. . . το Πάσχα δεν είναι μια μνήμη ενός συμβάντος, αλλά -κάθε χρόνο- το πλήρωμα του ίδιου του χρόνου, του πραγματικού μας χρόνου μας. Γιατί ζούμε ακόμα στις ίδιες τρείς διαστάσεις του χρόνου -στον κόσμο της φύσης, στον κόσμο της ιστορίας, στον κόσμο της απαντοχής. Και σε καθεμιά από αυτές ο άνθρωπος γυρεύει κρυφά τη χαρά, δηλαδή το υπέρτατο νόημα και την τελειότητα, την υπέρτατη πλήρωση που δε βρίσκει. Ο χρόνος ολοένα ατενίζει προς μια γιορτή, προς μια χαρά, που δεν μπορεί από μοναχός του να χαρίσει η να πραγματοποιήσει. Λαχταρώντας για νόημα, ο χρόνος γίνεται η μορφή και η εικόνα της απουσίας κάθε νοήματος.

       Αλλά τη νύχτα του Πάσχα το νόημα δίνεται. Και δε δίνεται διαμέσου της «εξήγησης» ή ακόμα της «μνήμης», αλλά ως ένα δώρημα της ίδιας της χαράς, δώρημα συμμετοχής στο νέο χρόνο της Βασιλείας. Για  να δοκιμάσει κανείς αυτό χρειάζεται να μπει σε μια Ορθόδοξη Εκκλησία μια νύχτα του Πάσχα, ύστερα που η λιτανεία έχει κάνει το γύρο της εκκλησιάς και βρίσκεται σταματημένη στα σκοτεινά μπροστά στη σφαλιστή θύρα. Και τώρα οι πύλες ανοίγουν με το άγγελμα «Χριστός Ανέστη!». Η πασχαλινή    τελετή έχει αρχίσει. Ποια είναι τούτη η νύχτα για την οποία ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης λέει πως γίνεται λαμπρότερη από τη μέρα και που οι Ορθόδοξοι την ονομάζουν «φωταυγή νύχτα»;  Μπορεί να περιγράψει κανένας τούς διάφορους λειτουργικούς τύπους, μπορεί να αναλύσει κανένας τα κείμενα, μπορεί να αναφέρει κανένας χίλιες λεπτομέρειες, αλλά στο τελικό λογάριασμα όλα έρχονται δεύτερα. Η μόνη πραγματικότητα είναι η χαρά και η χαρά αυτή είναι δοσμένη.

 

                         Alexander Schmemann “For the Life and the World”