Τὰ τῆς γῆς ἐπί τῆς γῆς καταλιπόντες, τὰ τῆς τέφρας τῷ χοΐ παραχωροῦντες, δεῦτε ἀνανήψωμεν, καὶ εἰς ὕψος ἐπάρωμεν, ὅμματα καὶ νοήματα’ πετάσωμεν τὰς ὀψεις ὁμοῦ καὶ τὰς αἰσθήσεις, ἐπὶ τὰς οὐρανίους πύλας οἱ θνητοί’ νομίσωμεν εἶναι τοῦ Ἐλαιῶνος εἰς ὄρος, καί ἀτενίζειν τῷ Λυτρουμένῳ ἐπὶ νεφέλης ἐποχουμένῳ’ ἐκεῖθεν γὰρ ὁ Κύριος εἰς οὐρανούς ἀνέδραμεν…

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΝ, Η ΑΝΑΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ, ΟΡΘΡΟΣ, ὁ Οἶκος

 

Ἀφοῦ ἐγκαταλείψουμε στὴ γῆ ὅλες τὶς ἐπίγειες μέριμνες καὶ παραχωρήσουμε ὅσα γίνονται σκόνη στἠ φροντίδα τοῦ χωματένιου σώματος, ἐλᾶτε νὰ ἀνακαινισθοῦμε πνευματικά καὶ νὰ σηκώσουμε στὸν οὐρανό τὰ μάτια καὶ τὸ νοῦ μας.  Ἄς ἀνυψώσουμε, ὡς θνητοί ἄνθρωποι, τὰς αἰσθήσεις  καὶ τὶς μορφές μας πρὸς τὶς πύλες τοῦ οὐρανοῦ.  Ἄς θεωρήσουμε πὼς εἴμαστε στὸ ὀρος τῶν Ἐλαιῶν καὶ ἀτενίζουμε τὶν Λυτρωτή νἀ μεταφέρεται ἐπάνω σὲ νεφέλη.  Γιατὶ ὁ Κύριος ᾶπό ἐκεῖ ἀνέβηκε στους οὐρανούς…

 

         Ἡ ἑορτή τῆς Ἀναλήψεως άποτελεῖ γιορτασμό τοῦ ἀνοίγματος τοῦ οὐρανοῦ στούς άνθρώπους, τοῦ οὐρανοῦ ὡς τοῦ νέου καί αἰώνιου οἴκου, τοῦ οὐρανοῦ ὡς τῆς ἀληθινῆς μας πατρίδος. Ἡ ἁμαρτία χώρισε βίαια τή γῆ ἀπό τόν οὐρανό καί μᾶς ἔκανε γήινους καί χοντροκομένους, προσήλωσε τό βλέμμα μας σταθερά στό ἔδαφος καί ἔκανε τή ζωή μας ἀποκλειστικά γεωτροπική.  Ἁμαρτία εἶναι ἡ προδοσία τοῦ οὐρανοῦ μέσα στήν  ψυχή.  Αὐτή ἀκριβῶς τή μέρα, τήν ἑορτή τῆς Ἁναλήψεως, νιώθουμε τρομοκρατημένοι ἀπό αὐτή την ἀρνηση τού γεμίζει ὁλόκληρο τόν κόσμο.  ΄Ο άνθρωπος μέ ὑπεροψία καί μέ ὐπερηφάνια ἀναγγέλλει πώς εἶναι μόνο ὑλικός, πώς ὁλόκληρος ὁ κόσμος εἶναι ὑλικός,και πώς τίποτε δέν ὑπάρχει πέρα ἀπό τό ὑλικό.  Καί γιά κάποιο λόγο εἶναι ἀκόμη καί χαρούμενος γι’αὐτό, καί μιλᾶ μέ οἶκτο καί συγκατάβαση γι’αὐτούς πού ἀκόμη πιστεύουν σέ κάποιο εἴδους ούρανό» σάν νά πρόκειται γιά γελωτοποιούς ἤ γιά ἀγροίκους.  Ἐλᾶτε ἀδελφοί, «οὐρανός», εἶναι ἁπλῶς ὁ οὐρανός, εἶναι τόσο ὑλικός ὅσο καί κάθετι ἄλλο’  δεν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο, δέν ὑπῆρξε οὔτε καί θά ὑπάρξει.  Πεθαίνουμε, ἐξαφανιζόμαστε’  ἔτσι στό μεταξύ ἄς κτίσουμε ἕναν ἐπίγειο παράδεισο καί ἄς ξεχάσουμε τίς φαντασίες τῶν παπάδων.  Αύτό ἐν συντομίᾳ εἶναι τό τελικό ἀποτέλεσμα καί ἡ οὐσία τοῦ πολιτισμοῦ μας, τῆς ἐπιστήμης μας, τῆς ἱδεολογίας μας .  Ἠ πρόοδος καταλήγει στό νεκροταφεῖο, μέ την πρόοδο τῶν σκουληκιῶν πού τρέφονται ἀπό τά πτώματα.  Ἀλλά τί μᾶς προτείνετε, μᾶς ἐρωτοῦν, ποιός εἶναι αὐτός ὁ ούρανός γιά τον ὁποῖον μιλᾶτε, στόν ὁποῖον ὁ Χριστός ἀνελήφθη;  Τέλος πάντων, τίποτε δέν ὐπάρχει στόν οὐρανό γιά τόν ὁποῖο μιλᾶτε.  

        Ἄς ἀπαντήσει σ’αὐτό τὸ ἐρώτημα ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος, ὁ μεγάλος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας πού ἔζησε δέκα ἕξι αἰῶνες πρίν.  Μιλῶντας γιά τὸν ούρανό, ἀναφωνεῖ : «Τί ἀνάγκη ἔχω ἀπό τον οὐρανό, ὅταν ἐγώ ὁ ἴδιος θα γίνω οὐρανός;…».  Ἄς ἔρθει ἡ  ἀπάντηση ἀπό τούς Πατέρες μας πού ὀνόμαζαν τήν Ἐκκλησία «ἐπίγειο οὐρανό».  Τό οὐσιαστικό σημεῖο αὐτῶν τῶν δύο ἀπαντήσεων εἶναι τό ἐξῆς :  οὐρανός εἶναι τὸ ὄνομα τῆς αὐθεντικῆς κλήσης μας ὡς ἀνθρώπινα πλάσματα, οὐρανός εἶναι ἡ τελική ἀλήθεια γιά τή γῆ.  Ὄχι, ὁ οὐρανός δέ βρίσκεται κάπου στό ἀπώτερο διάστημα πέρα ἀπό τούς πλανῆτες ἤ σέ κάποιον ἄγνωστο γαλαξία.  Οὐρανός εἶναι αὐτό πού μας ἐπιστρέφει ὁ Χριστός, ὅ,τι χάσαμε μέ την ἁμαρτία καὶ τήν ὑπερηφάνεια, μέ τίς ἐπίγειες, ἀποκλειστικά γήινες, ἐπιστῆμες καὶ ἰδεολογίες, καὶ τώρα εἶναι ἀνοικτός, μᾶς τόν προσφέρει καὶ μᾶς τόν ἐπιστρέφει ὁ Χριστός. Οὐρανός εἶναι τό βασίλειο τῆς αἰώνιας ζωῆς. Τό βασίλειο τῆς ἀλήθειας, τῆς καλωσύνης καί τῆς ὀμορφιᾶς.  Οὐρανός εἶναι  ὁλόκληρη ἡ πνευματική μεταμόρφωση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς’ οὐρανός εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ νίκη πάνω στό θάνατο, ὁ θρίαμβος τῆς ἀγάπης και τῆς φροντίδας’  οὐρανός εἶναι ἡ ἐκπλήρωση αὐτῆς τῆς ἔσχατης ἐπιθυμίας, γιά τήν ὁποία εἰπώθηκε : «ἅ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἅ ἡτοίμασεν ὁ Θεός τοῖς άγαπῶσιν αύτόν» (Α Κορ.2,9).                       

Alexander Schmemann, Celebration of Faith

 

ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Λόγος ΙΓ’ (90-120)

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

 

        Ἀνάστασιν Χριστοῦ οἱ πλείονες μὲν τῶν ἀνθρώπων πιστεύουσιν, ὀλίγοι δὲ λίαν εἰσίν οἱ καὶ ταύτην βλέποντες καθαρῶς, οἱ δέ γε μὴ θεασάμενοι οὐδὲ προσκυνεῖν δύνανται, ὡς ἅγιον καὶ Κύριον, τὸν Χριστὸν  Ἰησοῦν΄ οὐδεὶς γάρ, φησί, δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν, εἰ μὴ ἐν Πνεύματι Ἁγἰῳ», καὶ ἀλλαχοῦ «Πνεῦμα ὀ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν».  Οὐδὲ γὰρ λέγει τὸ ἰερότατον λόγιον, ὅ καθ’ἑκάστην ἐπί στόματος περιφέρομεν΄Ἀνάστασιν Χριστοῦ πιστεύσαντες, ἀλλὰ τί; «’Ανάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν, τὸν μόνον ἀναμάρτητον». Πῶς οὖν προτρέπεται νῦν ἡμᾶς τὸ Πνεῦμα λέγειν τὸ Ἄγιον  - ὡς αὐτήν ίδότες, ἥνπερ οὐκ εἴδομεν΄ «’Ανάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι», ἅπαξ πρὸ χιλίων ἐτῶν άναστάντος τοῦ Χριστοῦ καὶ μηδὲ τότε ἀνιστάμενον ἰδόντος τινός;  Ἇρα μὴ ψεύδεσθαι ἠμᾶς βούλεται ἡ θεία Γραφή; Ἄπαγε, άλλ’άληθεύειν μᾶλλον παρεγγυᾶ, ὡς ἐν ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν τῶν πιστῶν ἐγγινομένης δηλονότι τῆς Χριστοῦ ἀναστάσεως και τοῦτο οὐχ ἁπλῶς, ἀλλὰ καθ’ὥραν, ὡς εἰπεῖν, αὐτοῦ τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ ἐν ἡμῖν ἐξανισταμένου, λαμπροφοροῦντος καὶ ἀπαστράπτοντος τὰς τῆς ἀφθαρσίας καὶ Θεότητος ἀστραπάς. Ἠ φωτοφόρος γὰρ παρουσία τοῦ Πνεύματος τήν ἀνάστασιν ἡμῖν, ὡς ἐν πρωΐᾳ, τοῦ Δεσπότου ὑποδεικνύει, μᾶλλον δὲ αὐτὀν ἐκεῖνον τὸν ἀναστάντα ὁρᾶν χαρίζεται.  Διὸ καὶ λέγομεν «Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἠμῖν», καὶ τὴν δευτέραν αὐτοῦ ὐποσημαίνοντες παρουσίαν έπιφέροντες οὕτω λέγομεν «Εὐλογημένος ὁ έρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου»῾  Οἷς οὖν ἐπιφανῇ ὁ Χριστός ἐξαναστάς, πάντως πνευματικῶς αὐτοῖς τοῖς πνευματικοῖς  ὄμμασι ὁρώμενος δείκνυται.  Ὅταν γὰρ ἐν ἠμῖν διὰ τοῦ Πνεύματος  γένηται, ἀνιστᾷ ἡμᾶς ἐκ νεκρῶν καὶ ζωοποιεῖ καὶ αὐτὸν ἐν ἡμῖν ὅλον ὁρᾶν ζῶντα δίδωσι, τὸν ἀθάνατον καὶ ἀνώλεθρον, οὐ μόνον δέ, ἀλλά καὶ συνανιστῶντα καὶ συνδοξάζοντα  ἡμᾶς ἑαυτῷ τρανῶς γινώσκειν χαρίζεται, καθὼς πᾶσα θεία Γραφὴ μαρτυρεῖ.

      

 Ἠ θέαση τῆς ἀναστάσεως     

        Στην άνάσταση τοῦ Χριστοῦ πιστεύουν μέν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι, ἐλάχιστοι ὅμως τή βλέπουν κιόλας καθαρά.  Καί ὅσοι βέβαια δέν τήν δοῦν, δέν μποροῦν καὶ νά προσκυνήσουν τόν Χριστό ὡς ἅγιο καὶ Κύριο.  Διότι λέει: «Οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» καί ἀλλοῦ: «Πνεῦμα ὁ Θεός καί τούς προσκυνοῦντας αὐτόν ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν».  Οὔτε λέει ἡ ἱερότατη εὐχή πού κάθε μέρα αὐτήν την περίοδο φέρουμε στό στόμα μας: Ἀνάσταιν Χριστοῦ πιστεύσαντες’ άλλά τί λέει:  «’Ανάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν, τόν μόνον ἀναμάρτητον».  Πῶς λοιπόν τό Πνεῦμα τό Ἁγιον μᾶς προτρέπει νά λέμε τώρα «’Ανάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» -σάν νά τήν εἴδαμε, ἐνῶ στήν πραγματικότητα δέν τήν ἐχουμε δεῖ - ἐνῶ ὁ Χριστός μιά καί μόνη φορά ἀναστήθηκε πρίν ἀπό χίλια χρόνια, καί μάλιστα οὔτε τότε τόν εἶδε κανείς νά ἀνίσταται;  Μήπως ἡ ἱερά εὐχή θέλει νά λέμε ψέματα; Κάθε ἄλλο!  Μᾶς παρακινεῖ νά λέμε την ἀλήθεια, ὅτι δηλαδή μέσα στόν καθένα ἀπό ἐμᾶς τούς πιστούς πραγματοποιεῖται ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ κι αὐτό ὄχι μἰα φορά, ἀλλά  -θά ἔλεγα-  κάθε ὥρα ὁ ἴδιος ὁ Δεσπότης Χριστός ἀνίσταται μέσα μας λαμπροφόρος, ἀκτικοβολώντας τό ἐκτυφλωτικό φῶς τῆς ἀφθαρσίας καί τῆς θεότητος. Διότι ἡ φωτοφόρος παρουσία τοῦ Πνεύματος μᾶς φανερώνει σάν αὐγή την ἀνάσταση τοῦ Δεσπότου, ἤ καλύτερα μᾶς ἀξιώνει να βλέπουμε τόν ἴδιο τόν ἀναστημένο Χριστό.  Γι’αύτό λέμε: «Θεός Κύριος  καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν».  Καί ὑποδηλώνοντας τή δευτέρα του παρουσία  προσθέτουμε καί τά ἐξῆς: «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου». Σ’ὅσους λοιπόν φανερωθεῖ ὁ ἀναστημένος Χριστός, αὐτοί μέ πνευματικό ὁπωσδήποτε τρόπο τόν βλέπουν, μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς.  Γιατί ὅταν ἐλθει μέσα μας διά τῆς χάριτος τοῦ ἀγίου Πνεύματος, μᾶς ἀνασταίνει ἐκ τῶν νεκρῶν καί μᾶς ζωογονεῖ καί μᾶς ἀξιώνει νά τόν βλέπουμε μέσα μας ὁλοζώντανο αύτόν πού εἶναι ἀθάνατος καί ἄφθαρτος κι ὄχι μόνον αὐτό, άλλά καί μᾶς δίνει τή χάρη νά ἀντιλαμβανόμαστε ξεκάθαρα ὅτι μᾶς καθιστᾶ μετόχους τῆς ἀναστάσεως καί τῆς δόξης του, καθώς ἡ θεία Γραφή τό μαρτυρεῖ στό σύνολό της.

 

 ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ, ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Εκδ.ΧΦΔ

 

 

 

 

ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Λόγος ΙΓ’ (60-85)

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

 

        Ἀνάστασις οὖν Χριστοῦ ἡ ἡμετέρα ὑπάρχει ἀνάστασις, τῶν κάτω κειμένων.  Ἐκεῖνος γὰρ μὴ πεσών εἰς ἁμαρτίαν ποτέ, καθὰ γέγραπται, μηδὲ ἀλλοιωθεὶς τῆς ἰδίας δόξης κἄν ὁπωσοῦν, πῶς ἀναστήσεται ποτε ἤ δοξασθήσεται, ὁ ἀεί ὤν ὑπερδεδοξασμένος καὶ ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας διαμένων ὡσαύτως;  Ἀνάστασις καὶ δόξα Χριστοῦ ἡ ἡμετέρα, καθάπερ εἴρηται, δόξα ὐπάρχει, ἠ διά τῆς ἐν ἠμῖν αὐτοῦ ἀναστάσεως γινομένη καὶ δεικνυμένη καὶ ὁρωμένη ἡμῖν.  Ἅπαξ γὰρ οἰκειωσάμενος τὰ ἡμέτερα, ἅ ποιεῖ ἐν ἡμῖν αὐτός, ταῦτα ἑαυτῷ ἐπιγράφεται.  Ἀνάστασις δὲ ψυχῆς ἡ ἔνωσις ἐστι τῆς ζωῆς΄  ὥσπερ γὰρ τὸ νεκρὸν σῶμα, εἰ μὴ δέξεται ἐν ἑαυτῷ τὴν ζῶσαν ψυχὴν καὶ ἀμίκτως ταύτῃ μιγῇ, ζῆν οὐ λέγεται οὐδὲ δύναται, οὕτως οὐδὲ ψυχή μόνη ζῆν αὐτή καθ’ἐαυτὴν δύναται, εἰ μὴ ἀρρήτως καὶ ἀσυγχύτως ἐνωθῇ Θεῷ, τῇ ὄντως αἰωνίᾳ ζωῇ.  Πρό γὰρ τῆς ἐν γνώσει καὶ  ὁράσει καὶ αἰσθήσει ἐνώσεως νεκρά ἐστιν, εἰ καὶ νοερά ὑπάρχει καὶ τῇ φύσει ἀθάνατος.  Οὔτε γὰρ γνῶσις δίχα ὁράσεως, οὔτε ὅρασις δίχα αἰσθήσεως.  Ἔστι δὲ τὸ λεγόμενον οὕτως΄ ὅρασις καὶ ἐν τῇ ὁράσει γνῶσις καὶ αἴσθησις (ἐν τοῖς πνευματικοῖς δὲ τοῦτο φημι, ἐν γὰρ τοὶς σωματικοῖς καὶ δίχα ὁράσεως αἰσθησις γίνεται).  Οἷόν τι λέγω; Τυφλὸς εἰς λίθον τὸν πόδα  κρούων αἰσθάνεται, ὁ δὲ νεκρὸς οὔ’  ἐν τοῖς πνευματικοῖς δἐ εἰ μὴ εἰς θεωρίαν ἔλθη ὁ νοῦς τῶν ὑπὲρ ἔννοιαν,  τῆς μυστικῆς ἐνεργείας οὐκ αἰσθάνεται.  Ὁ οὖν πρὸ τῆς θεωρίας τῶν ὑπὲρ τοῦν καὶ λόγον καὶ ἔννοιαν ὲπαισθάνεται λέγων ἐν τοῖς πνευματικοῖς, τῷ τὰς ὄψεις πηρῷ ἔοικεν, ὅς ἐν οἷς μὲν πάσχει ἀγαθοῖς ἤ κακοῖς ἐπαισθάνεται, ἀγνοεῖ δὲ τὰ ἐν χερσὶν ἠ ποσί καὶ τὰ παραίτια ζωῆς ἤ θανάτου τούτῳ γενόμενα’  τὰ γὰρ ἐπερχόμενα αὐτῷ κακὰ ἠ ἀγαθἀ οὐδαμῶς ἐπαισθάνεται τῆς ὀπτικῆς ἐστερημένος δυνάμεως καὶ αἰσθήσεως, ὅθεν καὶ πολλάκις τὴν ῥάβδον ἐπάρας πρὸς τὴν τοῦ ἐχθροῦ ἄμυναν, ἀντ’ἐκείνου ἔσθ’ ὅτε τὸν ἑαυτοῦ φίλον μᾶλλον ἐτύπτησε, τοῦ εχθροῦ πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ἱσταμένου καὶ διαγελῶντος αὐτόν.

 

        Ἡ δική μας ἀνάσταση.        Ἡ  ἀνάσταση λοιπόν τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ δική μας ἀνάσταση, πού εἴμαστε πεσμένοι κάτω, στην ἁμαρτία.  Διότι ἐκεῖνος πού δεν ἔπεσε ποτέ στήν ἁμαρτία, ὅπως μαρτυρεῖ ἡ Γραφή, καί δέν ἀλλοτριώθηκε ἀπό τή δόξα του οὔτε κατά τό ἐλάχιστον, γιατί ν’ἀναστηθεῖ ἤ νά δοξαστεῖ, αὐτός πού εἶναι ἀϊδίως περιβεβλημένος μέ ὑπερβάλλουσα δόξα καί παραμένει ὑπεράνω κάθε μορφῆς ἐξουσίας, χωρίς νά εἶναι ποτέ δυνατόν νά ἐκπέσει.  Ἡ ἀνάσταση καί ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ εἶναι, ὅπως μόλις εἴπαμε, ἡ δική μας δόξα.  Αὐτή πραγματοποιεῖται, ὅταν συντελεσθεῖ μέσα μας ἡ ἀνάστασή του.  Καί τότε γίνεται φανερή καί ἔκδηλη έπάνω μας.  Διότι ἀπό τή στιγμή πού προσέλαβε τή φύση μας, ὅσα ὁ ἴδιος ἐνεργεῖ μέσα μας, αὐτά και τά προσάπτει στόν ἑαυτό του.

         Ή μυστική ἕνωση μέ τόν Θεό      Ἡ ἀνάσταση ἐξάλλου τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἔνωση μέ τή ζωή.  Διότι ὅπως ἀκριβῶς τό νεκρό σῶμα δέν λέμε ὅτι ζεῖ οὔτε καί εἶναι δυνατόν νά ζεῖ  ἄν δέν δεχθεῖ μέσα του τήν ψυχή, καί ἄν δέν ένωθεῖ μέ αυτήν ἀχώριστα, ἔτσι καί ἡ ψυχή δέν μπορεῖ ἀπό μόνη της νά ἔχει ζωή, ἐάν δέν ἐνωθεῖ ἀρρήτως καί ἀσυγχύτως μέ τόν Θεό, πού εἶναι ἡ ὄντως αἰώνια ζωή. Ἡ ψυχή δηλαδή, πρίν ἀπό την ἔνωσή της μέ τόν Θεό -πού συντελεῖται μέ τή βιωματική γνώση καί τή μυστική ὅραση και αἴσθηση- εἶναι νεκρή, παρόλο πού εἶναι νοερά και ἀθάνατη.   Γιατί δέν ἔχει κανείς αὐτή τή γνώση, ἐάν δέν βλέπει νοερῶς, οὔτε διαθέτει αὐτή τήν ὅραση, ἐάν δέν αἰσθάνεται νοερῶς.  Μέ αὐτό πού λέω ἐννοῶ τήν ὅραση καί τήν συνδεδεμένη μέ αυτή τή γνώση καί ἄισθηση -ἀναφέρομαι στή σφαίρα τῆς πνευματικῆς ζωῆς΄ διότι στή σωματική ζωή ὑπάρχει αἴσθηση καί χωρίς ὅραση.  Ἄς ἀναφέρω ἕνα παράδειγμα: ὁ τυφλός,  ὅταν σκοντάψει σέ μία πέτρα, τό αίσθάνεται αὐτό, ὁ νεκρός ὅμως ὄχι.  Ἀντίθετα, στήν πνευματική ζωή, ἐάν ὁ νοῦς δέν δεῖ ὅσα εἶναι πέρα άπό κάθε διανοητική κατάληψη, δέν αἰσθάνεται τή μυστική άναγεννητική ἐνέργεια τῆς θείας χάριτος μέσα του.  Ἑπομένως, ὅποιος ἰσχυρίζεται ὅτι ἐχει πνευματική αἴσθηση πρίν φθάσει στή θεωρία ὅσων ὑπερβαίνουν τόν νοῦ καί τόν λόγο καί κάθε ἔννοια, μοιάζει μέ τόν τυφλό πού αἰσθάνεται ὄσα καλά ἠ κακά τοῦ συμβαίνουν, ἀγνοεῖ ὅμως ὅσα εἶναι δίπλα του καί ὅσα εἶναι γι’αὐτόν ὑπόθεση ζωῆς ἤ θανάτου.  Διότι δέν ἀντιλαμβάνεται καθόλου ὄσα κακά ἥ καλά τόν πλησιάζουν, καθώς ἔχει χάσει τή δύναμη καί τήν αἴσθηση τῆς ὁράσεως΄ γι’αὐτό καί συμβαίνει πολλές φορές νά σηκώνει τό ραβδί του γιά νά ἀμυνθεῖ ἐνάντια σέ κάποιον πού ἔρχεται νά τόν βλάψει, καί ἀντί γι’αὐτόν νά χτυπήσει ἐνίοτε τόν φίλο του, ἐνῶ ὁ ἐχθρός στέκεται μπροστά στά μάτια του καί τόν περιγελᾶ.

 

ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ Λόγος ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ, Εκδ. ΧΦΔ