Παρών και αιωνιότης

Αγαπητέ Άψινθε

        Παρατηρώ ότι οι άνθρωποι είχαν μια  ηρεμία στον Ευρωπαϊκό πόλεμο – εκείνο που απλοϊκά ονομάζω «ο πόλεμος» - και δεν μου κάνει έκπληξι ότι αυτό έχει μια κατευναστική επίδρασι στις αγωνίες του «ασθενούς» σου.  Πρέπει άρα γε να ενθαρρύνωμε την ηρεμία του ή να τον αφίσωμε στα βάσανά του ;  Ο βασανιστικός φόβος και η ηλίθια εμπιστοσύνη είναι εξ ίσου ευνοϊκά.  Η εκλογή μας μεταξύ αυτών παρουσιάζει ενδιαφέροντα ζητήματα.

        Οι άνθρωποι ζούν μέσα στο χρόνο, αλλά ο Εχθρός μας τους προορίζει για την Αιωνιότητα.  Αυτός λοιπόν, πιστεύω, επιθυμεί να τους βλέπη να φροντίζουν κυρίως ταυτοχρόνως για δύο πράγματα, για την Αιωνιότητα και για τη στιγμή του χρόνου που λέγεται «Παρόν».   Διότι το Παρόν είναι το σημείο όπου ο Χρόνος εγγίζει την Αιωνιότητα.  Μόνον στην παρούσα στιγμή οι άνθρωποι έχουν μια πείρα ανάλογη με την πείρα που ο Εχθρός μας έχει στην πραγματικότητα καθολοκληρίαν.  Μόνος Αυτός έχει την ελευθερία και την δυνατότητα  να τους την προσφέρη.  Γι αυτό  ο Εχθρός θα ήθελε, οι άνθρωποι να είναι διαρκώς απησχολημένοι με την Αιωνιότητα (δηλαδή να αποβλέπουν αποκλειστικώς σ’ Αυτόν), ή με την παρούσα στιγμή, δηλαδή ο καθένας να μελετά και να σκέπτεται ή την αιωνία ένωσι με Αυτόν , ή τον χωρισμό από Αυτόν, ή καλύτερα ακόμη να υπακούουν στην παρούσα φωνή της συνειδήσεως, να σηκώνουν τον παρόντα σταυρό, να δέχωνται την παρούσα Χάρι και να Τον ευχαριστούν για τις παρούσες ευχαριστήσεις που τους δίνει.

        Η δική μας δουλειά είναι να τους απομακρύνωμε  και από το Αιώνιο και από το Παρόν.  Μ’ αυτή την άποψι θα πειράζωμε κατά τις περιστάσεις έναν άνθρωπο (π.χ. μια χήρα, ή ένα μαθητή) να ζουν στο  Παρελθόν.  Αλλά αυτό είναι περιωρισμένης αξίας, διότι έχουν κάποια πραγματική γνώσι του παρελθότος, του οποίου η φύσις μοιάζει  με την αιωνιότητα. Καλύτερα να τους κάνωμε να ζούν μέσα στο Μέλλον.   Οι βιολογικές ανάγκες προσανατολίζουν όλα τα πάθη προς αυτή την κατεύθυνσι, ώστε το να σκέπτωνται για το Μέλλον ανάβει ελπίδα και φόβο.  Επειδή τα μέλλοντα είναι  άγνωστα, θα τους κάμωμε να σκέπτωνται για πράγματα ανύπαρκτα.  Με μια λέξι, το Μέλλον , είναι ,  απ’ όλα τα πράγματα εκείνο που μοιάζει λιγώτερο με την Αιωνιότητα και είναι καθολοκληρίαν πρόσκαιρο.  Και τούτο γιατί το παρελθόν είναι παγωμένο και δεν τρέχει πιά καθόλου, ενώ το Παρόν  φωτίζεται  μεγαόδωρα από τις ακτίνες της Αιωνιότητος.  

        Γι αυτό έχομε ενθαρρύνει όλα τα συστήματα.  Τη Δημιουργική Εξέλιξι, τον Επιστημνικό Ουμανισμό, τον Κομμουνισμό, τα οποία στρέφουν την προσοχή του ατόμου προς το Μέλλον, ενώ βρίσκεται στη καρδιά της Προσωρινότητος.  Έτσι η πλειονότης σχεδόν των παθών ριζοβολούν στο Μέλλον. Η ευγνωμοσύνη βλέπει το Παρελθόν και η αγάπη το Παρόν.  Ο φόβος, η φιλαργυρία, ή φιλοδοξία και η ασέλγεια βλέπουν προς τα εμπρός.  Μη νομίσης ότι η ασέλγεια κάνει εξαίρεσι . Όταν έρθη η ευχάριστη ευκαιρία, η αμαρτία ( η οποία μόνη μας ενδιαφέρει) έχει ήδη γίνη.   Η ηδονή είναι το μόνο πράγμα στην πορεία των πραγμάτων για το οποίο λυπόμαστε και θα θέλαμε να την εξορίσωμε, χωρίς όμως να χάσωμε την αμαρτία.  Είναι κάτι που εισφέρει ο Εχθρός και του οποίου συνεπώς παίρνουν πείρα στο Παρόν.  Η αμαρτία, η οποία είναι δική μας εισφορά, βρίσκεται στην ηδυπάθεια που έχει προηγηθεί.

        Να είσαι βέβαιος ότι ο Εχθρός επιθυμεί πάρα πολύ να σκέπτεται ο άνθρωπος το Μέλλον, για να σχεδιάζη πράξεις δικαιοσύνης και αγάπης, οι οποίες θα του παρουσιασθούν ως καθήκον αύριον.  Το καθήκον αυτό της πρόνοιας, είναι καθήκον της σήμερον.  Αν και δανείζεται το υλικό του από το Μέλλον, το καθήκον αυτό, όπως  και όλα τα καθήκοντα βρίσκεται στο Παρόν.  Τώρα θα χωρίσης το άχυρο.  Ο Εχθρός δεν θέλει να δώση ο άνθρωπος  στο Μέλλον όλο τον θησαυρό του.  Αυτό το κάνομε εμείς.  Τα ιδανικό του Εχθρού είναι, ένας άνθρωπος που εργάσθηκε όλη την ημέρα για το καλό  των μεταγενεστέρων (εάν αυτό είναι το επάγγελμά του)  να πλύνη το πνεύμα του από κάθε τι, να εμπιστευθή την έκβασι στην Πρόνοια,  και να γυρίση πίσω παραχρήμα στην υπομονή ή την ευγνωμοσύνη που του ζητάει η στιγμή που περνά από πάνω του.  Εμείς όμως θέλομε έναν άνθρωπο βλοσυρό για το Μέλλον, με το όραμα του Παραδείσου ή της Κολάσεως που κρέμονται πάνω από τη Γη, έτοιμο να παραβή τις εντολές του Εχθρού κάθε στιγμή κι ‘ετσι να τον κάνωμε να θέλη να κερδίση το ένα ή να αποκρούση το άλλο, και μ’ αυτό τον τρόπο, η πίστις του να εξαρτάται από την επιτυχία ή την αποτυχία των σχεδίων, των οποίων το τέλος δεν ζη για να ιδή.  Θέλομε ένα μπουλούκι να κυνηγάη ακατάπαυστα το ουράνιο τόξο,  ποτέ τίμιο, ποτέ καλοσυνάτο, ποτέ ευτυχές, «τώρα» που να χρησιμοποιή απλώς πάντοτε τις δωρεές του Παρόντος για να συσσωρεύση καύσιμο υλκό πάνω στο βωμό του Μέλλοντος.

       Έπεται λοιπόν γενικώς ότι μας συμφέρει όλα να είναι σύμφωνα με τους σκοπούς μας, διότι είναι καλύτερα για τον «άρρωστό» σου να είναι γεμάτος αγωνία ή ελπίδα (αδιάφορο ποιο από τα δύο) γι’ αυτόν τον πόλεμο, παρά για τον εαυτό του αν ζήση επί του παρόντος.   Αλλά η φράσις «αν θα ζήση επί του παρόντος» είναι διφορούμενη.  Μπορεί να σημαίνη και μια πνευματική κατάστασι που να αποβλεπη τόσο πολύ στο Μέλλον, όσο η ίδια η ανησυχία.

        Ο άνθρωπός σου μπορεί να μείνη ανενόχλητος  για το Μέλλον, όχι διότι αποβλέπει στο Παρόν, αλλά διότι έχει πείση τον εαυτό του ότι το Μέλλον είναι ευχάριστο.  Μια τέτοια ηρεμία, όσο μακρυά τραβάει, μπορεί να μας βγή σε καλό, διότι συσσωρεύει  νέες απογοητεύσεις, και συνεπώς περισσότερη ανυπομονησία, όταν οι ψεύτικες ελπίδες του παρασύρονται στα σκουπίδια.  Εάν αντιθέτως ο άνθρωπός σου ξυπνάη με νέους φόβους και κάνει προσευχές για αρετές, για να αντιμετωπίση τους φόβους του και εν τω μεταξύ ενδιαφέρεται για το Παρόν, διότι σ’ αυτό βρίσκεται τω όντι όλο το καθήκον, όλη η χάρις, όλη η γνώσις και όλη η ευχαρίστησις, τότε η πνευματική κατάστασίς του μάς είναι πολύ δυσμενής, και πρέπει να κτυπήσωμε αμέσως.

        Εκεί πάλι το γλωσσολογικό μας όπλο έχει κάνει καλή δουλειά.  Μεταχειρίσου τη λέξι «ευαρέσκεια».  Αλλά εννοείται, ο άνθρωπος ζη μέσα στο Παρόν, όχι γ’ αυτούς τους λόγους, αλλά για την υγεία του, η οποία βρίσκεται σε καλή καταστασι και απολαμβάνει την εγασία του.  Το φαινόμενο αυτό δεν έχει τίποτε άλλο, παρά ότι είναι φυσικό. Εν τούτοις εάν εγώ ήμουνα σύ, θα τελείωνα τη δουλειά μέσα σε ελάχιστο χρόνο.  Κανένα φυσικό φαινόμενο δεν μας είναι ευνοϊκό.  Και οπωσδήποτε, γιατί ο «ασθενής» σου π ρ έ π ε ι   να είναι ευτυχής ;

                                                                                             Ο στοργικός σου θείος

                                                                                                        ΤΥΛΙΧΤΗΣ

  C.S. Lewis,ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΙΜΠΡΙΤΖ,ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ,εκδ. Πουρναρά Α’ έκδοση 1974. Ανατύπωση 1993,2006 - C.S.Lewis, The screwtape Letters and Screwtape propose a toast, COLLINS ENGLAND