«Κύριε, βλέπεις ότι θέλω να προσευχηθώ ενώπιόν Σου με καθαρό νου, αλλά οι δαίμονες με εμποδίζουν.  Πες μου τι πρέπει να κάνω για να απομακρυνθούν από μένα». Και έλαβα μέσα στην ψυχή μου αυτή την απάντηση από τον Κύριο:  « Οι υπερήφανοι υποφέρουν πάντα από τους δαίμονες»

        Εγώ είπα : «Κύριε, Εσύ είσαι ελεήμων ΄ η ψυχή μου Σε γνωρίζει΄ πες μου τι πρέπει να κάνω για να ταπεινωθεί η ψυχή μου».  Και ο Κύριος απάντησε στα μύχια της ψυχής μου : «Κράτα τον νου σου στον  Άδη και μην απελπίζεσαι»

                                                                                                                           Άγιος Σιλουανός Αθωνίτης

        Κράτα τον νου σου  στον Άδη και μην απελπίζεσαι. Δύσκολη κουβέντα ! Δυνατή, μαχητική, μα συγχρόνως και δύσκολη.  Για να την κατανοήσουμε σε όλο το βάθος, θα πρέπει να βρεθούμε  εμείς σε μία ανάλογη πνευματική κατάσταση με εκείνη του Σιλουανού.  Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να την προσεγγίσει παρά μόνο με προσοχή, αποποιούμενος τη σοφία αυτού του κόσμου, προκειμένου να αφήσει τόπο στη σοφία του Πνεύματος, που είναι άλλης τάξεως και λογικής.

. . . Είναι γεγονός ότι αυτός ο λόγος έδωσε τόπο σε διάφορες ερμηνείες.  Εκλαμβάνεται συχνά (σε ένα πρώτο επίπεδο, ψυχολογικό) ως λόγος παραμυθίας και ενθάρρυνσης, ενώπιον μιάς κατάστασης μεγάλου πόνου, δυστυχίας και απογοήτευσης.  Αυτή η αντίληψη, όσο και να είναι γόνιμη ενδεχομένως ,δεν είναι αυτή του Σιλουανού.  Για εκείνον, το να κρατάς τον νου σου στο Άδη, είναι ένα ασκητικό διάβημα αυτοκαταδίκης, που σου επιτρέπει να μετανοήσεις  όπως πρέπει, να μάχεσαι ενάντια στην αλαζονεία, να θριαμβεύεις πάνω στα πάθη και τους δαίμονες.

        Κατ αρχάς, για να διειδύσουμε μέσα στο μυστήριο αυτού του λόγου, ή καλύτερα για να τον αφήσουμε να καταδυθεί στην καρδιά μας, είναι απαραίτητο να απομακρυνθούμε από μία συγκεκριμένη αντίληψη για τον  Άδη, που απαντά συχνά στη Δύση και κουβαλά μαζί της ένεν κυκεώνα μεσαιωνικών  συνδηλώσεων. Ο  Άδης στην περίπτωσή μας δεν υποδηλώνει ένεν γεωγραφικό τόπο (έναν τόπο απ’ όπου απουσιάζει ο Θεός), αλλά  μια πνευματική κατάσταση, ένα «έγκαυμα»  στη συνείδηση (Ωριγένης, 2^ος αι.). Είναι εν προκειμένω η κατάσταση εκείνης της ψυχής που είναι χωρισμένη από τον Θεό, εξαιτίας των αμαρτιών της’ ή καλύτερα, είναι η κατάσταση εκείνης της ψυχής που εκτίθεται στη χάρη, αλλά είναι τόσο αδιαπέραστη και εγκλωβισμένη στη μόνωσή της, τόσο διογκωμένη από το εγώ της και τα πάθη, ώστε  δεν μπορεί να δεχθεί τη χάρη’ δεν μπορεί να ανταποκριθεί και να αναζωογονηθεί από αυτή, χωρίς να καεί από το πυρακτωμένο φως της αγάπης του Θεού.

Μάξιμος  Εγκέρ «Κράτα τον νού σου στον Άδη . . .»“Prier 15 Jours avec  Silouane” εκδ. Εν Πλω.

         Η  σπαρακτική ιστορία της ανθρώπινης φιλαυτίας είναι η τραγωδία του σπόρου που δεν γίινεται ποτέ το πανύψηλο δένδρο που φέρει καρπούς, «ώστε ελθείν τα πετεινά του ουρανού και κατασκηνούν εν τοις κλάδοις αυτού». Αντί να μεγαλώνει μέσα σε μά ολοένα και διευρυνόμενη σφαίρα αγάπης, η οποία τελικά περικλείει όλη την ανθρωπότητα, όπως η αγάπη του Χριστού αγκάλιασε τον κόσμο επάνω στο Σταυρό, η ψυχή, διαστρεβλωμένη από τη φιλαυτία, συρρικνώνεται, μετασχηματισμένη σε μια αξιολύπητη μπάλα ορέξεων, πλεονεξίας και απομόνωσης.  Όλο το θαυμάσιο δυναμικό με το οποίο ο άνθρωπος έχει προικοδοτηθεί πνίγεται και διαστρεβλώνεται καθώς κατευθύνεται προς έναν ανάξιο στόχο, αφήνοντας με αυτόν τον τρόπο τον άνθρωπο παγιδευμένο στο πολύ μικρό, πνιγερό και εντελώς υποκειμενικό κόσμο του σώματός του.

        Για να υπερνικήσει κανείς αυτή την ανώμαλη κατάσταση, οι Πατέρες συμβουλεύουν  να πολεμούμε τη φιλαυτία  με την λογική σκέψη και τη σώφρονα δράση.  Αντί  να σκεφτόμαστε  πώς μπορούμε  να μένουμε στην ηδονή και να αποφεύγουμε τον πόνο, ο Άγιος  Μάξιμος προτείνει την ανάταση των σκέψεων σε μια πνευματική γνώση του Δημιουργού. Αλλάζοντας το αντικείμενο της στοργής, ο πιστός μπορεί να αντικαταστήσει τη φιλαυτία  που προσηλώνεται στο σώμα με την πνευματική φιλαυτία, που συγκεντρώνεται στην καλλιέργεια των αρετών και κατά συνέπεια στη λατρεία του Θεού.  Από μια συμπεριφορική προοπτική, αυτή η εστίαση της προσοχής  φανερώνεται με την άσκηση της εγκράτειας αντί της παράδοσης στις επιθυμίες.  Από μια γνωστική όψη, καθοδηγείται από μια βαθιά ριζωμένη πίστη στο Θεό.  Ομόφωνα, η πίστη, η αγάπη και η εγκράτεια προκαλούν μία αλλαγή, που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για φιλαυτία στην ανθρώπινη ψυχή.

ΑΛΕΞΙΟΣ  ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΚΑΡΑΚΑΛΛΙΝΟΣ «ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ» Εκδ. Αρμός

       

 Υπάρχουν … ευαγγελικές  περικοπές που γεννούν μέσα μας τα λόγια των οδοιπόρων προς Εμμαούς : « δεν φλεγόταν η καρδία μας μέσα μας καθώς μας μιλούσε ο Κύριος στο δρόμο»  Οι περικοπές αυτές, αν και λίγες, έχουν για μας μεγάλη αξία, διότι μας δίνουν να καταλάβουμε ότι έχουμε μέσα μας την ικανότητα να μορφώσουμε κοινό νου με τον Χριστό, κοινή καρδιά, κοινό θέλημα, κοινό λογισμό’ μας δίνουν να καταλάβουμε ότι έχουμε συνδεθεί μαζί Του με οικειότητα, και ότι είμαστε ήδη δικοί Του. Οφείλουμε να κρατήσουμε πολύ προσεκτικά στη μνήμη μας αυτές τις πολύτιμες περικοπές, διότι μπορούμε να ζήσουμε σύμφωνα μ’ αυτές, χωρίς να έχουμε πάντοτε να παλέψουμε με το κακό μέσα μας’ μπορούμε να ζήσουμε σύμφωνα μ’ αυτές, προσπαθώντας να δίνουμε χώρο στη ζωή, ν’ αφήνουμε να θριαμβεύει  ότι  μέσα μας ανήκει από τώρα στο θείο, ότι είναι έτοιμο να μεταμορφωθεί και να γίνει κομμάτι  της αιώνιας ζωής.

        Αν μελετήσουμε επιμελώς τη σειρά των ευαγγελικών αυτών γεγονότων, εντολών  και  λόγων  του Χριστού, η προσωπική μας εικόνα θα φανερωθεί αμέσως  ενώπιό  μας, θα δούμε ξεκάθαρα τι είδους άνθρωποι είμαστε.  Και όταν θα προσέλθουμε στην εξομολόγηση, θα διακρίνουμε καθαρά όχι μόνο την κρίση της δικής μας συνείδησης ή των άλλων, αλλά και την κρίση του Θεού.  Θα την αντιληφθούμε όχι μόνο με φόβο, όχι μόνο ως καταδίκη ,αλλά και ως την αποκάλυψη όλου του δρόμου μας, όλων των δυνατοτήτων που βρίσκονται μέσα μας : της δυνατότητας να γινόμαστε κάθε τόσο υπάρξεις φωτεινές, ψυχές απαστράπτουσες, καθώς και της δυνατότητος να συντρίβουμε  μέσα μας, για χάρη του Χριστού, για χάρη του Θεού, για χάρη των ανθρώπων και της προσωπικής μας σωτηρίας, ότι είναι ξένο προς Εκείνον, ότι είναι νεκρό, ότι μας κλείνει την είσοδο για την Βασιλεία των ουρανών.

Anthony Bloom, «Το μυστήριο της ίασης» εκδ.Εν πλω