Όσο ο άνθρωπος είναι ναρκωμένος από το μεθύσι της ναρκισσιστικής αυτοαποθεώσεως δεν βιώνει άμεσα την οδύνη της υπαρξιακής του μοναξιάς, αν και υφίσταται έμμεσα τις συνέπειές της με την μορφή των σωματικών συμπτωμάτων ή των διαπροσωπικών δυσκολιών.  Μόλις απαλλαγεί όμως από τη νάρκη της αυτοαποθεώσεως βιώνει βαθιά αυτή την οδύνη και διαπιστώνει ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση εξορίας, μακριά από το σπίτι του πατέρα του, τη γη της επαγγελίας. « Ὤ, πόσων ἀγαθῶν ὁ ἄθλιος ἐμαυτόν ἐστέρησα.  Ὁποίας βασιλείας ἐξέπεσα ὁ ταλαίπωρος ἐγώ» (δοξαστικό Ἐσπερινού Κυριακής Ασώτου).

       Όταν ο άνθρωπος κάνει αυτή τη διαπίστωση, αναπότρεπτα θα αισθανθεί την ανάγκη της επιστροφής και θα πει σαν τον άσωτο γιό της παραβολής, «ἀναστάς πορεύσομαι πρός τόν πατέρα μαυ». «Ὥς ὁ ἄσωτος υἱός ἦλθον κἀγώ οἰκτίρμον, ὁ τον βίον ὅλον δαπανήσας ἐν τῇ άποδημία’ ἐσκόρπισα τόν πλοῦτον ὅν δέδωκάς μοι, Πάτερ΄  δέξαι με, Πάτερ, μετανοοῦντα, ὁ Θεὀς καί ἐλέησόν με». (Αἶνοι Κυριακῆς Ἀσώτου).

        Εἶναι αὐτή η βαθιά συναίσθηση του ανθρώπου για την αποξένωσή του από την πηγή της ζωής του, το Θεό, που ονομάζουμε μετάνοια.  Η μετάνοια δεν έχει καμιά σχέση με νομικές αφέσεις αμαρτιών, για απάλειψη συναισθημάτων ενοχής και βαυκαλιστικά ξαλαφρώματα. Ούτε έχει καμιά σχέση η μετάνοια με πνευματικές λογιστικές και μαθηματικές πράξεις.  Αυτού του είδους η «μετάνοια» είναι είτε ένας άλλος τρόπος αυτοδικαιώσεως είτε άλλη μορφή επιδιώξεως ναρκισσιστικής ευφορίας.

            Επειδή ακριβώς η μετάνοια έχει αυτές τις βαθιές υπαρξιακές διαστάσεις, γι ’αυτό ακούμε συχνά αγίους να παραπονούνται ότι δεν έχουν μετάνοια.  «Οὐκ, ἔχω μετάνοιαν, οὐκ ἔχω κατάνυξιν, οὐκ ἔχω δάκρυον παρακλητικόν τά ἐπανάγοντα τὰ τέκνα, εἰς ἰδίαν κληρονομίαν», ὅπως λέει ο συγγραφέας του κανόνα στον Ιησού χριστό.  Και ο αββάς Σισώης που έζησε μια ολόκληρη ζωή χύνοντας καυτά δάκρυα μετανοίας, έτσι που να αυλακώσει το πρόσωπό του, όταν έφθασε η στιγμή του θανάτου ζητούσε από το Θεό και τους αγίους περισσότερο χρόνο για να μετανοήσει κι όταν οι μαθητές του απόρησαν λέγοντες «Γέροντα, εσύ ζητάς καιρό για να μετανοήσεις που γνώρισες τόσο πολύ και τόσο καλά τη μετάνοια;  -Μόλις τώρα αρχίζω να γνωρίζω τη μετάνοια» απάντησε ο άγιος αββάς.

 

 π. ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΦΑΡΟΣ  «ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ»