα μεγάλα ηθικά αναστήματα, που εμπνέουν και πηδιλιουχούν το κοινωνικό σκάφος.

        Προς αυτούς, λοιπόν, τους φτωχούς και ασήμους και ακόμη τους ηθικώς ρυπαρούς και παραστρατημένους στρέφει την προσοχή του ο Ιησούς και αυτούς καλεί συνεργούς στο έργο του.

         Παράξεονος, λοιπόν, θάναι πάντα ο τόπος της εκλογής. Παραδοξώτερος όμως  ο τρόπος.

        Με ποιο τρόπο απευθύνει τη μεγάλη και τιμητική αυτή πρόσκλησι;  Με τον απλούστερο και ασφαλέστερο.  Με τον περιεργότερο, θάλεγε κανείς.  Δυό μόνον λέξεις είναι το περιεχόμενο της προσκλήσεως : «Δεύτε οπίσω μου» λέγει στους  απλοϊκούς ψαράδες.

        Δεν τους αναπτύσσει μεγαλεπήβολα προγράμματα, για να τους θαμπώσει. Δεν τους εκθέτει μελλοντικές  επιδιώξεις για να τους ελκύσει. Δεν σκορπίζει υποσχέσεις, για να τους συγκινήσει. Η πρόσκλησις είναι λιτή, λακωνική, απέριττη : «Δεύτε οπίσω μου».  Και η υπόσχεσις: Σκοτεινή και δυσνόητη : «Και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων». Θα σας κάμω, τους λέγει, ψαράδες ανθρώπων ! Τί παράδοξα λόγια ! Τί ακατανόητες επιδιώξεις ! Πόσο περίεργος ο τρόπος της προσκλήσεως !  Δεν είναι  πρόσκλησις, με λόγια πλούσια και φανταχτερά, ουδέ «εν πειθοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις» όπως θα έγραφε ο Παύλος, αλλά δυό λέξεις σύντομες, χωρίς επεξήγηση και δίχως αιτιολογία.

        Δίκαια, λοιπός, ο Ιώσηπος τον εχαρακτήριζε ως «παραδόξων έργων ποιητήν».

        Παραδοξώτερο όμως όλων είναι το αποτέλεσμα της προσκλήσεως.

        «Οι δε ευθέως αφέντες το  πλοίον και τον πατέρα αυτών, ηκολούθησαν αυτώ». Να το αποτέλεσμα της προσκλήσεως. Θαυμαστό και απρόβλεπτο. Τα εγκαταλείπουν αμέσως όλα. Και  πλοίο και δίχτυα και πατέρα και οικογένεια  και ακολουθούν οπίσω του.

       Βέλος αληθινό στάθηκε η παράδοξη αυτή πρόσκλησις, που διεπέρασε τις απαλές καρδιές των παιδιών του Ιωνά και του Ζεβεδαίου και τους έκαμε να τιναχτούν όρθιοι, ηλεκτρισμένοι από έμπνευσι θεία.

       Ποιός ξέρει ποιες μυστικές χορδές της καρδιάς τους άγγιξε με το δοξάρι του θείου λόγου του ο Μέγας Σαγηνευτής της Τιβεριάδος !

       Ήταν ο ίδιος λόγος, που εγοήτευσε ως τώρα μύριες όσες καρδιές.  Κι’  έφερε λυγμούς. Κι’ απέσπασε δάκρυα. Και δημιούργησε θαυμαστές ηθικές αλλοιώσεις και ψυχικές μεταμορφώσεις.

       Ο απλούς, ο σύντομος, ο διειδυτικός, ο θαυματουργός λόγος του Ιησού ήταν εκείνος, που επέτυχε και επιτυγχάνει τα πιο παράδοξα αποτελέσματα.

       Από το ακρογιάλι της Τιβεριάδος ανέδειξε σήμερα έναν πυρφόρο Πέτρο κι’ έναν υψιπετή αετό, τον Ιωάννη.  Από το αισχρό τελώνιο αλιέυσε έναν Ευαγγελιστή, τον Ματθαίο.  Από τη Δαμασκό εκέρδισε ένα πελώριο πνευματικό ανάστημα’ τον Παύλο. Από τα βρωμερά υπόγεια της Αφροδίτης αφήρπασε μια έκλεκτή διάνοια’ τον φιλόσοφο Αυγουστίνο. Από την αποκαρδιωτική φυλακή του σκεπτικισμού και της αμφιβολίας ελύτρωσε  μια μεγαλοφυία’  τον Πασκάλ.  Και η προσκλητήρια φωνή του, μένει για κείνους, που θέλησαν να την ακούσουν, ρομφαία πύρινη, που λυτρώνει τις ψυχές από της αμαρτίας τον Γόρδιο δεσμό κι’ οδηγεί από τα σκοτάδια της απιστίας στο άπλετο φως της Χριστιανικής ζωής.

      Αλήθεια ! Πόσα «παράδοξα» και θαυμαστά θα συμβούν σ’ εκείνους, που θ’ ακούσουν την πρόσκλησι και θα εγκαταλείψουν «ευθέως» τα δίχτυα των παθών, για ν’ ακολουθήσουν οπίσω Του !

Κωνσταντίνου Κούρκουλα «ΚΟΓΧΥΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΙΒΕΡΙΑΔΑ»

 

        Η Εκκλησία δεν είναι διοίκηση, εν είναι οργάνωση, δεν είναι εξουσία, αλλά κοινωνία, συνομιλία, συνύπαρξη, συμβίωση, συνοδοιπορία, συμμετοχή, συνεύρεση, σύνοδος. Ούτε είναι αναγκαστικά Εκκλησία η χωρίς καμιά συνοχή συγκέντρωση ατόμων στο ναό. Η συγκέντρωση ατόμων στο ναό, μπορεί   μάλιστα συχνά να είναι κάθε άλλο παρά Εκκλησία.

        Στην Εκκλησία οι άνθρωποι μοιράζονται με τους άλλους τον εαυτό τους, το βίο τους, το χρόνο τους, τις ανησυχίες τους, τη δημιουργικότητά τους, τη χαρά τους, την ελπίδα τους, την πίστη τους.

        Στην Εκκλησία, ούτε υπακούουν πολλοί σε έναν ούτε δεν υπακούει κανείς σε κανένα, αλλά υπακούουν σε όλους.

       Δεν υπάρχει Εκκλησία εκεί που οι άνθρωποι φροντίζουν ο καθένας τον εαυτό του, εκεί που ο καθένας κρατάει τα αγαθά του, τη χαρά του, τη δύναμή του, την ελπίδα του, την πίστη του, την αρετή του για τον εαυτό του και δεν τη μοιράζεται με τους άλλους.

π. ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΦΑΡΟΣ

 

ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ; (Πάσχα 2021)

 

Συγγραφέας: Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος

Ξανάρχισε σε μας (και όχι μόνον) αυτό που στο παρελθόν ήταν άγχος και αγωνία και έρευνα (όπως και αν αυτή γινόταν... με ή χωρίς προκαταλήψεις δηλαδή) στον ευρωπαϊκό χώρο, για το πρόσωπο του Χριστού, και ειδικότερα για την Ανάστασή του. Αναστήθηκε ο Χριστός; Σίγουρα ο τάφος ήταν άδειος;

Παλαιότερα η λύση ήταν να αρνηθείς τον ίδιο τον Χριστό και συνεπαγωγικά να «εξαφανίσεις» το θέμα αν αναστήθηκε ή όχι. Σήμερα κάτι τέτοιο είναι κομμάτι δύσκολο και το... μποτιλιάρισμα γίνεται στην Ανάσταση. Όλα, λογικά αντέχονται. Η Ανάσταση όμως είναι μια λάβα που απαιτεί «να κάψει» τον παλαιό κόσμο. Κάποιοι δεν θέλουν να της το επιτρέψουν. Ο Χριστός, λένε, είναι χρήσιμος, όταν στηρίζει την προσωπική και κοινωνική μας ευρυθμία, όχι όμως όταν μας προτρέπει να... θάψουμε τους «νεκρούς» μας! Όπου «νεκροί», είναι αυτά πάνω στα οποία εμείς επενδύσαμε τις αξίες της ζωής μας: Χρήμα – αιώνια νεότητα – ασύδοτη ελευθερία – ΕΓΩ τελικά.

Ένας δάσκαλος (αν ήταν δάσκαλος) είναι πάντοτε ευπρόσδεκτος στους σκεπτόμενους ενήλικες. Ένας κοινωνικός επαναστάτης (αν ήταν κάτι τέτοιο) είναι ελπίδα στα καταπιεσμένα στρώματα της κοινωνίας. Ο Ιταλός φιλόσοφος Benedetto Groce, που δεν γίνεται να τον κατατάξουμε στους απολογητές του Χριστιανισμού, έγραψε: «Ο Χριστιανισμός υπήρξε η πιο μεγάλη επανάσταση, που έκανε ποτέ η ανθρωπότητα».

Ένας φιλόσοφος (που δεν ήταν) είναι προσθήκη εργασίας για homework σ’ αυτούς που τους αρέσει «λέγειν τί καινὸν καὶ ἀκούειν καινότερον», να λένε και να ακούνε νέες απόψεις, όπως οι αρχαίοι Αθηναίοι. Ακόμα και ένας θαυματουργός (αυτό ήταν, αλλά με όρους) είναι χρήσιμη κάλυψη των αναγκών του λαού, αδιάφορη παντελώς για όσους το μόνο που εμπιστεύονται είναι η πρόοδος της επιστήμης. (Σύγχρονος βέβαια μύθος αυτός της επιστήμης, αλλά οι μύθοι καταρρίπτονται εν της πράξει)

Όμως η Ανάσταση είναι... ανοικονόμητη. Αν έγινε πρέπει όλα να αλλάξουν. Να αναστηθούν. Δηλαδή να σηκωθούν από τέλμα που λιμνάζουν βουλιαγμένα σε ποικιλόχρωμες αμαρτίες, θεματολογικά ανάλογες. Σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές.

Ας δούμε τα πράγματα με την σειρά. Όταν τελείωσε το δράμα του Χριστού με την Σταύρωση, γύρισε ο καθένας στον τόπο του! Ο Χριστός-Υιός στον Πατέρα, οι ψαράδες στα δίχτυα τους, οι γυναίκες στην κατάθλιψη που γεννιέται, όταν δεν ξέρουμε να χάνουμε.

Τα δίχτυα εκείνα που ήταν μισοσάπια από το νερό, ξεφτισμένα, τρύπια, χιλιομπαλωμένα, που τα είχαν εγκαταλείψει, χωρίς να γυρίσουν να τα κοιτάξουν ούτε αυτά ούτε τον πατέρα τους (οι υιοί Ζεβεδαίου) στην ακρογιαλιά της Τιβεριάδος, βρέθηκαν σε άλλα χέρια «συνετά και φρόνιμα», που τα αποθήκευσαν σε σίγουρο μέρος, γιατί ήξεραν πως «τα όνειρα διαρκούν λίγο και η πείνα κρατάει πολύ, όσο η ίδια η ζωή». Η γυναίκα του Πέτρου, ο πατέρας του Ιάκωβου και του Ιωάννη, ο αδερφός του Θωμά, φύλαξαν τις απόχες και τα δίχτυα με την ελπίδα ή μάλλον με βεβαιότητα, ότι εκείνοι που είχαν φύγει θα γύριζαν μια μέρα πίσω. Η Βασιλεία ίσως είναι ωραία, αλλά η λίμνη είναι γεμάτη ψάρια. Ενδιαφέρουσα η αγιότητα, αλλά ο άνθρωπος δεν ζει μονάχα με το πνεύμα. Ένα ψάρι στο πιάτο είναι σαφέστερο και προτιμότερο από μια θέση-θρόνο στον Ουρανό.

Τέλος πάντων, το σίγουρο είναι ότι πρέπει να αποδώσουμε στον καθένα ό,τι του ανήκει. Στην ιστορία ό,τι είναι ιστορία και στις θεωρίες, φιλοσοφικές ή μη, ό,τι προέρχεται από αυτές. Ο Χριστιανισμός έχει πεθάνει (κατά την γνώμη κάποιων) πολλές φορές, αλλά έχει αναστηθεί, γιατί έχει ένα Θεό... που ήξερε την έξοδο από τον τάφο!

Στην στιγμή της Αναστάσεώς του ο Χριστός δεν ήταν θεατός από κανέναν. Κανένας Ευαγγελιστής δεν αναφέρει με ποιο τρόπο βγήκε από τον τάφο. Ένας απ’ αυτούς μας κάνει γνωστό εμμέσως ότι η έξοδος από τον τάφο συνέβη χωρίς να μετακινηθεί η κυκλική πέτρα που έφραζε την είσοδο και χρειάστηκε άγγελος να την αποκυλίσει σαν άχρηστο πια αντικείμενο, αφού ο τάφος ήταν ήδη κενός. Όλοι, και οι τέσσερεις Ευαγγελιστές, μιλάνε για τον άδειο τάφο που βρήκαν οι γυναίκες (η Μητέρα Του και η παρέα της) και οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης, τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής. Για ένα ορθάνοιχτο τάφο που είχε εγκαταλείψει ο Χριστός μετά την ταλαιπωρία των βασανιστηρίων της Σταυρώσεως και την «μουμιοποίηση» των περιτυλιγμάτων (μηδέ της κεφαλής εξαιρουμένης) και την περίχυση με ένα τεράστιο όγκο αρωμάτων. Η σκέψη για όσους ξέρουν τι σημαίνει ιουδαϊκή ταφή οδηγεί στην κλοπή. Ζωντανός να βγει από αυτά τα δεδομένα κάποιος αποκλείεται. Αυτό επικαλούνται και οι στρατιώτες... «τον έκλεψαν»...!

Είναι άθλια φαντασία το να ισχυριστούμε, ότι οι μαθητές, που ήταν σοκαρισμένοι από τον θάνατό Του, συμβιβαστήκανε μ’ αυτό, και προβάλλοντας αυτοί οι απλοϊκοί ψαράδες τις θρυμματισμένες ελπίδες τους στην οθόνη της φαντασίας, επινόησαν την ιδέα της Ανάστασης του Ιησού, σαν τρόπο αντιμετώπισης ενός ονείρου, που είχε συντριβεί με φρικτό τρόπο. Κάτι τέτοιο, που μπορεί κατ’ αρχάς να έχει μια ψυχολογική λογική βάση, δεν μπορεί να λειτουργήσει σαν σοβαρή ιστορία στον πρώτο αιώνα!! Υπήρξαν πολλά παρόμοια μεσσιανικά κινήματα στον εβραϊκό κόσμο σύγχρονα με την εποχή του Χριστού. Σε πολλές περιπτώσεις συνήθως ο αρχηγός πέθαινε με βίαιο τρόπο στα χέρια των αρχών. Σε καμία δεν ακούμε την παραμικρή αναφορά των απογοητευμένων οπαδών, που να ισχυρίζονται ότι ο ήρωάς τους είχε αναστηθεί από τους νεκρούς. Η ανάσταση, το ήξεραν καλύτερα από μας, δεν ήταν ιδιωτικό γεγονός. Περιλάμβανε ανθρώπινα σώματα. Έπρεπε να υπάρχει κάπου ένας άδειος τάφος. Ένας εβραίος επαναστάτης, του οποίου ο αρχηγός είχε εκτελεσθεί από τις αρχές και αυτός (ο οπαδός) είχε καταφέρει να δραπετεύσει είχε δύο επιλογές: ή να εγκαταλείψει την επανάσταση ή να βρει έναν άλλον ηγέτη. Βεβαίως οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν και τα δύο!

Ο ισχυρισμός όμως ότι ο αρχηγός - ηγέτης ήταν και πάλι ζωντανός δεν γίνεται να ήταν απλώς επιλογή.

Εκτός αν, φυσικά, ήταν όντως ζωντανός.

Η ιστορική υπόθεση για την Ανάσταση είναι ότι όλοι, εκτός από τους αποστόλους, είχαν κάθε πιθανό κίνητρο να δηλώσουν, τι είχαν κάνει με το σώμα, αν όντως κάτι είχε γίνει με αυτό. Οι απόστολοι ίσως έκλεψαν και έκρυψαν το σώμα, για να ανακοινώσουν ένα ψεύτικο θαύμα. Όμως είναι αδιανόητα δύσκολο να φανταστεί κανείς τους ανθρώπους αυτούς να βασανίζονται και να σκοτώνονται για την αλήθεια ενός θαύματος, το οποίο οι ίδιοι ήξεραν ότι ήταν ψεύτικο.

«Την τρίτη μέρα οι φίλοι του Χριστού, που έφτασαν το πρωί στο σημείο ταφής Του, βρήκαν τον τάφο άδειο και την πέτρα – θύρα πεταμένη. Με πολλά τεκμήρια συνειδητοποίησαν το νέο θαύμα! Αλλά ακόμα περισσότερο κατάλαβαν ότι ο κόσμος που ήξεραν είχε πεθάνει εκείνη την νύχτα. Αυτό που τώρα έβλεπαν ήταν η πρώτη μέρα μιας νέας δημιουργίας, με έναν "νέο ουρανό και μια νέα γη". Και σε μια εμφάνισή Του ως κηπουρού, ο Θεός περπάτησε ξανά στον δροσερό κήπο, όχι πλέον το βράδυ (όπως παληά τότε) αλλά την αυγή» (C. K. Chesterton).

Ανάσταση λοιπόν είναι η δυνατότητα που μας δίνει ο Χριστός να ξαναρχίσουμε την σχέση από την αρχή, από την αυγή. Ας μη μείνουμε στους τύπους και τα έθιμα.

Το φως της Αναστάσεως του Χριστού αυγάζει. Aς «ανοίξουμε τα μάτια μας» δημιουργώντας μια υπαρξιακή σχέση μ’ Αυτόν, που είναι η όντως Ζωή, ώστε να ζήσουμε πραγματικά.

Καλή Ανάσταση

Με ευχές πασχάλιες

O εφημέριός σας

π. Θεοδόσιος

ΠΗΓΗ:enoriako.info/ Κατηγορία: Κήρυγμα / Μεγάλη Σαρακοστή

 Μαρτζούχος π.Θεοδόσιος , Ανάσταση , πίστη Χριστιανών , Πάσχα , σχέσεις με τον Θεό , πίστη στον Χριστό , Μεγάλη Σαρακοστή , αλλαγή καρδιάς , απόστολοι , Μ.Εβδομάδα (γενικά)