«Ἑορτή τῆς καθόδου τοῦ ἁγίου Πνεύματος»

Λέω τά λόγια αὐτά πού τά ἔμαθα ἀπό παιδί, καί ξαφνικά μέ καταπλήσσουν σάν νά τά ἀκούω γιά πρώτη φορά.  Ναί, ἀπό τήν ἐποχή πού ἤμουν παιδί γνωρίζω πώς δέκα μέρες μετά τήν Ἀνάληψη, πού σημαίνει πενήντα ἀπό τό Πάσχα, οἱ χριστιανοί, ἀπό ἀμνημόνευτα χρόνια, ἑορτάζουν καί συνεχίζουν νά ἐορτάζουν τήν κάθοδο τοῦ ἁγίου Πνεύματος, μέ μιά γιορτή πού εἶναι γνωστή ὡς Πεντηκοστή, ἤ πιό λαϊκά  ὡς «τῆς ἁγίας Τριάδας».

 

Ὅλες οἱ θρησκεῖες, ἀκόμη καί οἱ πιό ἀρχαῖες καί πρωτόγονες,  εἶχαν μιά γιορτή τῶν λουλουδιῶν τοῦ καλοκαιριοῦ, μιά γιορτή μέ τήν ὁποῖα τιμοῦσαν τήν πρώτη ἐμφάνιση τῶν βλασταριῶν, τῶν φυτῶν, τῶν καρπῶν.  Στόν ἀρχαῖο Ἰουδαϊσμό, αὐτή ἦταν ἡ γιορτή τῆς Πεντηκοστῆς.  Ἄν στή θρησκεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τό Πάσχα (Διάβαση) ἦταν ἡ γιορτή τῆς ἀνοιξιάτικης ἀνάστασης τοῦ κόσμου καί τῆς φύσης, τότε ἡ Ἰουδαϊκή Πεντηκοστή ἦταν ἡ γιορτή τῆς μετάβασης ἀπό την ἄνοιξη στό καλοκαίρι, ἡ γιορτή τῆς νίκης τοῦ ἥλιου καί τοῦ φωτός, ἡ γιορτή τῆς κοσμικῆς πληρότητας.  Ὅμως  στήν Παλαιά Διαθήκη μιά κοινή ἑορτή ὅλων τῶν ἀνθρώπινων κοινωνιῶν ἀποκτᾶ ἕνα καινούριο νόημα : γίνεται ἡ ἐτήσια ἀνάμνηση τῆς ἀνόδου τοῦ Μωϋσῆ  στό ὄρος Σινᾶ, ὅπου σέ μιά ἀνέκφραστη μυστική συνάντηση ἀποκαλύφθηκε ὁ Θεός, συνομολόγησε μία Διαθήκη, ἐδωσε ἐντολές και ὑποσχέθηκε σωτηρία. Μ’ ἄλλα λόγια, ἔπαψε ἡ θρησκεία νά εἶναι ἁπλῶς ἡ φύση, καί ἔγινε τώρα ή ἀρχή τῆς ἱστορίας: ὁ Θεός εἶχε ἀποκαλύψει τό νόμο Του, τίς ἐντολές Του, τό λυτρωτικό Του σχέδιο γιά τήν ἀνθρωπότητα, καί εἶχε δείξει τό δρόμο.  Ἄνοιξη, καλοκαίρι, αἰώνιος φυσικός κύκλος, ὄλα ἔγιναν σημεῖα καί σύμβολα ὄχι μόνο τῆς φύσης, ἀλλά τοῦ πνευματικοῦ προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ἐντολῆς νά ἀναπτυχθεῖ στήν πληρότητα τῆς γνώσης, καί τῆς ζωῆς σέ τέλεια ὀλοκλήρωση…

        Τελικά, στήν τελευταία φάση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μέ τήν διδασκαλία καί διορατιτότητα τῶν Προφητῶν, αὐτή ἡ γιορτή ἐλαβε ἐσχατολογικό περιεχόμενο, προβλήθηκε στό μέλλον, στήν τελική νίκη τοῦ Θεοῦ μέσα στή δημιουργία Του.   Νά τί λέει γι’αὐτό ὁ προφήτης Ἰωήλ: «Καὶ ἔσται μετὰ ταῦτα καὶ ἐκχεῶ ἀπό τοῦ πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα, καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὐμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καἰ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνὐπνια ἐνυπνιαθύσονται, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται’ καὶ ἐπί τούς δούλους μου καὶ ἐπὶ τὰς δούλας μου ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπό τοῦ πνεύματός μου, καὶ δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπί τῆς γῆς, αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ’ ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος καἰ ἡ σελήνη εἰς αἷμα πρὶν ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ».  Καὶ ἐσται, πᾶς ὅς ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα Κυρίου, σωθήσεται…(Ἰωήλ 3, 1-5).

«Μετά ἀπ’ὄλα αὐτά, θὰ χαρίσω πλουσιοπάροχα τό Πνεῦμα μου σέ κάθε ἄνθρωπο’  τότε οἱ γιοί κι οἱ θυγατέρες σας θἀ προφητεύσουν, οἱ γέροντές σας θὰ βλέπουν ἀποκαλυπτικά ὄνειρα κι οἱ νέοι σας ὁράματα. Σέ ὅλους καί σέ ὅλες πού θά μέ ὑπηρετοῦν πιστά θά χαρίσω ἐκείνη τήν ἐποχή πλουσιοπάροχα τό Πνεῦμα μου.  Ἀκόμα, θα παρουσιάσω θαυμαστά σημάδια στόν ούρανό καί στή γῆ: αἷμα, φωτιά και σύννεφα καπνοῦ.  Ὀ  ἥλιος σέ σκοτάδι θά μεταβληθεῖ καί  τό φεγγάρι κόκκινο θά γίνει σάν τό αἷμα, πρίν ἔρθει ἡ μεγάλη καί λαμπρή μέρα πού ὁ Κύριος θα φανερώσει  τή δύναμή του».  Τότε, καθένας πού θα ἐπικαλεστεῖ  τό ὄνομα Κυρίου θα σωθεῖ…

Προφητολόγιον, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

 

        Ἔτσι ἡ Ἱουδαϊκή γιορτή τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι μιά γιορτή τῆς φύσης καί τοῦ κόσμου, μιά γιορτή τῆς ἱστορίας ὡς ἀποκάλυψης τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ γιά τόν κόσμο καί τούς άνθρώπους, μιά γιορτή μελλοντικοῦ θριάμβου, τῆς νίκης τοῦ Θεοῦ πάνω στό κακό καί τοῦ ἐρχομοῦ τῆς μεγάλης και τελικῆς «Ἡμέρας Κυρίου». Πρέπει να ἔχουμε ὅλα αὐτά κατά νοῦ γιά νά συλλάβουμε τό πῶς οἱ πρῶτοι χριστιανοί ἔζησαν, κατανόησαν και γιόρτασαν τή δική τους ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς, καί γιατί αὐτή ἔγινε ἡ σηματικότερη Χριστιανική ἑορτή.

     …Γιά τον Χριστιανό, ἠ ἐορτή τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση ὅλων ὅσων ἐπραξε ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός δίδαξε γιά τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, καί νάτην, ἐδῶ εἶναι ἄνοιξε τώρα!  Ὁ Χριστός ὑποσχέθηκε πώς τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ θα ἀποκαλύψει τήν ἀλήθεια, καί αὐτό τώρα έκπληρώθηκε.  Ὁ κόσμος, ἡ ἱστορία, ἡ ζωή, ὁ χρόνος, ὅλα τώρα φωτίζονται μέ τό τελικό ὑπερβατικό φῶς, ὅλα πληρώνονται μέ καινούριο νόημα.  Ἠ τελευταία καί μεγάλη ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἄρχισε!

Alexander Schmemann, Celeration of Faith, ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ, Εκδ. ΑΚΡΙΤΑΣ