Μοιάζει με παραδοξολογία, αλλά η βασική Θρησκεία που κηρύχνομε και αποδεχόμαστε ως το μόνο μέσο να καταπολεμήσομε την κοσμοκότητα, είναι πραγματικά μια υποταγή στην κοσμικότητα. Η υποταγή αυτή μπορεί να γίνει -και πραγματικά γίνεται- σε όλες τις χριστιανικές ομολογίες, αν και "χρωματίζεται" διαφορετικά μέσα σε μια μη "ομολογιακή εκκλησιά" ενός συνοικισμού, και διαφορετικά μέσα σε μια πατροπαράδοτη ιεραρχική ομολογιακή και λειτουργική ενορία. Η υποταγή δέ γίνεται με το να παρατάς όσα πιστεύεις, τις παραδόσεις, τα σύμβολα και τις συνήθειες (στον κοσμικό άνθρωπο, κουρασμένος καθώς είναι από το λειτούργημα που εξασκεί επαγγελματικά, αυτά όλα κάποτε του αρέσουν πάρα πολύ), αλλά με το να δέχεσαι το ίδιο το λειτούργημα της Θρησκείας σύμφωνα με μια άποψη που είναι στην πραγματικότητα η άποψη της κοσμικότητας -η άποψη της θρησκείας ως βοήθειας : είτε είναι βοήθεια στη  διαμόρφωση του χαρακτήρα, στην ειρήνη του νου, είτε είναι διαβεβαίωση για αιώνια σωτηρία.  Απάνω σε αυτό το μουσικό "κλειδί" γίνεται σήμερα το κήρυγμα και η αποδοχή της Θρησκείας από αμέτρητα εκατομμύρια κοινούς πιστούς. Και είναι αλήθεια να σαστίζει κανείς με το πόσο διαφορά παρουσιάζει η θρησκευτική αυτοσυνειδησία όσων ανήκουν σε ομολογίες που τα δόγματά τους μοιάζει να βρίσκονται σε ριζική αντίθεση το ένα με το άλλο. Γιατί  ακόμα και όταν ένας άνθρωπος αλλάζει θρήκευμα, το κάνει συνήθως επειδή βρίσκει πως το καινούργιο που ασπάζεται του προσφέρνει  "περισσότερη βοήθεια" -ποτέ περισσότερη αλήθεια. Την ώρα που οι θησκευτικοί αρχηγοί συζητούν για οικουμενικότητα στην κορυφή, χαμηλά στις ρίζες παρουσιάζεται κιόλας μιά πραγματική οικουμενικότητα γύρω από αυτή τη "βασική θρησκεία".

        Εδώ σε αυτό το "κλειδί" βρίσκομε την πηγή της φαινομενικής επιτυχίας των θρησκειών σε μερικά μέρη του κόσμου, καθώς είναι η Αμερική, όπου η θρησκευτική "άνοδος" οφείλεται πρωταρχικά στην  κοσμικοποίηση της θρησκείας. 

    Αυτή είναι και η πηγή της παρακμής της θρησκείας στα μέρη του κόσμου όπου ο άνθρωπος δεν έχει ακόμα στη διάθεσή του αρκετό καιρό για να αναλύει αδιάκοπα τις αγωνίες του και όπου η "κοσμικότητα" εξακολουθεί να του προσφέρει τη μεγάλη υπόσχεση για ψωμί και ελευθερία. 

Alexander Schmemann "For the Life and the World",  "ΓΙΑ ΝΑ ΖΉΣΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ" Εκδόσεις Δόμο

       

Ο "σύγχρονος άνθρωπος" "ενηλικιώθηκε" ως ένας  σοβαρός άνθρωπος, που γνωρίζει τα βάσανα και τις στερήσεις της ζωής του, αλλά  όχι τη χαρά, γνωρίζει τον έρωτα του φύλου (sex), αλλά όχι την αγάπη, γνωρίζει την επιστήμη, αλλά όχι το "μυστήριο" ("mystery"). αφού ξέρει πως δεν υπάρχουν "ουρανοί", δεν μπορεί να καταλάβει την προσευχή στον Πατέρα μας που βρίσκεται στους ουρανούς και τη βεβαίωση πως ο ουρανός και η γη γεμίζουν από τη δόξα Του.  Αλλά η τραγωδία είναι και αμάρτημα, γιατί η κοσμικότητα είναι ένα ψέμα σχετικά με τον κόσμο.  " Να ζούμε στον κόσμο σα να μην υπήρχε Θεός!" -αλλά η τιμιότητα απέναντι στο Ευαγγέλιο, απέναντι στη σύνολη χριστιανική παράδοση, στην εμπειρία που απόχτησε κάθε άγιος και απέναντι σε κάθε λέξη από τη χριστιανική λειτουργία απαιτεί ακριβώς το αντίθετο; να ζεις στο κόσμο βλέποντας μέσα εκεί τα πάντα ως μια αποκάλυψη του Θεού, ως ένα σημάδι της παρουσίας Του, ως τη χαρά του ερχομού Του ή το κάλεσμα σε κοινωνία μαζί Του, ως την ελπίδα της πλήρωσης μέσα σε Εκείνον.

Alexander Schmemann

       

 Η μόνη αληθινή πίκρα είναι η «πίκρα να μην είσαι άγιος», και πόσες φορές οι «ηθικοί» Χριστιανοί είναι αυτοί που ποτέ δεν αισθάνονται, ποτέ δεν δοκιμάζουν αυτή την πίκρα, επειδή η δικιά τους «εμπειρία  της σωτηρίας», το αίσθημα πως είναι «σωσμένοι»,τούς γεμίζει με αυτοϊκανοποίηση.  Και όποιος «ικανοποιήθηκε» έχει λάβει κιόλας την ανταμοιβή του και δε γίνεται να πεινάει και να διψάει για εκείνη την ολοκληρωτική μεταβολή και τη μεταμόρφωση της ζωής που μονάχη γεννάει τους «Αγίους».

   

Alexander Schmemann

Πεντηκοστή

Τι δίνετε στον άνθρωπο, που συναντάτε στο διάβα σας;

ΠΗΓΗ: enoriako.info/Κατηγορία: Εορταστικά / Πεντηκοστή

Επιτρέψτε μου, αγαπητοί μου αδελφοί, να ξεκινήσω αυτό το κήρυγμα θέτοντάς σας μία ερώτηση: Προσεύχεστε ποτέ στο Άγιο Πνεύμα;

Ίσως αυτή η ερώτηση σας φαίνεται κάπως παράταιρη. Ωστόσο, η προσευχή μας πάντοτε απευθύνεται στον Τριαδικό Θεό: στον Πατέρα, στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα, δηλαδή στα Τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, στα Τρία Πρόσωπα που βρίσκονται σε τέλεια Αγαπητική σχέση και είναι Ένας Θεός. Κατά πρώτον, προσευχόμαστε στον Πατέρα, και αυτό είναι καταφανές αφού ο Ιησούς μάς παρέδωσε την Κυριακή Προσευχή, το «Πάτερ Ημών», για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε σχέση υιική προς τον Πατέρα, διότι είμαστε τέκνα του Θεού και απευθυνόμαστε στον Πατέρα ως τέκνα Του, που Του οφείλουμε τα πάντα: τη ζωή, την πνευματική μας ανάπτυξη, όλα.

Προσευχόμαστε ακόμη στον Ιησού Χριστό, που δέχθηκε να γίνει ένας από εμάς, δέχθηκε να ζήσει ανάμεσά μας, δέχθηκε να φορέσει την ανθρώπινη φύση μας και μας είπε: «οὐκέτι ὑμᾶς λέγω δούλους, ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους» (Ιω 15, 15). Με τους φίλους μας, και ιδίως με Αυτόν τον Φίλο, προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια σχέση αγάπης και φυσικά, όπως ισχύει σε κάθε φιλία, αυτό που βαραίνει κυρίως είναι η εμπιστοσύνη. Αυτήν την εμπιστοσύνη προσπαθούμε να εκφράσουμε μέσω της προσευχής μας στον Ιησού.

Και το Άγιο Πνεύμα; Πώς προσευχόμαστε στο Άγιο Πνεύμα; Γνωρίζετε αλήθεια να προσεύχεστε στο Άγιο Πνεύμα; Προσωπικά, σας εξομολογούμαι πως δεν προσευχόμουν στο Άγιο Πνεύμα μέχρι πολύ αργά στη ζωή μου. Έπρεπε να περιμένω να γίνω ιερέας για να προσευχηθώ στο Άγιο Πνεύμα. Και αυτό, διότι την ημέρα που χειροτονήθηκα, κατάλαβα πως δε θα μπορούσα να επιτύχω απολύτως τίποτε χωρίς τη δωρεά του Θεού, χωρίς το Άγιο Πνεύμα. Καταλαβαίνετε πόσο πολύ άργησα να το καταλάβω αυτό. Και ελπίζω εσείς να μην αργοπορήσετε τόσο, όσο εγώ. Διότι το Άγιο Πνεύμα είναι Αυτό που μας επιτρέπει να κάνουμε το ο,τιδήποτε αλλά πάντα με καρδιά και γνώμη συμβατή με το θέλημα του Θεού.

Ομολογουμένως, δεν είναι καθόλου εύκολο στην προσευχή να αναπαραστήσουμε, να συλλάβουμε το Πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα είναι το Πνεύμα του Θεού. Αλλά για προσπαθήστε να φανταστείτε πώς θα περιγράφατε ή πώς αντιλαμβάνεστε κατ’ αρχάς το δικό σας πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα είναι η Αγάπη του Θεού. Είναι η Αγάπη του Πατέρα προς τον Υιό και η Αγάπη του Υιού προς τον Πατέρα. Αυτή η Αγάπη δεν είναι απλώς ένα «συναίσθημα» αλλά είναι τόσο συμπαγής και απόλυτη. Αυτή η Αγάπη που είναι Πρόσωπο, είναι η ουσία του Θεού. Πώς λοιπόν να αναπαραστήσουμε, πώς να συλλάβουμε την Αγάπη; Για μας είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψουμε την αγάπη, που μπορεί να αισθάνονται δύο άνθρωποι, ίσα-ίσα καταφέρνουμε να γράψουμε κάποιο στίχο, να ζωγραφίσουμε μια καρδούλα, αλλά αυτό το στιχάκι ή αυτή η καρδούλα δεν είναι η αγάπη. Αυτά είναι απλά σύμβολα, εικόνες, μια προσπάθεια να προτείνουμε μια αναλογία με το τί είναι αγάπη.

Σε αυτή τη δυσκολία, η Αγία Γραφή έρχεται και μας δίνει κάποιες εικόνες για να συλλάβουμε το Άγιο Πνεύμα. «Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γεν 1, 2): είναι η ανάσα, η πνοή του Θεού που επιφέρεται πάνω στα ύδατα. Και είναι αυτή η ίδια ανάσα που ο Θεός εμφυσά μέσα στα σπλάχνα του ανθρώπου για να του χαρίσει τη Ζωή. Όχι απλώς την βιολογική ζωή, αλλά την ομοείδεια της Ζωής του Θεού. Η Βίβλος μας βοηθά ακόμη δείχνοντάς μας στο Ευαγγέλιο, κατά τη στιγμή της Βαπτίσεως του Χριστού, το Πνεύμα που κατέρχεται προς τον Ιησού σαν περιστέρι. Όμως προσοχή, δεν είναι περιστέρι το Άγιο Πνεύμα, στο κείμενο είναι σαφής η μεταφορά «σαν περιστέρι»: Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ᾿ αὐτόν (Ματθ 3, 16). Είναι ένας τρόπος να δοθεί μια εικόνα για αυτή την ολόλευκη μορφή που κατέρχεται στον Ιησού ενώ διανοίγονται οι ουρανοί ακριβώς όπως ανήγγειλε στη μεγαλειώδη προσευχή του ο Προφήτης Ησαΐας: «Ἐὰν ἀνοίξῃς τὸν οὐρανόν, τρόμος λήψεται ἀπὸ σοῦ ὄρη, καὶ τακήσονται» (Ης 64,1). Αυτή είναι η φανέρωση της Αγίας Τριάδος: ο Υιός εξέρχεται από τα νερά του Ιορδάνου, οι ουρανοί διανοίγονται και η φωνή του Πατρός διατρανώνει: σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ ηὐδόκησα (Μαρκ 1, 11) ενώ το Άγιο Πνεύμα κατέρχεται στην ανθρώπινη φύση του Ιησού, υποδεικνύοντας πως όπου είναι ο Ιησούς, ο Πατέρας και το Πνεύμα είναι μαζί Του.

Και έπειτα υπάρχει και η φωτιά. Υπάρχουν ετούτες οι περίφημες γλώσσες του πυρός της Πεντηκοστής. Η φωτιά μάς είναι κάτι περισσότερο οικείο -ίσως μάλιστα να φοβόμαστε και κάπως το Άγιο Πνεύμα, μην τυχόν και κατακάψει την κόμη της κεφαλής μας. Αλλά πάλι πρόκειται για μεταφορά, το κείμενο δε λέει πως είναι φωτιά αλλά: «καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός» (Πραξ 2, 3). Πρόκειται και εδώ για μια αναλογία: η φωτιά είναι λαμπερή, η φωτιά φωτίζει τη νύχτα και μας ζεσταίνει. Όμως επίσης η φωτιά καταστρέφει. Έτσι και το Άγιο Πνεύμα: φωτίζει τη διάνοιά μας όπως ακριβώς μας υπέδειξε ο Κύριος: «ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν.» (Ιω 14, 26). Και ακόμη το Άγιο Πνεύμα ζεσταίνει, ζεσταίνει υπό την έννοια ότι διαστέλλει την καρδιά μας για να μας επιτρέψει να αγαπήσουμε περισσότερο. Να αγαπήσουμε -πέρα από τον ανθρώπινο συναισθηματισμό- με το είδος της Αγάπης του Θεού, γιατί αυτό συνιστά την πρώτη και βασική εντολή του Χριστού: «αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐμή, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς.» (Ιω 15, 12). Έτσι η ποιότητα της αγάπης μας πρέπει να φθάσει τα μέτρα της αγάπης του Θεού και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν επιτρέψουμε στο Άγιο Πνεύμα να έρθει και να αυξηθεί μέσα μας ώστε τελικά να είναι Αυτό που Αγαπά εντός μας.

Υπάρχει όμως και μια ακόμη εικόνα. Ο Χριστός κάποια στιγμή λέει στη Σαμαρείτιδα: «εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν» (Ιω 4, 10). Το Ύδωρ το Ζων, είναι το Ύδωρ που παρέχει τη Ζωή. Γνωρίζουμε φυσικά πως το νερό συντηρεί τη ζωή των έμβιων όντων. Όμως εδώ πρόκειται για το Ύδωρ το Ζων, δηλαδή το Ύδωρ που παρέχει και συντηρεί τη θεϊκή πνοή, τη Ζωή του Θεού μέσα μας, την αιώνιο Ζωή. Πώς λοιπόν ενεργεί το Άγιο Πνεύμα; Πιστεύω πως ενεργεί ακριβώς όπως το νερό, το νερό της βροχής που πέφτει χωρίς εξαίρεση πάνω στα δέντρα, στις κερασιές, στις μηλιές ή στις καρυδιές. Κάθε δένδρο θα δώσει αναλόγως τον δικό του καρπό: η κερασιά, χάρις στον νερό της βροχής θα δώσει τα νόστιμα κεράσια, η μηλιά, χάρη στο ίδιο νερό θα δώσει τα δροσερά μήλα και η φουντουκιά, τον δικό της καρπό που θα θρέψει τα μικρά ζώα του δάσους.

Έτσι ακριβώς είναι και με το Άγιο Πνεύμα. Όποιος δέχεται το Άγιο Πνεύμα, παραμένει αυτός που είναι. Εξάλλου είμαστε όλοι διαφορετικοί, όλοι ξεχωριστοί. Ανάμεσά μας σε αυτό το εκκλησίασμα, υπάρχουν ηλικιωμένοι και νεώτεροι, άνθρωποι κάθε ηλικίας, υπάρχουν άνδρες και γυναίκες, υπάρχουν επισκέπτες από το εξωτερικό αλλά και κάτοικοι της γειτονιάς, υπάρχουν άνθρωποι με αυτή την τοποθέτηση και άλλοι με τελείως διαφορετική άποψη κ.ο.κ. Είμαστε όλοι διαφορετικοί, όμως αυτό που είναι σημαντικό είναι πως δεχόμαστε όλοι μας το ίδιο Άγιο Πνεύμα: την ίδια κατανόηση των θεϊκών πραγμάτων, την ίδια ποιότητα αγάπης που μας χαρίζει ο Θεός και Αυτό είναι που μας ενώνει. Το Άγιο Πνεύμα είναι Αυτό που μας καθιστά ένα Σώμα, το Σώμα του Χριστού και αυτό γίνεται παρά τις διαφορές μας. Και καθένας από μας, αν θελήσει να δεχθεί καθ’ ολοκληρίαν το χάρισμα του Άγιου Πνεύματος και επιτρέψει στο Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει μέσα του, είναι βέβαιο πως τόσο στην καρδιά όσο και στο νου και στη διάνοια θα καρπίσει και θα δώσει τον πλήρη καρπό των δυνατοτήτων του, όπως τα δένδρα δίνουν τον καρπό τους χωρίς εκπτώσεις χάρη στη βροχή. Και όπως είναι η ίδια βροχή που επιτρέπει στα δένδρα να δώσουν τον καλύτερο καρπό τους, έτσι είναι και το ίδιο Άγιο Πνεύμα που επιτρέπει στον καθέναν από μας να δώσει ό,τι καλύτερο φέρει μέσα του, να πραγματώσει την καλύτερη πιθανή εκδοχή του είναι του.

Τι Ευλογία! Ιδού τί εκτυλίσσεται ετούτη τη μέρα της Πεντηκοστής. Ιδού τί δωρεά λαμβάνουμε με το Βάπτισμά μας και με το Χρίσμα, όπως έλαβαν οι 400 ενήλικες εχθές σε αυτή την εκκλησία, που δέχθηκαν την πληρότητα της δωρεάς ώστε να γίνουν και οι ίδιοι κήρυκες αυτής της Αγάπης. Και φυσικά, το γνωρίζετε, δεν αρκεί μόνο η λεκτική μαρτυρία, με τα λόγια -που βέβαια είναι και αυτό κάτι απολύτως απαραίτητο. Πρέπει κυρίως η μαρτυρία να δίνεται με τη ζωή μας. Και ακόμη γνωρίζετε ποιος είναι ο ένας και μοναδικός καρπός του Αγίου Πνεύματος. Γιατί ξέρουμε πως υπάρχουν εννέα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος αλλά υπάρχει αποκλειστικά ένας καρπός. Αγάπη, χαρά, ειρήνη, υπομονή, καρτερία, καλοσύνη, πραότητα, πίστη, εγκράτεια. Μετρήσατε εννέα; Λοιπόν κάνετε λάθος γιατί όλα αυτά είναι ένα! Αυτός είναι ο ένας καρπός του Αγίου Πνεύματος που ξεδιπλώνεται στις διαφορετικές εκδοχές του.

Φανταστείτε αδελφοί μου να αφήνατε το Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει μέσα σας: αγάπη, χαρά, ειρήνη, υπομονή, καρτερία, καλοσύνη, πραότητα, πίστη, εγκράτεια! Τι απέραντη ευτυχία για σας η εμπειρία αυτών των αρετών. Και ακόμη, τι απέραντη ευτυχία για τους δικούς σας, τι απέραντη ευτυχία και για κάθε άνθρωπο που θα συναντήσετε στο διάβα σας!

Michel Aupetit, Archevêque de Paris

Messe de la Pentecôte du 20 Mai 2018

(Μετάφραση: Χάρης Χατζηγώγος)