. . .  θα προσπαθήσω να κάνω μια σύνοψη.  Είπα πως η μόνη δυνατότητα σωτηρίας είναι να είμαστε μέλη του λαού του Θεού.  Επιτρέψτε μου αυτήν την απολυτότητα.  Δεν υπάρχει άλλος τρόπος σωτηρίας.  Και εννοείται πως  μιλάμε για σωτηρία υπαρκτική, σωτηρία της φύσεως, σωτηρία της υπάρξεως, και δεν μιλάμε για σωτηρία ηθική, που είναι θέμα άλλης τάξεως και δεν ξέρω πόσο μας ενδιαφέρει. Θα μπορούσε ενδεχομένως να μας ενδιαφέρει αν ο  σκοπός μας ήταν να περάσουμε τη ζωή μας ειρηνικά και όμορφα και να πεθάνουμε ειρηνικά και όμορφα.  Εάν όμως ζητάμε αυτή τη σωτηρία της υπάρξεως, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την ένταξή μας μέσα στην Εκκλησία.  Αυτή η φράση του αγίου  Κυπριανού, «extra Ecclesiam nulla salus» (εκτός Εκκλησίας ουδεμία σωτηρία), έχει σκανδαλίσει πάρα πολλούς, ιδίως ανθρώπους των φώτων, της διανόησης, ανθρώπους φιλελεύθερους και καλλιεργημένους, όπως τους αποκαλούμε.  Και όμως αυτή είναι η πραγματικότητα.  Από  μια άποψη οι άνθρωποι είναι δικαιολογημένοι να μην μπορούν και να μη θέλουν να δεχθούν αυτή την πραγματικότητα, γιατί στη Δύση η Εκκλησία έχει έναν  εντελώς άλλο χαρακτήρα.  Και δεν είναι μόνο στη Δύση που έχει άλλο χαρακτήρα. Γιατί όσο και αν προσπαθούμε κι εμείς να εννοήσουμε την  Εκκλησία ως σώμα Χριστού και τον εαυτό μας ως μέλος αυτού  του σώματος, δεν μας είναι εύκολο. Ίσως  διανοητικά, με το μυαλό μας, μπορούμε να κάνουμε τις αναγκαίες αφαιρέσεις και να πούμε δεν είναι αυτό η Εκκλησία, είναι το άλλο.  Αλλά στην πραγματικότητα και στην καθημερινότητα του βίου μας αντιμετωπίζουμε την Εκκλησία ως μια ετερότητα : η Εκκλησία και εγώ’ η Εκκλησία και εμείς.  Αυτή είναι η μεγάλη μας αδυναμία, λόγω και της αλλοιώσεως της διδασκαλίας των Πατέρων που έγινε στους τελευταίους αιώνες.  Χρειάζεται πολλή δουλειά και, θα τολμούσα να πω, χρειάζεται ένα πολύ μεγάλο άλμα για να φτάσουμε  να καταλάβουμε ότι είμαστε μέλη του λαού του Θεού, μέλη του σώματος του Χριστού, μέλη του σώματος της Εκκλησίας.

Δημήτρης Μαυρόπουλος, «ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ»