Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι οι πατέρες της Εκκλησίας πάντα πίστευαν ότι ήταν πραγματικά πνευματικά τέκνα του Αβραάμ, ότι η Εκκλησία θεωρούσε τον εαυτό της Νέο Ισραήλ και ότι οι ορθόδοξοι λαοί, είτε ήταν Έλληνες είτε Ρώσσοι, Βούλγαροι ή Σέρβοι, Ρουμάνοι κ.λπ  ήταν σίγουροι ότι ήταν σαν τον Ναθαναήλ, πραγματικοί Ισραηλίτες, ο λαός του Θεού.  Και ενώ αυτή ήταν η πραγματική συνείδηση της ανατολικής  χριστιανοσύνης, η Δύση γίνονταν όλο και περισσότερο ένα παιδί της ειδωλολατρικής ανθρωπιστικής Ελλάδας και Ρώμης.

        Ποια ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διαφοράς σκέψης ανάμεσα στον Ισραήλ και την ειδωλολατρεία;  Εφιστώ την προσοχή σας σ’ αυτό το πολύ σπουδαίο θέμα.

       Ο Ισραήλ πιστεύει στο Θεό.

        Η ειδωλολατρεία πιστεύει στη δημιουργία, δηλαδή στην ειδωλολατρεία η δημιουργία θεοποιείται.  Για τους ειδωλολάτρες Θεός και δημιουργία είναι ένα και το αυτό πράγμα.  Ο Θεός είναι απρόσωπος, προσωποποιημένος σ’ ένα πλήθος θεών.

        Ο Ισραήλ (και όταν μιλούμε για τον Ισραήλ εννοούμε τον πραγματικό Ισραήλ, τα πνευματικά τέκνα του Αβραάμ, εκείνους που έχουν πίστη που δόθηκε από το Θεό στον εκλεκτό Του λαό, όχι εκείνους που εγκατέλειψαν αυτή την πίστη.  Τα πραγματικά τέκνα του Αβραάμ είναι η Εκκλησία του Χριστού και όχι εκείνοι οι κατά σάρκα απόγονοι, το γένος των Ιουδαίων) γνωρίζει ότι Θεός και δημιουργία είναι δύο ριζικά διαφορετικά είδη ύπαρξης.  Ο Θεός είναι αυθύπαρκτος, προσωπικός, αιώνιος, αθάνατος, Ζωή και η πηγή της Ζωής, Ύπαρξη και πηγή ύπαρξης.  Ο Θεός είναι η μόνη πραγματική  ύπαρξη : Ο Ων, ο μόνος Ων.  Αυτό είναι το νόημα του άρθρου «Ο».΄

        Η δημιουργία, αντίθετα, δεν είναι αυθύπαρκτη.  Εξαρτάται ολοκληρωτικά από τη θέληση του Θεού. Υπάρχει  εφόσον  ο Θεός θέλει να υπάρχει.  Δεν είναι αιώνια.  Δεν έχει ύπαρξη.  Ήταν μηδέν, ήταν απολύτως τίποτα.  Δημιουργήθηκε εκ του μηδενός.  Από μόνη της  δεν έχει δύναμη ύπαρξης.  Διατηρείται στην ύπαρξη με την ενέργεια του Θεού.  Αν αυτή η αγαπητική ενέργεια του Θεού σταματήσει κάποτε, η δημιουργία και όλα τα δημιουργήματα, πνευματικά ή υλικά, λογικά ή άλογα θα επιστρέψουν στην ανυπαρξία.  Γνωρίζουμε ότι η αγάπη του Θεού για τη δημιουργία Του είναι αιώνια.  Γνωρίζουμε από Εκείνον ότι δε θα μας αφήσει ποτέ να πέσουμε στην ανυπαρξία, από την οποία μας έφερε στην ύπαρξη.  Αυτή είναι η ελπίδα μας και ο Θεός είναι αληθής στις υποσχέσεις Του.  Εμείς, τα δημιουργήματα, οι άγγελοι και άνθρωποι, θα ζήσουμε αιώνια όχι γιατί έχουμε μέσα μας τη δύναμη της αιωνιότητας, αλλά γιατί  αυτό είναι το θέλημα του Θεού που μας αγαπά.  Αφ’ εαυτού μας είμαστε τίποτα.  Δεν έχουμε στη φύση μας ούτε την παραμικρή ενέργεια ζωής και ύπαρξης.  Ότι έχουμε, έρχεται εξ ολοκλήρου από το Θεό, τίποτα δεν είναι δικό μας.  Είμαστε βούρκος της γης και όταν  το ξεχάσαμε, ο Θεός με το έλεος Του, επέτρεψε να ξαναγυρίσουμε σ’ αυτό που είμαστε, για να παραμείνουμε ταπεινοί και να έχουμε ακριβή επίγνωση της μηδαμινότητάς μας.  «Ο Θεός, λέει, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κάπου αλλού, μπορεί να κάνει ότι θέλει, αν και δε θέλει να κάνει όλα όσα μπορεί, γιατί μπορεί να καταστρέψει τη δημιουργία, αλλά δε θέλει να το κάνει».

        Αυτή είναι η πίστη του Ισραήλ.

        Ποια είναι η διδασκαλία της ειδωλολατρείας;-

        Ειδωλολατρεία είναι η συνέπεια της απώλειας της επαφής με το Θεό.  Το πλήθος των αμαρτιών της ανθρωπότητας έκαναν τους ανθρώπους ανίκανους να λάβουν το θείο φως και να έχουν οποιαδήποτε ένωση μα το Ζώντα Θεό.  Η συνέπεια ήταν να θεωρήσουν σαν κάτι θείο τη δημιουργία, που έβλεπαν καθημερινά μπροστά τους.

       Η ειδωλολατρεία θεωρεί τη δημιουργία σαν κάτι το αυθύπαρκτο και αθάνατο, κάτι που πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει.  Στην ειδωλοατρεία οι θεοί είναι μέρος της δημιουργίας.  Δεν τη δημιούργησαν από το μηδέν, απλά και μόνο σχηματοποίησαν την υπάρχουσα ύλη.  Η ύλη μπορεί να παίρνει διάφορα σχήματα.  Τα σχήματα έρχονται στην ύπαρξη και εξαφανίζονται, αλλά η ύλη η ίδια είναι αιώνια.

………………………………………………………………………………………………………………..

         Η εδωλολατρεία  και ο ανθρωπισμός είναι ένα και το αυτό πράγμα.  Στην ειδωλολατρεία ο άνθρωπος είναι, θεός, γιατί είναι αιώνιος εκ φύσεως.  Γι’  αυτό η ειδωλολατρεία  είναι πάντα υπεροπτική. Είναι ναρκισσισμός.  Είναι αυτολατρεία.  Στην Ελλάδα οι θεοί είχαν ανθρώπινα  χαρακτηριστικά.  Η ελληνική θρησκεία ήταν η ειδωλολατρεία του ανθρώπου..  Η ψυχή του ανθρώπου θεωρούνταν η αληθινή του ύπαρξη και ήταν αθάνατη εκ φύσεως.

        Έτσι βλέπουμε ότι στην ειδωλολατρεία ο διάβολος πέτυχε να δημιουργήσει μια παγκόσμια πίστη, ότι οι άνθρωποι ήταν θεοί και έτσι δεν χρειαζόταν το Θεό.  Γι’  αυτό η υπερηφάνεια ήταν τόσο μεγάλη στην Ελλάδα και η ταπείνωση κάτι αδιανόητο.  Στο έργο του Ηθικά Νικομάχεια ο Αριστοτέλης γράφει τα ακόλουθα λόγια: «Το να μη θίγεται κανείς από προσβολές είναι σημείο χυδαίου και δουλικού ανθρώπου».  Ο άνθρωπος που πείθεται από το διάβολο να πιστέψει ότι η ψυχή  του είναι αθάνατη εκ φύσεως ποτέ δεν μπορεί  να ταπεινωθεί και ποτέ δεν μπορεί να πιστέψει πραγματικά στο Θεό, γιατί δε χρειάζεται το Θεό, όντα ο ίδιος Θεός, όπως η πλάνη του τον κάνει να πιστεύει.

        Γι’ αυτό οι [πατέρες της Εκκλησίας, κατανοώντας από την αρχή τον κίνδυνο του ανόητου σφάλματος, προειδοποίησαν τους χριστιανούς για το γεγονός ότι, όπως αναφέρει ο άγιος Ειρηναίος, «η διδασκαλία πως η ανθρώπινη ψυχή είναι εκ φύσεως  αθάνατη είναι εκ του πονηρού» (Έλεγχος, ΙΙΙ,20,1).

                  …………………………………………………………………………………………………………….

        Η ειδωλολατρική ελληνική σκέψη δεν μπορούσε να αντιληφθεί ότι αιτία της κόλασης δεν είναι ο Θεός αλλά τα λογικά πλάσματά Του. …

Η ειδωλολατρική ελληνική σκέψη δεν μπορούσε ακόμα να αντιληφθεί την αφιλοκερδή αγάπη.  Η ελευθερία όμως είναι το ύψιστο δώρο που ο Θεός  μπορούσε να δώσει σ’ ένα πλάσμα, γιατί η ελευθερία εξομοιώνει τα λογικά πλάσματα  με το Θεό.  Αυτό ήταν ένα δώρο ακατανόητο για τους έλληνες ειδωλολάτρες.  Δεν μπορούσαν  να φανταστούν  ένα πλάσμα που θα  μπορούσε να πει «όχι» σ’ ένα  παντοδύναμο Θεό. Αν ο Θεός ήταν παντοδύναμος δε θα μπορούσαν να του πουν «όχι» τα πλάσματα.  Έτσι αν ο Θεός έδινε  στους ανθρώπους τη Χάρη Του, οι άνθρωποι δε θα μπορούσαν  να την απορρίψουν.  Διαφορετικά ο Θεός δε θα ήταν παντοδύναμος.  Αν   δεχτούμε ότι  ο Θεός είναι παντοδύναμος, τότε η Χάρη Του πρέπει να είναι ακαταμάχητη.  Οι άνθρωποι δεν μπορούν να την αποφύγουν.  Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι εκείνοι  που στερούνται τη χάρη του Θεού, τη στερούνται επειδή ο Θεός δεν τους την έδωσε. Έτσι η απώλεια της Χάρης του Θεού, που αιώνιος πνευματικός θάνατος, με άλλα λόγια κόλαση, είναι στην ουσία μια πράξη που εξαρτάται καθ’ ολοκληρία από το Θεό. Ο Θεός είναι Εκείνος που τιμωρεί τους ανθρώπους αυτούς με τη στέρηση της Χάρης Του, με το να μην επιτρέπει να τους φωτίζει.  Έτσι ο Θεός  είναι αιτία του αιώνιου πνευματικού θανάτου εκείνων που είναι κολασμένοι.  Η κόλαση είναι μια ενέργεια του Θεού, μια ενέργεια της δικαιοσύνης του Θεού, μια ενέργεια ανάγκης ή σκληρότητας.  Σαν αποτέλεσμα ο Ωριγένης σκέφτηκε ότι αν θέλουμε να παραμείνουμε χριστιανοί, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι ο Θεός είναι πραγματικά καλός, πρέπει να πιστέψουμε ότι η κόλαση δεν είναι αιώνια αλλά θα έχει ένα τέλος, παρά τα όσα γράφονται στην Αγία Γραφή και ό τι πιστεύει η Εκκλησία.  Αυτό είναι το μοιραίο, απόλυτα λογικό συμπέρασμα.  Αν ο Θεός είναι αίτιος της κόλασης, η κόλαση πρέπει να έχει τέλος, διαφορετικά ο Θεός είναι κακός.

        Ο Ωριγένης και όλοι οι όμοιοί του ορθολογιστές, δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι η αποδοχή ή η απόρριψη της χάρης του Θεού εξαρτάται αποκλειστικά από τα λογικά πλάσματα.  Ότι ο Θεός δε σταματάει ποτέ, όπως ο ήλιος, να λάμπει το ίδιο «επί πονηρούς και αγαθούς».  Ότι τα πλάσματα τα λογικά όμως είναι τελείως ελεύθερα να δεχτούν ή ν’ απορρίψουν τη χάρη αυτή και την αγάπη.  Και ότι ο Θεός με τη γνήσια αγάπη Του, δεν εξαναγκάζει τα πλάσματά Του  να Τον αποδεχθούν , αλλά σέβεται απόλυτα την ελεύθερη θέλησή τους.  Δεν αποσύρει τη χάρη και την αγάπη Του, η διάθεση όμως των λογικών πλασμάτων προς αυτή την αστείρευτη χάρη και αγάπη είναι η διαφορά μεταξύ παραδείσου και κόλασης.  Εκείνοι που αγαπούν το Θεό είναι ευτυχισμένοι μαζί Του, εκείνοι που τον μισούν αισθάνονται υπερβολικά δυστυχείς, που είναι υποχρεωμένοι να ζουν με την παρουσία Του.  Και δεν υπάρχει τόπος όπου μπορεί κανείς να ξεφύγει τη στοργική πανταχού παρουσία του Θεού.

Αλέξανδρος Καλόμοιρος, «Ο Πύρινος Ποταμός» “The river of fire”  εκδ. Ζέφυρος.