Κυριακές Ιωάννη

Δημιουργήθηκε : 24 Μαΐου 2014

Κυριακή του Τυφλού - Βουλιαγμένοι στο σκοτάδι

25 Μαΐου 2014, Κυριακή του Τυφλού

Κατά Ιωάννην Θ' 1-38

Τα μάτια είναι η μισή ομορφιά και η χαρά της ζωής. Αυτά δίνουν την δυνατότητα της εμπειρίας του κόσμου του Θεού. Χωρίς αυτά όλη η ομορφιά και το μεγαλείο της δημιουργίας μένουν άγνωστη υπόθεση και αποκλεισμένη ευτυχία. Η βλάβη των ματιών είναι ζημιά ουσιαστική, έλλειψη και δυστυχία.

    Το σημερινό ευαγγέλιο της πέμπτης μετά το Πάσχα Κυριακής περιέγραφε ένα θαύμα. Ένας άνθρωπος τυφλός εκ γενετής, δηλαδή με την δυστυχία που είπαμε παραπάνω σε απόλυτο βαθμό, είχε την ευλογία της συναντήσεως με τον Χριστό, και αυτό το γεγονός ήταν καθοριστικό για την πορεία του, αφού μετά την συνάντηση έπαψε πλέον να βρίσκεται στην κατάσταση της τυφλώσεως και έβλεπε. Αν παρακολουθήσουμε τα τροπάρια της σημερινής γιορτής, θα δούμε ότι ο υμνογράφος της Εκκλησίας ξεχνάει το θαύμα, το αφήνει στην άκρη ή αν θέλετε το παίρνει σαν μια μικρή αφορμή και πάει βαθύτερα. Λέει ότι αυτός ο άνθρωπος τον οποίο θεράπευσε ο Χριστός ήταν τυφλός στα βιολογικά του μάτια, αλλά επισημαίνει ότι υπάρχει μια τύφλωση που είναι χειρότερη από την τύφλωση των βιολογικών ματιών! Η τύφλωση της ψυχής, του εσωτερικού ανθρώπου δηλαδή. Το κοντάκιο της εορτής έλεγε: «Τῆς ψυχῆς τά ὄμματα πεπηρωμένος σοί Χριστέ προσέρχομαι ὡς ὁ τυφλός ἐκ γενετῆς, ἐν ματανοίᾳ κραυγάζων σοί, Σύ τοῖς ἐν σκότει, τό φῶς τό ὑπέρλαμπρον». Τα μάτια της ψυχής μου είναι κατεστραμμένα, Χριστέ μου, όμως σε πλησιάζω όπως ο τυφλός εκ γενετής, κραυγάζοντας εν μετανοία προς εσένα: Εσύ είσαι, γι’ αυτούς που βρίσκονται στο πνευματικό σκοτάδι, το φως το υπέρλαμπρο.

    Αφού βλέπει κανείς τα πάντα γύρω του, πώς είναι δυνατόν να μη βλέπει; Είναι πολύ δυνατόν και, ακόμη χειρότερο, πάρα πολύ συνηθισμένο! Στα μάτια της ψυχής μας παρεμβάλλεται μια κρούστα η οποία τα εμποδίζει να βλέπουν και η οποία κρούστα προέρχεται από τα λάθη μας, από τα πάθη μας, από τις στραβές ιδέες μας· και τότε αρχίζουμε να αξιολογούμε τα πράγματα με λανθασμένο κριτήριο. Η Εκκλησία προσεύχεται για τους Χριστιανούς και ζητάει ακριβώς αυτό: Να έχουν τα μέσα τους μάτια καθαρά και ανοιχτά. Να βλέπουν τηλαυγώς(=μακριά και κατακάθαρα). Κριτήριό τους να είναι η ευαισθησία που έχει το φυσικό μάτι όταν κάτι πάει να μπει μέσα του, και δακρυρροεί και αισθάνεται ενοχλημένο φοβερά και θέλει να το αποβάλει. Με τον ίδιο τρόπο, μας διδάσκει η Εκκλησία, θα πρέπει να αντιδρά και ο εσωτερικός μας κόσμος. Όμως ξέρετε κάτι; Αυτός ο εσωτερικός κόσμος είναι δύσκολη υπόθεση.

    Τα λάθη μας, όταν γίνονται  κατ’ επανάληψιν, σιγά-σιγά στοιχειοθετούν δεσμεύσεις ψυχικές, που ονομάζονται πάθη, και μας «προικίζουν» μ’ αυτές. Πρόκειται για τις εξαρτήσεις. Καταστάσεις δεσμευτικές και συνθήκες δουλείας. Η ευχάριστη αρχική χαρά από κάποιο θέμα, χάνει καθ’ οδόν την χαρά, μένει απλώς ευχάριστη, μέχρι να γίνει αναγκαστική, δυσαχθής(δύσκολα υποφερτή) πορεία δουλείας σε κάποιο πάθος. «Ὅσα πάθη τοσοῦτοι καί δεσπόται». Όσα πάθη, άλλα τόσα και αφεντικά. Κι αυτή η διαδρομή ισχύει και για ψυχικά και για σωματικά πάθη. Τα λάθη λοιπόν γεννάνε πάθη και παράγουν δούλους. Οι δούλοι βλέπουν… «αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς!!».

    Τα μεν σωματικά πάθη, επειδή έχουν την αμεσότητα της ανταποδοτικής ικανοποίησης, γίνονται εύκολα εξαρτήσεις, ενώ η επαναληπτική δουλεία γεννάει κούραση στον άνθρωπο που, μετά την αρχική αυταπάτη ικανοποίησης και ευτυχίας, ζει το βίωμα του «ταπεινωμένου» δουλικού, που σέρνεται αναγκασμένο σε κάθε «δεσποτική» εντολή. Από την άλλη, τα ψυχικά πάθη γεννάνε σιγά-σιγά στραβές ιδέες που γίνονται, στην πορεία κάθε ταλαίπωρου εξαρτημένου, οδηγητικοί πλοηγοί προς το …σκοτάδι. Στα ψυχικά πάθη, η κούραση δεν είναι ενοχλητική, και οι στραβές ιδέες φαντάζουν ως ο ούριος άνεμος που κατευθύνει το πλοίο της ζωής αυτού «του τυφλού» στον «νέο κόσμο» που υπόσχονται οι στραβές ιδέες!

    Έτσι εμείς όλοι οι ταλαίπωροι άνθρωποι ωδινόμαστε σε αυτή την «σχιζοφρενική» διελκυστίνδα, να μας τραβούν από την μία τα σωματικά πάθη και από την άλλη οι στραβές ιδέες· και εμείς… «να μην το βλέπουμε»! Λέμε: «να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά» σε όποιον αγαπάμε και θέλουμε να μην πελαγοδρομήσει· και συγχρόνως εμείς να είμαστε θεότυφλοι ψυχικά και να καμαρώνουμε ως ανοιχτομάτηδες.

    Όταν κουραζόμαστε από τις σωματικές εξαρτήσεις και βλέπουμε ως λύτρωση την αλλαγή και την ελευθερία από αυτές, τότε οι στραβές ιδέες μας δεσμεύουν και δεν μας αφήνουν να ενεργήσουμε! Όταν αμφισβητούμε την ορθότητα των στραβών ιδεών και αποφασίζουμε να τις «πετάξουμε», τότε τα σωματικά πάθη μάς θυμίζουν τις αλυσίδες των δεσμεύσεων που εμποδίζουν το …πέταγμα! Μένουμε οικόσιτα πτηνά, υπόδουλα στο …καλαμπόκι των παθών και ξένα προς την γοητευτική αετίσια ελευθερία. Και όλα αυτά γιατί, όπως λέει ο Ισαάκ ο Σύρος: «Αυτός που έχει μάτια ώστε μπορεί και βλέπει τον εσωτερικό του εαυτό, είναι  μεγαλύτερος από εκείνον που αξιώθηκε να δει αγγέλους». Σε μας μένει να ζητήσουμε από τον Αναστημένο Χριστό να μας βοηθήσει να διαπιστώσουμε ότι είμαστε τυφλοί και να ζητήσουμε να θεραπεύσει την τύφλωση μας.

    Πώς θα γίνει αυτό; Ο Χριστός, όντας φως του κόσμου (Ιω 9, 8), όταν βρέθηκε μπροστά του ο τυφλός, έφτυσε χάμω, έφτιαξε λάσπη, την πήρε στα χέρια του, την έβαλε στα μάτια του τυφλού και του είπε: «Τώρα πήγαινε να πλυθείς στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ!» Τι μπορούν να σημαίνουν αυτά για εμάς σήμερα; Αυτός όλος ο κύκλος των εξωτερικών εικόνων υποδήλωναν το μυστήριο της Εκκλησίας. Στην Εκκλησία τι συμβαίνει; Εκεί υπάρχει ο όντως Απεσταλμένος (Σιλωάμ) που είναι ο Χριστός. Αυτός είναι η κολυμβήθρα μέσα στην οποία ανοίγουν τα μάτια των ανθρώπων. Εκεί, κάποιος ο οποίος λειτουργεί ακριβώς για να τεθεί αυτή η λάσπη πάνω στα μάτια των ανθρώπων, και είναι ο πνευματικός του καθενός μας, χρίει τα μάτια μας με την λάσπη που δημιούργησε με το πτύσμα Του ο Χριστός. Μια λάσπη που έχει γίνει από το πτύσμα του Χριστού. Και γι’ αυτό μπορεί να ανοίγει τα μάτια των τυφλών. Όχι επειδή έχει εξ ιδίας δυνάμεως την δυνατότητα να μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο, αλλά ακριβώς επειδή λειτουργεί ως το γεγονός αυτό που διαβάζουμε στο ευαγγέλιο.

    Αδελφοί μου, τέτοια περιστατικά από το Ευαγγέλιο θα πρέπει να μας δίνουν την αφορμή πάνω από όλα να σκεφτούμε τον εαυτό μας. Να αγωνιστούμε να μπούμε σε μια πορεία αυτογνωσίας. Να αρχίσουμε την προσπάθεια να ανοίξουμε τα εσωτερικά μας μάτια. Να αρχίσουμε να βλέπουμε τον ψυχικό μας κόσμο. Εκεί είναι τα δύσκολα. Τα απ’ έξω τα βλέπουμε εύκολα, το κριτήριο για να τα αξιολογήσουμε μας λείπει και πορευόμαστε στα τυφλά.

    Ο Χριστός θα μας ανοίξει τα μάτια και θα μας βοηθήσει να δούμε τον εαυτό μας όπως ακριβώς είναι:

με ό,τι είναι πληγωμένο και τυφλό

με ό,τι είναι εύθραυστο

με ό,τι είναι φτωχό

αλλά και

με όλα μας τα χαρίσματα

με όλη την ομορφιά που μας έδωσε

με όλη την κλήση προς την αγάπη που

την «διαστρέψαμε τυφλώττοντες παντός ἀγαθοῦ καί νοσοῦντες τήν ἀπροσεξίαν».

Πηγή : enpriako.info>Κατηγορία: Κήρυγμα Κυριακής / Κυριακές Ιωάννη

Κυριακές Ιωάννη

Κυριακή της Σαμαρείτιδος - «ΔΙΨΩ...»

Κυριακή της Σαμαρείτιδος, 2014

Ιωάν. δ΄ 5-42

Έχουμε αναμφισβήτητα πλέον ξεκοπεί από τις εικόνες της καθημερινότητας του παλαιότερου τρόπου ζωής των ανθρώπων, αλλά λίγο ή πολύ μπορούμε ακόμα να έχουμε στο μυαλό μας τι σήμαινε ένα πηγάδι για το χωριό ή την κωμόπολη τότε. Ήταν το σημείο από το οποίο αναγκαστικά περνούσαν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι. Σίγουρα πάντως όλες οι γυναίκες. Η γυναίκα κάθε σπιτιού θα έπρεπε να πάει στο πηγάδι προκειμένου να πάρει από κει το απαραίτητο νερό για την καθημερινή ζωή του σπιτιού της. Και φυσικά εκεί στο πηγάδι, μάθαινε κανείς όλα τα νέα για τα γεγονότα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.

Φανταστείτε λοιπόν τώρα τον Χριστό σε έναν τέτοιο χώρο! Βρίσκεται στο πηγάδι μιας πόλης της Σαμάρειας που ονομάζεται Συχάρ. Εκεί συναντάει μια γυναίκα, και αρχίζουν μια συζήτηση, αλλά όχι τη συνηθισμένη συζήτηση που γίνεται περιμένοντας να πάρει κάποιος νερό από το πηγάδι. Δεν είναι κουτσομπολιό, δεν ασχολείται με κάποιον άλλον. Ασχολείται με σοβαρά θέματα, με τα σοβαρότερα της ανθρώπινης ζωής. Αυτή η γυναίκα ήταν μια συνηθισμένη γυναίκα ενός χωριού, αλλά και μια γυναίκα γεμάτη αγωνίες, που φτάνει να συζητάει θέματα (τι είναι ο Θεός; Είναι πνεύμα ή κάτι άλλο; Πώς προσκυνείται ο Θεός; Από τι χορταίνει η καρδιά του ανθρώπου;) τα οποία, αν σε οποιαδήποτε κοινωνική μας εκδήλωση τα έθετε κάποιος σήμερα σαν θέματα συζητήσεως, μετά από λίγο θα εισέπραττε χασμουρητά ή και χαχανητά.

Εκείνη η απλή γυναίκα έχει αγωνίες για τα καίρια της ζωής της. Διψάει η καρδιά της για «χορταστικές απαντήσεις». Αυτή η γυναίκα πάει να πάρει νερό, ξέροντας ότι χωρίς αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί η ζωή. Χωρίς νερό έρχεται η αφυδάτωση και ο θάνατος. Όμως χωρίς τον λόγο του Θεού, έρχεται ένας θάνατος χειρότερος. Έρχεται ο εσωτερικός θάνατος, όταν οι ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου εξαντλούνται, διαστρέφονται και πεθαίνουν. Στον σωματικό θάνατο, το αποτέλεσμα επιβάλλεται με την καταλυτική του πραγματικότητα. Στον ψυχικό θάνατο, τα πράγματα δεν είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού ούτε «θορυβώδη», και έτσι διατηρείται η αυταπάτη ότι ζούμε. Μόνον άγιοι και ποιητές διαβάζουν αυτή την εσωτερική θανατίλα, όπως βέβαια και κάποιοι απ’ όσους την υφίστανται, πολλοί από τους οποίους όμως την νομίζουν αυτονόητη και φυσική. "Φωνάζει" ο Κ. Καρυωτάκης:«υπάρχω λες κι ύστερα δεν υπάρχεις» επαναλαμβάνοντας με σύγχρονες λέξεις την Αποκάλυψη :«όνομα έχεις ότι ζεις και νεκρός είσαι». Και ο μεγάλος αμερικανός ποιητής της γενιάς των Μπιτ, ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ, γράφει στο ποίημά του «ο θλιμμένος μου εαυτός»: «θλιμμένος παίρνω το ασανσέρ και κατεβαίνω, συλλογισμένος, και περπατώ στα πεζοδρόμια καρφώνοντας τα μάτια όλων των ανθρώπων, τις τζαμαρίες, τα πρόσωπα, κι ύστερα αναρωτιέμαι ποιος νοιώθει αγάπη, και σταματώ θολωμένος». (Ανθολογία Αμερικάνικης ποίησης του 20ου αιώνα. Μετ. Γ. Λειβαδάς, εκδ. Ηριδανός).

Η Σαμαρείτιδα αντλεί νερό από το φρέαρ (πηγάδι), για να μην πεθάνει το σώμα της, κι αυτή η ανάγκη εξασφαλίζεται μ᾿ αυτόν τον κόπο. Όμως η ψυχική της ανάγκη «να ξέρει γιατί ζει» (Θ. Ντοστογιέφσκι) και να είναι «ψυχικά καλυμμένη και χορτάτη» μπαίνει σε έναν αδιέξοδο κόπο, με συνεχείς εναλλαγές ερωτικών συντρόφων, ψάχνοντας κι αυτή, όπως και ο Γκίνσμπεργκ, να βρει «ποιος νοιώθει αγάπη». Η Σαμαρείτιδα έχει μια τραγική επικαιρότητα για την εποχή μας. Στο παρελθόν ήταν κοινωνικά απόβλητη (άλλωστε γι’ αυτό πηγαίνει μεσημέρι στο πηγάδι, για να έχει τις λιγότερες δυνατές συναντήσεις με κακεντρεχείς σχολιαστές…), σήμερα όμως είναι ο καθημερινός τρόπος και κόπος των ανθρώπων! Η αυταπάτη της ευτυχίας, ως της μοναδικής ανθρώπινης επιδίωξης, έχει ταυτίσει την ευτυχία με την ηδονή (κατά βάσιν την σωματική), και οι άνθρωποι εξαντλούνται σε μια αναζήτηση τέτοιας ευτυχίας με κάθε τρόπο. Έχει αναστραφεί η φυσική πορεία που «απαιτεί» την ψυχική ενότητα (ωριμότητας, ευθύνης, θυσίας, και αγάπης) και εν συνεχεία την σωματική έκφρασή της, και αυταπατώνται οι άνθρωποι γεμίζοντας πληγές, αφού νομίζουν ότι από την σωματική σχέση θα φτάσουν και στον ψυχικό σύνδεσμο. Έτσι η επιδερμική ωραιότητα καταντά να είναι το μόνον απαιτούμενο σε μια σχέση, μέχρι να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος οδυνηρά και γεμάτος πληγές, ότι μια όμορφη επιδερμίδα, δεν καλύπτει απαραιτήτως  έναν όμορφο χαρακτήρα.

Ο Χριστός, και φυσικά μαζί Του η Εκκλησία, δεν αρνείται το σώμα. Δεν το θεωρεί χυδαίο και δεύτερο. Δεν πιστεύουν οι Χριστιανοί ότι το σώμα τούς είναι βάρος από το οποίο θα απαλλαγούν με τον θάνατο. Αντίθετα περιμένουν την ανάσταση για την αποκατάσταση και ολοκληρία του σωματοψυχικού εαυτού τους, που ο αφύσικος θάνατος τον έσπασε στα δύο. Ακόμη και οι ειδωλολάτρες (Πλατωνικοί-Νεοπλατωνικοί και Γνωστικιστές) κατηγορούσαν τους χριστιανούς «ως φιλοσώματον γένος» (Κέλσος).

Αυτά βέβαια στην επίσημη διδασκαλία της Εκκλησίας. Στην πράξη, νεοπλατωνικοί επηρεασμοί και γνωστικιστικές επιρροές έφεραν μέσα στην Εκκλησία ένα δυαλισμό (ψυχή=καλό=αθάνατη/σώμα=δεύτερο ή και κακό=θνητό και εστία αμαρτιών) ο οποίος συκοφάντησε την θεολογία του δοξασμού του σώματος (Μεταμόρφωση-Ανάληψη-σώμα Παναγίας και αγίων) και εστίασε ως βαρύτερες αμαρτίες τις σωματικές. Μέσα σ᾿ αυτήν την… "θεολογία", γεννήθηκε ένας ματεριαλισμός και ένας αθεϊσμός, ως προσπάθεια ελευθερίας από τις εντολές του Θεού, που διαβάστηκαν ως καταπίεση των επιθυμιών των ηδονικότερων και πλέον αγαπημένων, ειδικώς.

Ο Χριστός κάνει μια πολύ διακριτική επισήμανση όλων αυτών στην Σαμαρείτιδα. Και όταν εν τοις πράγμασι αποκαλύπτεται ότι έχει ήδη έξι άνδρες με τους οποίους σχετιζόταν, Εκείνος δεν την χαρακτηρίζει, δεν φορτίζει το θέμα, δεν την απορρίπτει. Της λέει μόνον για το αδιέξοδό της, ότι θα ξαναδιψά κανείς, όταν το νερό είναι… «από πηγάδι ή πηγή», και ότι Αυτός μπορεί να της δώσει ένα Νερό, με το οποίο «οὐ μή διψήσει εἰς τόν αἰώνα».

Η αίσθηση της ποιοτικής μονιμότητας του ξεδιψάσματός της («εἰς τόν αἰώνα»), που φέρνει μπροστά της ο Χριστός, την οδηγεί, όπως είναι φυσικό, στην τοποθέτηση, ότι αφού ο Θεός είναι η μόνη πραγματικότητα, δηλαδή το μόνο που αξίζει στην ζωή, λοιπόν, πού και πώς γνωρίζεται και λατρεύεται; Πώς αποκτιέται σχέση μαζί του;

Σ᾿ αυτό το ερώτημα τυραννιούνται άνθρωποι πολλοί. Ο Χριστός απαντά και σε κείνη και σε όλους ότι αυτά (γνωριμία και λατρεία) υλοποιούνται «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ». Ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος επεξηγεί προτρέποντας: «σαὑτόν ἀνάθες τῷ Θεῷ καί ὁλοκαύτωσον», δηλαδή αυτοπροαιρέτως «θυσίασε» τον εαυτό σου στον Θεό, προσφέροντάς τον (τον εαυτό σου) ολοκαύτωμα. Δηλαδή ξέχνα τον εαυτό σου για Αυτόν που αγαπάς και πρόσφερέ Του τον εαυτό σου ολόκληρο! Δύσκολο; Οπωσδήποτε. Η φιλαυτία αξιολογείται ως αυτοπροστασία! Ο Χριστός όμως μας λέει, ότι σώζεται και προστατεύεται τελικά, μόνον ό,τι θυσιαστεί. Η εξωτερική λατρεία είναι εύκολη. Η λατρεία όμως του Θεού, από το πνεύμα μας και κατά το Πνεύμα του Θεού, είναι δύσκολη. Ο άγιος Μαρτίνος, επίσκοπος Tours, γράφει: «Δεν υπάρχει μια ζωή εδώ και μια "εκεί". Η ζωή είναι ΜΙΑ· η ζωή κατά Χριστόν· η ζωή που δίνει ο Χριστός».

Αυτή η ζωή που γεννιέται εξ ύδατος και πνεύματος και συνεχίζει να περπατιέται «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ», ξεδιψά τον άνθρωπο, τον μαθαίνει να αληθεύει, κάνει τις σχέσεις του ποιοτικές, τον ελευθερώνει από υποκατάστατα για την δίψα της καρδιάς του, γιατί πλέον (η καρδιά του) είναι «εμπεπλησμένη», αφού έχει βρει, όπως λέει στο κοντάκιό του ο Ρωμανός ο Μελωδός, την αγαλλίαση και την λύτρωση.

Εξήφθη, με του Χριστού τα λόγια η Σαμαρείτις

και δίψασε και άλλαξε η σειρά·

αυτή που προηγουμένως έδινε νερό, τώρα διψούσε·

και Αυτός, που τότε γύρευε νερό, τώρα ποτίζει·

αυτή που διψούσε, τώρα «δαψιλώς» το μοιράζεται∙

χωρίς να πιεί ποτίζει∙

ακόμα δεν γεύτηκε το νερό, και σαν μεθυσμένη απ᾿ αυτό,

φωνάζει στους ανθρώπους.

Ελάτε να δείτε το "Ποτό" που βρήκα!

Αυτός πράγματι είναι Εκείνος

πού "δωρείται" αγαλλίαση και λύτρωση».

Με αγάπη και ευχές
Ο εφημέριός σας

π. Θεοδόσιος

 

ΠΗΓΗ: enoriako.info/Κατηγορία: Κήρυγμα Κ