Όταν λέμε "πρόσωπο", δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε το ακριβές περιεχόμενό του. Περιμένουμε την έσχατη ημέρα για να καταλάβουμε τί είναι ή ποιός είναι πρόσωπο. Μπορούμε ίσως να πούμε τί δεν είναι πρόσωπο. Κατ' αρχάς μη συγχέουμε το πρόσωπο με την προσωπικότητα. Το πρόσωπο είναι οντολογική κατηγορία και όχι ψυχολογική, Αναφέρεται σ' αυτό που με συνιστά ως ύπαρξη, στον τρόπο της υπάρξεώς μου, και όχι σε κάποια στοιχεία του χαρακτήρα  ή της συμπεριφοράς μου. Πρόσωπο είναι αυτό που δεν ορίζεται από την κοινή ανθρώπινη φύση. όλοι είμαστε άνθρωποι πράγμα που μας κάνει να μοιραζόμαστε κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Όλοι πρέπει να τρώμε, να κοιμόμαστε. Όλοι έχουμε κάποια κοινά σωματικά χαρακτηριστικά, αυτά που χαρακτηρίζουν την κοινή ανθρώπινη φύση. Ταυτόχρονα όμως κάθε άνθρωπος διαισθάνεται ότι είναι μιά μοναδική και ανεπανάληπτη ύπαρξη. Και προσπαθεί να βρεί τί είναι αυτό που τον διαφοροποιεί  από τους άλλους ανθρώπους. Η πρώτη αίσθηση διαφοροποίησης που έχει ο άνθρωπος  είναι αυτή  που αποκτά από τον διάλογο με τους άλλους ανθρώπους. Αν φτάσει να συνειδητοποιήσει  την έννοια του "εσύ, γίνεται          "εγώ'".  Χωρίς την παρουσία του "εσύ" δεν μπορεί   να έχει την αίσθηση του "εγώ".  Να λοιπόν μιά πρώτη αντίληψη ή μιά αίσθηση του τί είναι πρόσωπο: είναι η παρουσία του άλλου. Αν προχωρήοουμε λίγο περισσότερο, θα δούμε ότι σε κάποιες στιγμές του ο άνθρωπος συνδέεται ιδιαίτερα με κάποια πρόσωπα. Στην αρχή μπορεί να είναι η μητέρα του, ο πατέρας του, τα αδέλφια του. Μετά μπορεί να είναι οι σχέσεις φιλίας ή η ερωτική σχέση μ' ένα άλλο πρόσωπο. Τέτοιες σχέσεις του επιτρέπουν να έχει συνείδηση της ιδιαιτερότητάς του, αλλά πάντα εν αναφορά. ΟΙ Άγιοι μας μιλούν για μια δυνατή σχέση, όταν ο άνθρωπος  φτάσει  να έχει συνείδηση της παρουσίας του Θεού, του προσώπου του Θεού. Και μέσα σ' αυτή τη σχέση  αναδύεται η έσχατη πλέον αντίληψη του ανθρώπινου προσώπου, η ολοκληρωμένη αντίληψη του προσώπου. Αλλά αυτό δεν μπορεί να διατυπωθεί.

Δημήτρης Μαυρόπουλος