Αυτό μας αποκαλύπτεται πρώτα απ' όλα στην αλληλοεξάρτηση που υπάρχει ανάμεσα σε δύο γεγονότα που βρίσκονται στην Αγία Γραφή : το ένα στην αρχή της Παλαιάς Διαθήκης και το άλλο στην αρχή της Καινής Διαθήκης. Το πρώτο γεγονός είναι το "σταμάτημα της νηστείας" από τον Αδάμ στον Παράδεισο. Έφαγε, ο Αδάμ, από τον απαγορευμένο καρπό. Έτσι μας παρουσιάζεται η πρώτη αμαρτία του ανθρώπου. Ο Χριστός, ο Νέος Αδάμ-και αυτό είναι το δεύτερο γεγονός-αρχίζει με νηστεία. Ο Αδάμ πειράσθηκε και υπόκυψε στον πειρασμό. Ο Χριστός πειράσθηκε και νίκησε ον πειρασμό. Η συνέπεια της αποτυχίας του Αδάμ είναι η έξωσή του από τον Παράδεισο και ο θάνατος. Ο καρπός της νίκης του Χριστού είναι η συνρτιβή του θανάτου και η δική μας επιστροφή στον Παράδεισο. Οπωσδήποτε όμως είναι φανερό ότι απ' αυτή την άποψη η νηστεία μας παρουσιάζεται σαν κάτι που έχει αποφασιστική και τελειωτική σημασία. Δεν είναι μια απλή "υποχρέωση", ένα έθιμο. Είναι δεμένη μ' αυτό το ίδιο το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, της σωτηρίας και της καταδίκης.
Στην ορθόδοξη διδασκαλία, αμαρτία δεν είναι μόνο η παράβαση της εντολής που φέρνει σαν συνέπεια την τιμωρία. Είναι πάντοτε ένας ακρωτηριασμός της ζωής που μας δόθηκε απο τον Θεό. Για το λόγο αυτό η ιστορία της προπατορικής αμαρτίας μας παρουσιάζεται σαν μια πράξη τροφής. Η τροφή είναι μέο ζωής' αυτό μας κρατάει ζωντανούς. Αλλά ακριβώς εδώ είναι η βασκή ερώτηση : Τι σημαίνει να είναι κανείς ζωντανός και τι σημαίνει "ζωή"; Για μας σήμερα αυτοί οι όροι έχουν πρωταρχικά μια βιολογική έννοια: ζωή είναι συγκεκριμένα αυτό που τελικά εξαρτιέται από τη τροφή και, ακόμα γενικότερα, απο τον υλικό κόσμο. Αλλά για την Αγία Γραφή και για την ορθόδοξη πράδοση αυτή η ζωή "...επ΄άρω μόνω", ταυτίζεται με το θάνατο γιατί ακριωώς είναι μια θμητή ζωή, γιατί οθάνατος κυριαρχεί πάντοτε μέσα της. Ο θεός, το ξέρουμε αυτό, "δεν δημιούργησε ο θάνατο". Αυτός είναι ο Δοτήρας της ζωής. Πώς λοιπόν η ζωή έγινε θνητή; Γιατί ο θάνατος και πάλι ο θάνατος είναι η μόνη απόλυτη βεβαιότητα κάθε ύπαρξης; Η Εκκλησία απαντάει: διότι ο άνθρωπος αρνήθηκε τη ζωή όπως την έκανε ο Θεός και του την πρόσφερε, και προτίμησε μιά ζωή που να εξαρτιέται όχι αποκλειστικά απο το Θεό αλλά " επ' 'αρτω μόνω". Όχι μονάχα παράκουσε το Θεό και αυτοτιμωρήθηκε, αλλά άλλαξε ολόκληρη τη σχέση ανάμεσα στον εαυτό του και σ' όλη τη κτίση. Σίγουρα ο κόσμος δόθηκε στον άνθρωπο από τον Θεό σαν "τροφή", σαν μέσο ζωής. Ακόμα η ζωή ήταν για να γίνει κοινωνία με το Θεό. Δεν είχε δικό της σκοπό αλλά περιεχόταν ολόκληρη στο Θεό. Έτσι ο κόσμος και η τροφή δημιουργήθηκαν σαν μέσα επικοινωνίας με το Θεό και μόνον αν ο άνθρωπος δεχόταν ν' ανοιχθεί στο Θεό θα του πρόσφεραν όλα αυτά τη ζωή. Η τροφή αυτή μόνη της, μέσα της, δεν έχει ζωή και δεν μπορεί να δώσει ζωή. Μόνο ο Θεός-όχι οι θερμίδες-είναι αρχή της ζωής. Ετσι η τροφή, η ζωή, η γνώση του Θεού και η κοινωνία μαζί Του ήταν ένα και το αυτό πράγμα. Η απύθμενη τραγωδία του Αδάμ είναι οτι έφαγε για δικό του όφελος. Ακόμα δε περισσότερο απ' αυτό είναι γιατί έφαγε "χωρισμένος" απο το Θεό για να μπορέσει να γίνει ανεξάρτητος απ' Αυτόν. Και αν το έκανε αυτό ήταν γιατί πίστευε πως η τροφή είχε μέσα της ζωή και έτσι εκείνος γευόμενος αυτή τη τροφή θα γινόταν σαν το Θεό, θα είχε δηλαδήμ΄ςσα του δική του ζωή!
Με άλλα λόγια: πίστευε στην τροφή, ενώ ο σκοπός της πίστης, εμπιστοσύνης και εξάρτησης είναι ο Θεός και μόνο ο Θεός. Ο κόσμος και η τροφή έγιναν Θεός του, η πηγή και η αρχή της ζωής του. Έγινε σκλάβος τους.
(Alexander Schmemann)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου