Ασκητισμός και θυσία

THOMAS MERTON

14. Ο ασκητισμός είναι τελείως άχρηστος, όταν μας μεταβάλλει σε εκκεντρικούς. Ο θεμέλιος λίθος του γνήσιου, του πραγματικά χριστιανικού ασκητισμού είναι η ταπεινοφροσύνη. Αλλά η ταπεινοφροσύνη, η χριστιανική ταπεινοφροσύνη, δεν είναι παρά υπερφυσική λογική. Μας διδάσκει να παραδεχώμαστε, τον εαυτόν μας όπως είναι στην πραγματικότητα, αντί να προσποιούμαστε ότι είμαστε κάτι το καλύτερο ή το διαφορετικό, αυτό που θα ήθελε να είμαστε η υπερηφάνειά μας. Όταν γνωρίζουμε αληθινά τον εαυτό μας, παίρνουμε ήσυχα την θέση μας μέσα στην τάξη των πραγμάτων που έχει σχεδιάσει ο Θεός. Έτσι η υπερφυσική ταπεινοφροσύνη προσθέτει πολύ στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά μας, με την βοήθεια που μας παρέχει να ενταχθούμε μέσα στην κοινωνία των άλλων ανθρώπων και να τοποθετηθούμε σωστά απέναντι τους και απέναντι του Θεού. Η υπερηφάνεια μας κάνει ψεύτικους και τεχνητούς· η ταπεινοφροσύνη μας κάμνει γνησίους και αληθινούς.

Ο απόστολος Παύλος, στην Β' προς Θεσσαλονικείς επιστολή του (κεφ. 3), δείχνει πώς η χριστιανική ταπεινοφροσύνη και ο ασκητισμός μας βοηθούν να ζήσουμε μια πολύ απλή και πολύ συνηθισμένη ζωή, κερδίζοντας ειρηνικά το ψωμί μας και εξαγιάζοντας την κάθε μέρα μας μέσα σ᾿ αυτόν τον παρερχόμενο κόσμο. Η εργασία και η υπερφυσική παραδοχή της συνηθισμένης ζωής αποτελούν, κατά τον Απόστολο, προστασία κατά της άτακτης και άσκοπης δραστηριότητας, κατά της ανόητης και επικίνδυνης ταραχής του ψεύτικου ασκητισμού. Ο Χριστιανός έχει απορρίψει όλες τις ψεύτικες αξίες του κόσμου τούτου. Δεν έχει πλέον καμμιά εμπιστοσύνη στην ασφάλεια και την ευτυχία της παρούσης ζωής. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να εξακολουθεί να ζει σ᾿ αυτόν τον κόσμο και να αισθάνεται ευτυχής και ικανοποιημένος μέσα σ᾿ αυτόν. Εργάζεται και ζει με απλότητα, με μεγαλύτερη χαρά και ασφάλεια από τους άλλους ανθρώπους, γιατί δεν αναζητά την τελείωση και ολοκλήρωση της ζωής του σ᾿ αυτόν τον κόσμο. Αποφεύγει την μάταιη ταραχή και αναστάτωση, που συνοδεύουν πάντοτε την επιδίωξη καθαρά πρόσκαιρων σκοπών. Ζει με ειρήνη μέσα στη ματαιότητα των παρερχόμενων πραγμάτων· χωρίς εν τούτοις να περιφρονεί την ματαιότητά τους, γιατί πίσω από την σκιά βλέπει την ουσία· και κάτω από τους θορύβους ξέρει να αναγνωρίζει την φωνή των πραγμάτων, που μιλάνε για την χαρά τους «ἐν τῷ Δημιουργῷ». Ύψιστη ταπεινοφροσύνη είναι να καταλάβουμε ότι μία απλή και συνηθισμένη ζωή, όταν γίνεται δεκτή με τέλεια πίστη στον Θεό, μπορεί να είναι αγιώτερη και περισσότερο υπερφυσική από οποιαδήποτε θεαματικά και εντυπωσιακά ασκητικά κατορθώματα. Η ταπεινοφροσύνη αυτή τολμά να είναι συνηθισμένη· και αυτό είναι κάτι, που δεν μπορεί ποτέ να βλάψει ή να καταστρέψει η πνευματική υπερηφάνεια. Η υπερηφάνεια επιδιώκει πάντοτε το ασυνήθιστο. Η ταπεινοφροσύνη δεν διστάζει να αρκεσθεί στο απλό και συνηθισμένο. Η ταπεινοφροσύνη ζει και τρέφεται με την ελπίδα ότι ο Χριστός θα επανέλθει και πάλι και ότι θα υψώσει και θα μεταμόρφωσει όλα τα συνηθισμένα πράγματα, λαμπρύνοντάς τα με το φως της δόξας του και δίδοντας σ᾿ αυτά νέα ουσία και νέο περιεχόμενο με την ατελεύτητη παρουσία του.

15. Ο Θεός δοξάζεται και μεγαλύνεται περισσοτέρο από τον άνθρωπο, που χρησιμοποιεί τα καλά πράγματα αυτής της ζωής με απλότητα και ευγνωμοσύνη, παρά από τον νευρικό ασκητισμό εκείνου, που αναστατώνεται με την παραμικρότερη λεπτομέρεια της αυταπάρνησής του. Ο πρώτος χρησιμοποιεί τα δώρα του Θεού και σκέπτεται τον Δωρητή τους. Ο δεύτερος φοβάται τα δώρα του Θεού και συνεπώς δεν μπορεί ούτε αυτά να χρησιμοποίησει σωστά, αλλά ούτε και να σκεφθεί όπως πρέπει για τον Δωρητή τους. Τρομοκρατείται μπροστά στην χαρά, που έχει βάλει ο Θεός στα δημιουργήματά του· και μέσα στον τρόμο του δεν σκέπτεται ούτε τον Δημιουργό ούτε τα δημιουργήματά του, αλλά μόνο τον εαυτό του. Φαντάζεται ότι ο Θεός τοποθέτησε όλα τα αγαθά μπροστά του όπως τοποθετούμε εμείς το δόλωμα μέσα σε μια παγίδα. Σκεπτόμενος μόνο τον εαυτό του και μη μπορώντας να βγει από τον εαυτό του για να αντικρύσει το μεγαλείο του Θεού και της δημιουργίας του, μεταβάλλει τον αγώνα για την τελείωση σε ένα εξαντλητικό ανταγωνισμό προς τον Θεό, τον κτίστη και χορηγό όλων των αγαθών. Και αυτή ακόμη η αγαθότητα των κτισμάτων τον πειράζει, τον ενοχλεί. Αποτελεί απειλή για την καθαρότητα της ψυχής του! Θα ήθελε πολύ να απέχει από το κάθε τι. Αλλά δεν μπορεί. Είναι άνθρωπος. Και σαν τους άλλους ανθρώπους είναι και αυτός αναγκασμένος να τρώει, να πίνει, να κοιμάται. Σαν τους άλλους πρέπει και αυτός να βλέπει τον ουρανό και τον ήλιο. Και παρ᾿ όλες τις αγωνιώδεις προσπάθειες του, εξακολουθεί και αυτός σαν τους άλλους να τα αγαπά όλα αυτά. Αλλά κάθε χαρά ή απόλαυση τον γεμίζει με ένα αίσθημα ενοχής. Έχει θεοποιήσει τόσο πολύ την τελειότητα του, ώστε στο τέλος ξεχνά ότι ατέλεια και αμαρτία δεν είναι η απόλαυση της χαράς και της ευχαριστήσεως που μας προσφέρει οικειοθελώς ο Θεός, αλλα η μη συμμόρφωσή μας προς το θέλημα του, είτε το θέλημα αυτό είναι δυσάρεστο είτε είναι ευχάριστο και απολαυστικό για μας. Και το καταπληκτικό είναι ότι τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν ακόμα και στα μοναστήρια, και οι οποίοι άνθρωποι, υποτίθεται, δεν έχουν άλλο λόγο ύπαρξης παρά μόνον την αγάπη του Θεού.

ΠΗΓΗ:enoriako.info/Κατηγορία: Συγγραφείς / Thomas Merton